موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات مرتع و بیابان ایران1735-087517220100823Effect of Nitrogen and phosphorus fertilization on forage quality of Eruca sativa
in winter rangelands (Maravehtapeh, Golestan provinc)بررسی تأثیر کودهای ازته و فسفره روی کیفیت علوفه Eruca sativa در مراتع قشلاقی مراوهتپه استان گلستان180190102397FAقاسمعلی دیانتی تیلکیاستادیار، گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرسمنیژه تواندانشجوی کارشناسی ارشد علوم مرتع، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرسسید علی حسینیمربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمنصور مصداقیاستاد، گروه مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانJournal Article20150922Determination of forage quality is one of the fundamental factors for sound management of rangelands. Nitrogen and phosphorus fertilization of rangelands causes increasing forage quality. In this study, forage quality of <em>Eruca sativa</em> in three years (2004, 2005 and 2006) were measured in flat and northern sloppy rangelands in Maravehtapeh.In this study, 0, 50 and 100 kg N/ha and 0 and 25 kg P/ha fertilizer rates were applied. Forage quality index such as crude energy, crude protein, crude fiber, crude nitrogen and ADF (Acid Detergent Fiber) were measured in this study. Results showed that, nitrogen fertilizer increased the crude nitrogen, crude protein and crude energy and decreased the crude fiber and ADF. Phosphorus fertilization had few effects on forage quality. Nitrogen fertilization with 100 kg/ha increased forage quality. Forage quality rates increased in 2006 owing to optimum weather condition in this year. Forage quality rate is same in each flat and northern sloppy rangeland was the same. Interaction effects between two fertilizers in northern sloppy rangeland was significant. <br /> تعیین کیفیت علوفه یکی از مهمترین عواملی است که برای مدیریت صحیح مراتع لازم است. بهکاربردن کودهای ازته و فسفره باعث افزایش کیفیت علوفه مراتع میشود. در این تحقیق کیفیت علوفه <em>Eruca</em> <em>sativa</em> در طی 3 سال (83، 84 و 85) در 2 منطقه سرتخت و شیبدار شمالی مراتع مراوهتپه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 0، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار کود ازته و 0 و 25 کیلوگرم در هکتار کود فسفره بهکار رفت. شاخصهای تعیین کیفیت علوفه شامل انرژی خام، پروتئین خام، ازت خام، الیاف خام و ADF(Asid Detergent Fiber) یا دیواره سلولی بدون همیسلولز است. نتایج نشان داد که به طور متوسط در طی 3 سال آزمایش، کود ازته، میزان شاخصهای ازت خام، پروتئین خام و انرژی خام را افزایش و میزان الیاف خام و ADF را کاهش داد. کود فسفره تأثیر بسیار جزئی روی این شاخصها داشت. به طور کلی در هر سال کود ازته با میزان 100 کیلوگرم در هکتار باعث افزایش کیفیت علوفه شد. بنابراین در مقایسه 3 سال در سال 1385 به دلیل شرایط مطلوب خاکی و آب و هوایی میزان کیفیت علوفه افزایش یافت. بهطوریکه میزان کیفیت علوفه در هر دو مرتع سرتخت و شیبدار شمالی یکسان بود و اثر متقابل بین تیمارها فقط در مرتع شیبدار شمالی دیده شد. <br /> موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات مرتع و بیابان ایران1735-087517220100823Determination of animal unit and animal daily requriment of Makoii sheep
breed in West Azarbayjan rangelandsتعیین اندازه واحد دامی و برآورد نیاز روزانه گوسفند نژاد ماکویی در مراتع استان آذربایجانغربی191204102399FAحسین ارزانیاستاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانجواد ترکاندانشجوی دکترای مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانعلی نیکخواهاستاد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهرانحسین آذرنیونددانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانمهدی قربانیدانشجوی دکترای مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانJournal Article20150922Concepts of animal equivalent has been developed to express different kind and classes of grazing animal in common form. This concept is not fixed and usually determine on the basis of live weight and metabolic weight. More than 27 sheep breeds with different body size have