سارا نخعی نژاد؛ غلامرضا زهتابیان؛ آرش ملکیان؛ حسن خسروی
دوره 24، شماره 2 ، تیر 1396، ، صفحه 268-279
چکیده
امروزه بهدلیل کمبود آب در کشور بهخصوص در مناطق بیابانی و نیمهبیابانی، مدیریت بهینه استفاده از منابع آب زیرزمینی لازم و ضروریست. این مطالعه به بررسی کیفیت و کمیت آبهای زیرزمینی دشت سرایان در شمال غرب استان خراسان جنوبی در دوره آماری 14 ساله (1391-1377) با استفاده از روشهای زمین آماری پرداخته است. تعداد نمونههای مورد بررسی ...
بیشتر
امروزه بهدلیل کمبود آب در کشور بهخصوص در مناطق بیابانی و نیمهبیابانی، مدیریت بهینه استفاده از منابع آب زیرزمینی لازم و ضروریست. این مطالعه به بررسی کیفیت و کمیت آبهای زیرزمینی دشت سرایان در شمال غرب استان خراسان جنوبی در دوره آماری 14 ساله (1391-1377) با استفاده از روشهای زمین آماری پرداخته است. تعداد نمونههای مورد بررسی در این پژوهش شامل 20 حلقه چاه، 6 قنات و سه چشمه است. دادههای مورد نیاز از سازمان تماب تهیه شد و ابتدا به منظور رفع نواقص آماری، روش غیر نموداری رانﺗﺴﺖ در نرم‌افزار SPSS مورد استفاده قرار گرفت. سپس با استفاده از نرم افزار GS+ روشهای آماری مناسب انتخاب شد که نتایج نشان داد روش کریجینگ برای پهنه بندی عوامل مورد بررسی مناسب بود. نقشه تغییرات مکانی برای هر یک از پارامترهای کیفی آبزیرزمینی (EC,TDS,SAR) در سه سال (ابتدا، میانه و انتهای دوره آماری 14 ساله) در نرم افزار ARC GIS 10.1 تهیه شد. نتایج تغییرات مکانی TDS و SAR نشان داد که در قسمتهای میانی و جنوبی حوزه کاهش این دو پارامتر شدیدتر بوده است. همچنین ، بیشترین میزان EC مربوط به قسمتهای شمالی حوضه دشت سرایان بوده است. تغییرات زمانی پارامترهای کیفی نشان‌دهنده روندهای نسبتاً همگونی برای پارامترهای مورد بررسی است بطوریکه که کمترین مقدار پارامترهای کیفی مربوط به میاندوره مورد مطالعه (سال1385) است. به منظور بررسی تغییرات عمق آب زیرزمینی در سطح دشت، با استفاده از نتایج اندازهگیری عمق آب در هر یک از چاههای پیزومتری انتخاب شده، اقدام به تهیه نقشههای هم عمق آب زیرزمینی در طول دوره آماری گردید. در بررسی روند تغییرات عمق آب در طی دوره آماری 14 ساله، در سال انتهایی دوره (1391)، با کاهش عمق آب روبرو هستیم ولی این کاهش عمق به قسمتهای شمالی تمرکز بیشتری پیدا کرده است. این شرایط گویای عدم مدیریت مناسب در بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی منطقه است. لذا تغییر الگوی کشت و آبیاری به نحوی که بتوان با حداقل آب بیشترین استفاده را از منابع آب موجود نمود، مورد نیاز است.