been adapted and grazing on rangelands in different climatic zones of Iran. So it is not correct to use the same animal unit weight for all. Therefore it is necessary to determine animal unit for each breed. In this study, two herds of West Azarbayjan Makoii breed were selected, 3 and 4 years old ewes, 3 and 4 years old rams and 3 and 6 months lambs were weighted in two stages in each herd. For determination of dry matter requirement forage quality was taken into consideration. Daily requirement of animal for maintenance condition was calculated using NRC (1985) tables and MAFF (1984) equation. On the basis of results; animal unit was obtained 45.36 ± 2.75 kg which is near to animal unit weight calculated for whole country based on weight of all breeds. Daily requirement of animal was obtained 9.50 Mj metabolisable energy equal to 1.77 kg dry matter of available forageواحد دامی بهمنظور بیان انواع و سنین مختلف دام و مقایسه و تبدیل آنها در یک شکل واحد مورد توجه است. این مفهوم ثابت نیست و معمولاً براساس وزن زنده و وزن متابولیکی دام غالب در هر منطقه تعیین میشود. در ایران گوسفند دام غالب بوده و بهعنوان واحد دامی در نظر گرفته میشود. تنوع شرایط آب و هوایی، سبب ایجاد 27 نژاد یا توده گوسفندی با اندازه جثه مختلف در کشور گردیده است. از این رو نمیتوان یک وزن مساوی برای همه آنها در نظر گرفت، بلکه برای هر نژاد گوسفندی با توجه به منطقه پراکنش آن، اندازه واحد دامی باید بطور جداگانه مشخص گردد. بهمنظور تعیین اندازه واحد دامی و برآورد نیاز روزانه گوسفند نژاد ماکویی در مراتع استان آذربایجانغربی، در بین گلههای موجود در مناطق زیستنژاد ماکویی، دو گله که دارای دام غالب از نژاد مورد نظر بودند، انتخاب شدند. از میان گلههای منتخب در ردههای مختلف سنی (بره سهماهه، بره ششماهه، قوچ و میش سهساله، قوچ و میش چهارساله) و از هر مقطع سنی؛ حداقل 5 رأس دام به صورت تصادفی انتخاب و برای توزین بعدی علامتگذاری شدند. عمل توزین در دو مرحله، در مراتع ییلاقی و مراتع قشلاقی انجام شد. پس از تعیین میانگین وزن دامها، میانگین وزن میش بالغ زنده غیرآبستن و خشک (میش های سه و چهار ساله) بهعنوان وزن واحد دامی موردتوجه قرار گرفت. نیاز روزانه دام در حالت نگهداری براساس وزن واحد دامی با استفاده از جدولهای(1985) NRC و معادله پیشنهادی (1984) MAFFمحاسبه گردید. با مد نظر قرار دادن نیاز غذایی واحد دامی به انرژی متابولیسمی و متوسط مقدار انرژی متابولیسمی موجود در یک کیلوگرم علوفه خشک مراتع مورد چرای دام، مقدار علوفه لازم برای تأمین نیاز روزانه دام محاسبه گردید. براساس نتایج بدستآمده اندازه واحد دامی نژاد ماکویی، میش بالغ زنده غیرآبستن و خشک با میانگین وزن 75/2 ± 36/45 کیلوگرم گزارش میشود که نزدیک به متوسط وزن واحد دامی برای کل کشور است. نیاز روزانه یک واحد دامی نژاد ماکویی در حالت نگهداری و در شرایط چرا در مراتع مورد مطالعه، 50/9 مگاژول برآورد میشود. بنابراین مقدار علوفه لازم برای تأمین نیاز روزانه یک واحد دامی نژاد ماکویی 77/1 کیلوگرم محاسبه شد.موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات مرتع و بیابان ایران1735-087517220100823Application of artificial neural networks in dust storm prediction
(case study: Zabol city)پیشبینی وقوع طوفان گرد و خاک با استفاده از روش شبکههای عصبی مصنوعی (مطالعهی موردی: شهر زابل)205220102401FAمحمدرضا جمالیزاده تاجآبادیدانشجوی کارشناسی ارشد بیابانزدایی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه زابلعلیرضا مقدم نیااستادیار، گروه مرتع و آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه زابلجمشید پیریکارشناس ارشد، ادارهی جهاد کشاورزی زابلمحمدرضا اختصاصیدانشیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزدJournal Article20150922Dust storms are common climatic events in arid, semi arid and desert regions of the world. These events impact human resources by foundation losses, every year. Accurate prediction of these events can be effective for decision support in environmental, health, army, and other related fields. An artificial neural network is a method which can predict nonlinear problems. In this study we attempted to predict dust storms and low visibility in Zabol city using synoptic data. Result indicates that this method is somewhat successful and appears that via identification of much more dust storm occurrence process, we can do more accurate prediction. <br /> طوفانهای گرد و خاک یکی از انواع رایج حوادث و فرایندهای اقلیمی در مناطق خشک، نیمهخشک و بیابانی دنیا هستند. این طوفانها هر ساله خسارتهای مالی زیادی را بر منابع انسانی وارد میسازند. پیشبینی زمان وقوع این پدیده میتواند برای اتخاذ تدابیر پیشگیرانه در مقابل خسارتهای بهداشتی، ترابری، نظامی و غیره مؤثر واقع شود. شبکههای عصبی مصنوعی روشی است که میتواند برای پیشبینی روندهای غیرخطی و فرایندهایی که درک کاملی از نحوهی وقوع آنها وجود ندارد، مورد استفاده قرار گیرد. در مقالهی حاضر سعی شده است تا با استفاده از این روش به پیشبینی وقوع طوفان گرد و خاک و نیز میزان دید حداقل روزانه در شهر زابل با استفاده از دادههای هواشناسی پرداخته شود. نتایج بدستآمده در پیشبینی کوتاهمدت وقوع طوفانها موفقیت بیشتری نشان میدهند (96/0=d)، اگرچه با بیشترشدن زمان پیشبینی، از دقت نتایج کاسته میشود (95/0=d). در حالی که در پیشبینی میزان دید موفقیت کمتری بهدستآمد (88/0=d). بنابراین به نظر میرسد با شناخت بهتر فرایند این طوفانها بتوان پیشبینیهای دقیقتری را با استفاده از این شبکهها انجام داد. <br /> موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات مرتع و بیابان ایران1735-087517220100823An ecological study on some characteristics of Astragalus brachyodontus
in rangelands of Ardabil province, Iranبررسی برخی از خصوصیات اکولوژیکی گون علفی ) (Astragalus brachyodontus در مراتع استان اردبیل221233102402FAجابر شریفیمربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیلامرعلی شاهمرادیاستادیار، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورعلی اکبر ایمانیاستادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیلJournal Article20150922In order to recognize, find and use applicable information in range management and forage production, surveying of ecological characteristics of <em>Astragalus brachyodontus</em> were carried out. The method of studying was as following. At the first step, we used a map of vegetation cover and surveyed range ecosystems to determine the habitats of this species in Ardebil province. Then, in every region, considering area and vegetation cover, we selected about six sites to study different ecological characteristics of the plant. In each of these areas, The factors related to total canopy cover, species frequency and amount of forage yield were measured. Also some qualitative characteristics such as root system, stem, seed quality, regeneration, preference value and chemical composition of the plant were studied. Results showed that this species is found between 1100 m to 2200 m above sea level in Ardabil province. Generally, the individuals of this species are distributed in mountain hills. Slopes of the habitats are 5 to 30 percent with south and south eastern aspects. Mid-term average of annual precipitation is 385 millimeters and average annual temperature is 17 degree centigrade. This species grows on soils with pH of about 7 and soils textures of sandy lome to clay lome. In terms of canopy cover, this species includes 5 to 15 percent of the vegetation. Depth of root system in soil vary form 30 to 80 centimeters. In habitats with 1500 meters elevation, vegetative growth starts in mid April. Completion of vegetative growth is in late May. Full flowering, seed ripening, and seed dissemination occurs in early June, early July, and late July, respectively. For this plant species, seed production and regeneration is relatively high in exclosure areas which are protected against grazing. In grazed areas, however, regeneration is low. Based on feeding minutes, preference value of this range plant species is very high. Considering forage digestibility and the amount of crude protein for this species, the best time to graze it is the time of flowering stage. The important pest of this species is a kind of small wasp from <em>Eurytomidae</em> family that feeds from the kernels of seeds and causes hollowness in them. <br /> بررسی برخی از خصوصیات اکولوژیکی گون (<em>Astragalus brachyodontus</em>) با اهداف شناخت و دستیابی به اطلاعات کاربردی و نهایتاً استفاده از آن در برنامههای اصلاح و توسعه مراتع انجام شد، روش بررسی بدین طریق بود که ابتدا به کمک نقشه پوشش گیاهی و بازدید میدانی اقدام به تهیه نقشه رویشگاه این گونه گردید، سپس در مناطق موردمطالعه براساس وسعت و شرایط پوشش گیاهی تعداد 6 سایت انتخاب شد، در هر یک از سایتها با روش سیستماتیک تصادفی با پلاتگذاری در امتداد ترانسکت، فاکتورهای مربوط به پوشش تاجی، تراکم، درصد فراوانی و میزان تولید علوفه اندازهگیری گردید. همچنین خصوصیات کیفی از نظر سیستم ریشه، فنولوژی، بذر، زادآوری، ارزش رجحانی و ترکیب شیمیایی گیاه نیز موردمطالعه قرارگرفت. رویشگاههای این گونه از ارتفاع 1100 تا 2200 متری از سطح دریای آزاد در اراضی دامنهای با شیب 5 تا 30 درصد در تمامی جهات جغرافیایی بطور پراکنده مشاهده میشود ولی گستردگی آن در جهات جنوبی و جنوبشرقی بیشتر است، بهطوریکه متوسط بارندگی سالانه آن 385 میلیمتر و در متوسط دما در فصل رویش 17 درجه سانتیگراد است؛ عموماً بر روی خاکهای با بافت متوسط شنیلومی تا لومیرسی بدون محدودیت شوری و باpH خنثی بیشتر دیده میشود. میانگین درصد پوشش این گونه در ترکیب پوشش گیاهی کل بین 5 تا 15 درصد و عمق نفوذ ریشه از 30 تا 80 سانتیمتر باتوجه به شرایط خاک متغیر است. شروع رویش نیز بسته به شرایط منطقه متغیر بوده و در مراتع میانبند (ارتفاع 1500 متر) از اواسط فروردین شروع شده تا اواخر اردیبهشتماه به رشد علفی خود ادامه میدهد، اواسط خرداد، اواسط تیر و اوائل مردادماه بهترتیب زمان گلدهی، رسیدن و ریزش بذر میباشد، تولید بذر این گونه زیاد بوده و تجدید حیات آن در مناطق قرقشده بسیار خوب میباشد، ولی در مراتع آزاد بعلت چرای شدید دام زادآوری چندانی ندارد. ارزش رجحانی این گونه براساس آزمایش زمانسنجی چرا، جزو گونههای کلاس I محسوب میشود. با توجه به بالابودن قابلیت هضم و پروتئین خام در مرحله گلدهی، بنابراین بهترین زمان برداشت از این گیاه مرحله گلدهی میباشد. از آفات مهم آن یک نوع زنبور کوچک از تیرهEurytomidae ، است که با تغذیه مغز بذر موجب پوکی بذر میشود. <br /> موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات مرتع و بیابان ایران1735-087517220100823Assessment the effects of flood spreading on the variation of rangelands vegetation cover (In Mayhem watershed in Ghorveh, Kurdistan)بررسی اثرهای پخش سیلاب در تغییرات پوشش گیاهی (مطالعه موردی: حوزه میهم قروه استان کردستان)234242102564FAجمال ایمانیدانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانعلی طویلیدانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانعیسی بندکدانشجوی کارشناسی ارشد بیابانزدایی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانمحمد خسرویدانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانJournal Article20151004Flood water spreading projections have been done with many objectives. One of these objectives is increasing vegetation cover. Flood water spreading leads to the increasing of soil moisture and as a result increasing forage production. In this study the effects of flood spreading are evaluated. This assessment is done in aquifer of Mayhem district of Ghorveh state. In each rainfall that results into flood, 6 areas are flooded and 2 areas are not flooded. Therefore, 6 areas considered as the flood water spreading and 2 areas considered as the control site. The samplings of vegetation properties were performed in these eight areas. For this purpose, in each district, 5 transects each with a length of 100 m with 10 m interval from each other were situated and along each transect, 10 quadrates with an area of 1m were established. In each area, the characteristics of canopy cover percentage, forage production and species density were recorded. Analysis of data was performed using of un-paired T-test. Obtained results from T-test indicated that there is significant difference between canopy cover percentage (p≤ 0/1) and forage production (p≤ 0/05) while no significant difference was observed for species density in flooded and non-flooded areas. The results showed that the canopy cover increased from 41/91 percent in the control site to 62/18 percent in the flood spreading area. The forage production increased from 467/17 kg/ha in the control site to 632/17 kg/ha in the flood spreading area. Also the species density increased from 1/18 in the control site to 1/59 in the flood spreading area. Some of the plant species that are in the III classes from palatability aspect, decreased in the flood spreading area rather than control site. <br /> طرحهای پخش سیلاب با اهداف مختلفی اجرا میشوند که یکی از آنها افزایش پوشش گیاهیست. پخش سیلاب باعث افزایش رطوبت خاک و در نتیجه افزایش علوفه تولیدی میشود. هدف از این مطالعه ارزیابی اثرهای پخش سیلاب در تغییرات کمی پوشش گیاهی میباشد. این بررسی در آبخوان میهم قروه انجام شد. با توجه به اینکه در هر بار بارندگی منجر به ایجاد سیلاب، 6 عرصه آبگیری شده و در 2 عرصه مجاور آبگیری صورت نمیگیرد، بنابراین 6 عرصه بهعنوان منطقه پخش سیلاب و 2 عرصه بهعنوان منطقه شاهد در نظر گرفته شد. نمونهبرداریها در داخل 8 قطعه یادشده انجام شد. بدین منظور 5 ترانسکت 100 متری در هر قطعه و بر روی هر ترانسکت 10 پلات 1 مترمربعی با توجه به پراکنش پوشش گیاهی مستقر گردید. درصد تاج پوشش گیاهی و تراکم در داخل پلاتها ثبت شد. همچنین با استفاده از روش قطع و توزین رشد سال جاری گیاهان بهعنوان تولید گیاهی اندازهگیری شد. پس از جمعآوری دادهها، تجزیه آماری با استفاده از آزمون t جفت نشده انجام شد. نتایج نشاندهنده وجود تفاوت معنیدار بین پوشش دو عرصه در سطح 10 درصد و تولید در سطح 5 درصد میباشد. ولی بین تراکم عرصه پخش و عرصه عدم پخش تفاوت معنیداری به لحاظ آماری وجود ندارد. نتایج بدستآمده نشانگر افزایش درصد پوشش تاجی از 91/41 به 18/62 درصد در مجموع قطعات پخش سیلاب در سال مورد مطالعه است. بهطوریکه میزان تولید نیز از 17/467 کیلوگرم در هکتار در عرصه عدم پخش به 17/632 کیلوگرم در هکتار در عرصه پخش سیلاب افزایش یافت. تراکم نیز از 18/1 پایه در متر مربع در عرصه عدم پخش سیلاب به 59/1 پایه در متر مربع در عرصه پخش سیلاب افزایش یافته است. بعضی از گونههای گیاهی که از نظر خوشخوراکی کلاس سه میباشند در عرصه عدم پخش سیلاب نسبت به عرصه پخش افزایش یافتهاند. <br /> موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات مرتع و بیابان ایران1735-087517220100823The Effects of grazing intensity on vegetation and soil in Sisab rangelands,
Bojnord, Iranبررسی اثر شدت چرای دام بر پوشش گیاهی و خاک در مراتع سیساب بجنورد243255102565FAمریم حیدریان آقاخانیکارشناسیارشد مرتعداری، دانشکده منابعطبیعی، دانشگاه تربیتمدرسعلی اصغر نقیپور برجنویسنده مسئول، کارشناسیارشد مرتعداری، دانشکده منابعطبیعی دانشگاه تربیتمدرسحسین توکلیاستادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضویJournal Article20151004It is important to know soil propoerties, particulary its chemical aspects, for the proper management of rangeland ecosystems. The aim of this study is to find the impact of grazing on vegetation and some soil chemical properties, in three areas, the key, reference, and critical, Sisab rangelands, Bojnord. The vegetation cover data was collected from 30, 1m<sup>2</sup> quadrats in each area through random –systematic method. The soil data was sampled from two depths 0-15, 15-30 cm and five composite samples were collected (each sample was mixed of six samples) from each depth in the each area. Some factors such as the organic carbon, the percentage of soil organic matters, total nitrogen, absorbable phosphorus, pH and EC were measured. The results showed that carbon, nitrogen, soil organic matters, phosphorus, and EC were been decreased by grazing, but pH was increased. According to results, forbs were the dominant life form in the reference site. Shrubs cover percentages were been increased as grazing increased. In addition, reference site had species that are more palatable and invaders were more abundant in critical area. It was concluded that heavy grazing intensity cause to decrease of vegetaton and conversion of composition of the species cause to negative conversion in alimentary mineral of soil, sustainable of ecosystem would be endangered. <br /> با توجه به اهمیت و لزوم شناخت خصوصیات خاک بهویژه خصوصیات شیمیایی آن در اداره صحیح اکوسیستمهای مرتعی، این مطالعه به منظور بررسی اثر شدت چرای دام بر خصوصیات شیمیایی خاک و پوشش گیاهی در سه منطقه مرجع، کلید و بحرانی در مراتع سیساب بجنورد انجام شد. بدین منظور نمونهبرداری و جمعآوری اطلاعات پوشش گیاهی و خاک از هر سه منطقه انجام شد. اطلاعات پوشش گیاهی در پلاتهای یک متر مربعی به تعداد 30 نمونه از هر منطقه به صورت تصادفی- سیستماتیک جمعآوری شد. نمونههای خاک از دو عمق 15-0 و 30-15 سانتیمتر (با توجه به مرز تفکیک افقها) و به تعداد 5 نمونه مرکب (هر نمونه مخلوطی از 6 نمونه) از هر عمق در هر منطقه جمعآوری شد. فاکتورهای درصدکربن آلی، ماده آلی خاک، نیتروژن کل، فسفر قابل جذب، اسیدیته (pH) و هدایت الکتریکی (EC) اندازهگیری شدند. نتایج حکایت از آن داشت که با افزایش شدت چرا از میزان کربن، نیتروژن، ماده آلی، فسفر و هدایت الکتریکی خاک کاسته میشود ولی مقدار اسیدیته افزایش مییابد. نتایج حاصل از بررسی پوشش گیاهی نشان داد که پهنبرگان علفی دارای بیشترین درصد پوشش گیاهی در منطقه مرجع میباشند و با افزایش شدت چرا درصد پوشش گیاهان بوتهای افزایش مییابد. همچنین گیاهان کلاس I بیشترین درصد پوشش را در منطقه مرجع به خود اختصاص دادند. بطوریکه در منطقه بحرانی گیاهان کلاس III از بیشترین درصد پوشش گیاهی برخوردار بودند. به طور کلی میتوان نتیجهگیری نمود که چرای شدید دام باعث کاهش پوشش گیاهی و تغییر ترکیب گونهای میگردد، همچنین با ایجاد تغییرات منفی در عناصر غذایی خاک، پایداری اکوسیستم مرتعی را به خطر میاندازد. <br /> موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات مرتع و بیابان ایران1735-087517220100823Survey of capability of remote sensing indices for enhancement of land cover in
arid areas (case study: Najmabad)بررسی قابلیت شاخصهای مختلف دورسنجی در بارزسازی پوششهای سطح زمین در مناطق خشک (مطالعه موردی: نجمآباد ساوجبلاغ)256275102569FAمیترا شیرازینویسنده مسئول، کارشناس ارشد بیابانزدایی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانغلامرضا زهتابیاناستاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانحمیدرضا متین فراستادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستانJournal Article20151004Recently there is a great deal of interest in the quantitative characterization of temporal and spatial vegetation patterns with remotely sensed data for the study of earth system science. One of important methods for extracting information from satellites image is use of indices. In this study for enhancement of land cover in region of northwest Tehran near Hashtgerd some indices such as BI, MIRV2, GREENNESS, TVI, VNIR, MND، NIR, OSAVI, RA, NDVI, IR1, MSI IPV ,MSAVI, SAVI, TSAVI, PD322 ,BI, INT1, INT2, PVI, SI1, SI2, SI3, GEMI, WDVI Are used. Most of study area covers by density of vegetation (such as irrigation farming and vegetation cover around streams) and bare lands. The results have shown that TSAVI, DVI, IPVI, RA, NIR, IR1 Indices have the most effective efficiency for vegetation enhancement and SI2, BI, TVI, PVI, INT1, SI3, SI2 indices have the most effective efficiency for salinity surface. This study addressed that all of vegetation indices except DVI have correlation more than 0.8 and DVI has correlation around 0.4 with others. Meanwhile all of salinity indices have more than 0.9 correlations with each other. As conclusion, this study has shown that IRS satellites image have high accuracy for providing land cover map by use of vegetation indices, also use of salinity indices having high capability for salinity surface can be used for providing salinity maps, meanwhile vegetation indices with high correlation can be used instead each other for providing vegetation maps. <br /> امروزه علاقهمندی زیادی به بررسی محتوای کیفی دادههای ماهوارهای برای مطالعات مختلف علوم زمین وجود دارد. شاخصها یکی از روشهای بارزسازی در استخراج اطلاعات مفید در تصاویر ماهوارهایست. در این تحقیق سعی شده است تا اثر شاخصهای مختلف ازجمله شاخصهایMIRV2 GREENNESS, TVI, VNIR, MND, MSAVI, GEMI, TSAVI, SAVI, PD322 ,BI, INT1, INT2, PVI, SI1, SI2, SI3, GEMI, و WDVI در بارزسازی پوشش سطح زمین در منطقهای در شمالغربی استان تهران در نزدیکی هشتگرد بررسی شود. پوشش اراضی غالب منطقه را پوشش گیاهی متراکم (بیشتر شامل اراضی کشاورزی و پوششهای متراکم درختچهای اطراف آبراههها در خردادماه) و اراضی لخت تشکیل میدهد. نتایج نشان میدهد که شاخصهای NIR, RA, IPVI, DVI, TSAVI و IR1در بارزسازی پوششهای گیاهی مناطق خشک و شاخصهایSI3, INT1, PVI, TVI, BI, SI2 وSI1 در بارزسازی سطح شوری مناسب میباشند. بررسی همبستگی شاخصهای مختلف با یکدیگر نشان داد که شاخصهای گیاهی بغیر از شاخص DVI با یکدیگر دارای همبستگی بیش از 8/0 و همبستگی شاخص DVI با سایر شاخصهای گیاهی حدود 4/0 میباشد. در ضمن تمامی شاخصهای شوری دارای همبستگی بیش از 9/0 با یکدیگر میباشند. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که در منطقه مطالعاتی با استفاده از تصاویر سنجنده LISS-III، از شاخصهای پوشش گیاهی که توانایی در بارزسازی پوشش گیاهی دارند میتوان برای مطالعات مربوط به پوشش گیاهی و تهیه نقشه پوشش گیاهی استفاده نمود. همچنین از شاخصهای شوری که دارای توانایی در بارزسازی سطح شور میباشند میتوان برای مطالعات مربوط به شوری و تهیه نقشههای شوری استفاده نمود. در ضمن میتوان از شاخصهای پوشش گیاهی که دارای همبستگی بالایی با یکدیگر میباشند بجای یکدیگر و از شاخصهای شوری که دارای همبستگی بالایی با یکدیگر میباشند بجای یکدیگر استفاده نمود. <br /> موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات مرتع و بیابان ایران1735-087517220100823Study the domestication possibility of four halophyte species using brakish
and saline irrigation waterمطالعه زراعی نمودن چهار گونه مرتعی شورپسند تحت آبیاری با آبهای خیلی شور276291102570FAمحمد کافینویسنده مسئول، استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهدغلامرضا زمانیاستادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجندمحسن پویانکارشناس بازنشسته گیاهشناسی، اداره آموزش و پرورش بیرجندJournal Article20151004In order to study the possibility of growing four annual desert halophyte species including <em>Kochia scoparia</em>, <em>Suaeda dimorphestegia</em>, <em>Salsola crassa</em> and <em>Atriplex arcuata</em> in desert environments, irrigating with saline ground water, a research project comprising of three separate experiments was performed during three successive years, 2002-2003, 2003-2004 and 2004-2005. Field experiment carried out in a split plot design in which three levels of saline irrigation water (1.5, 9.5 and 26.0 dS/m) were arranged as main and four halophyte species as sub plots with three replications. There were high significant differences in ground covering, electrolyte leakage, dry matter accumulation and plant hight among halophyte species. <em>Suaeda</em> produced at least twice of dry matter as any other species at any level of salinity. The average dry matter production of this species in three years and at three levels of salinity was 11850 kg/ha, while this amount was 4725, 5136 and 3616 kg/ha for <em>Kochia</em>, <em>Salsola</em> and <em>Atriplex</em>, respectively. Ratio of leaf to shoot weight was varying from 39% in <em>Atriplex</em> to 56% in at full flowering stage. In conclusion, germination and plant stablishment of these four annual halophytes should be explored for domestication. High dry matter production of these species in watering with saline waters of more than 70% of seawater, make them capable for production in very high saline lands, as well as irrigation with high saline waters. <br /> این مطالعه جهت امکانسنجی استفاده از چهارگونه هالوفیت یکساله به نامهای،<em>Kochia scoparia</em> ،<em>Atriplex arcuata</em>، <em>Suaeda dimorphestegia</em> و <em>Salsola crassa</em> بهعنوان گیاه علوفهای در شرایط آبیاری با آب شور در طی سالهای 1382، 1383 و 1384 انجام شد. آزمایشها در مزرعه در قالب طرح کرتهای خرد شده با سه تکرار انجام شد که در آن سه تیمار شوری، آب و آبیاری ( 5/1، 5/9 و 0/26 دسیزیمنس بر متر) بهعنوان کرتهای اصلی و چهار گونه بهعنوان کرتهای فرعی انتخاب شدند. اختلاف معنیداری بین هالوفیتها در محیط بوته، نشت املاح محلول به سطح برگ، عملکرد علوفه و ارتفاع مشاهده شد. بهطوریکه تولید ماده خشک <em>Suaeda</em> (11850 کیلوگرم در هکتار) نیز حداقل بیش از دو برابر بالاترین عملکرد گونههای دیگر بود. در حالیکه پس از <em>Suaeda</em> گونههای <em>Kochia</em> و <em>Salsola</em> و <em>Atriplex</em> بهترتیب 4725، 5136 و 3616 کیلوگرم در هکتار عملکرد ماده خشک داشتند. نسبت وزن برگ به اندامهای هوایی این گیاهان در زمان برداشت از 39% در <em>Atriplex</em> تا 56% در <em>Salsola</em> متغیر بود. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که رفتارهای جوانهزنی و سبز شدن، نیازهای اکولوژیکی و زراعی گونههای مورد مطالعه نیاز به بررسی گستردهتر دارد. ولی تولید ماده خشک رضایتبخش در شوری بیش از دو سوم آب دریا نشانگر استعداد مناسب این گونهها برای تولید با استفاده از منابع آب و خاک شور غیرقابل بهرهبرداری در گیاهان زراعی متداول است. <br /> موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات مرتع و بیابان ایران1735-087517220100823Comparison of plant species diversity in two grazed and enclosed rangeland sites in mountainous rangelands of central Zagros
(Case study: Dishmook in Kohgiluyeh & Buyer Ahmad province)مقایسه تنوع پوشش گیاهی مراتع در دو منطقه قرق و چرا در مراتع کوهستانی زاگرس مرکزی (مطالعه موردی: منطقه دیشموک در استان کهگیلویه و بویراحمد)292300102571FAاسفندیار جهانتابنویسنده مسئول، دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری، گروه مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان0000-0001-5694-851Xعادل سپهریدانشیار،گروه مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانبهاره حنفیدانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری، گروه مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانسیده زهره میردیلمیدانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری، گروه مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان0000-0003-3964-1510Journal Article20151004The study of plant diversity dynamic on grazed and enclosed rangelands is important in range management. The effect of enclosure was studied on plants diversity dynamics on two range condition sites of Dishmook area in Kohgiluyeh & Buyer Ahmad province. Random-systematic sampling was done in two range sites using 220 (2×2 m<sup>2</sup>) quadrates along 6 transects with the length of 100 m. Vegetation canopy cover percentage was recorded simultaneously in both range sites. Diversity, richness and evenness were determined by using plant diversity indices (Shannon, Simpson, Berger parker & Mc intash). Results show a higher species richness, evenness and species diversity indices in enclosed rangeland. Statistical T-Student Test showed significant differences between two sites in 5 percent level of probability. <br /> مطالعات اختلاف تنوع پوشش گیاهی مراتع تحت شرایط قرق و چرا در بهبود وضعیت مدیریتی رویشگاههای مرتعی از اهمیت ویژهای برخوردار است. بههمینمنظور در این مطالعه بررسی تأثیر قرق در تغییرات تنوع پوشش گیاهی مرتع تحت شرایط چرا و حفاظت از چرا در منطقه دیشموک (کوههای دلافروز) در استان کهگیلویه و بویراحمد مورد توجه قرار گرفت. بطوریکه نمونهبرداری در دو منطقه قرق و چرا به طور تصادفی سیستماتیک با استقرار 6 ترانسکت انجام گردید. 220 پلات 2*2 متر مربعی (هر 10 متر یک پلات) در امتداد آن در هر یک از مناطق برداشت شد. درصد پوشش تاجی گیاهی به تفکیک گونه و کل برآورد گردید. میزان تنوع، غنا و یکنواختی در مناطق قرقشده و خارج از قرق با استفاده از شاخصهای تنوع شانون- وینر، سیمپسون، برگر پارکر و مک اینتاش محاسبه گردید. نتایج بدستآمده از تجزیه و تحلیل دادههای فراوانی گونهها در دو عرصه، نشان داد که عرصه قرق در تمامی شاخصهای عددی از نظر غنا، یکنواختی و تنوع گونهای بیشتر از عرصه تحتچرا بود. همچنین نتایج آزمون آماری معنیدار بودن تفاوت در دو عرصه را براساس شاخص شانون نشان داد. <br /> موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات مرتع و بیابان ایران1735-087517220100823Effect of grazing intensity on soil moisture and vegetation
(Case study: Khabr National Park and near rangelands)اثر شدت چرای دام بر رطوبت خاک و پوشش گیاهی (مطالعه موردی: پارک ملی خبر و مراتع اطراف)301316102572FAرضا باقرینویسنده مسئول، استادیار، گروه منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بافت کرمانمحمد رضا چائیچیدانشیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهرانمحسن محسنی سارویدانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانJournal Article20151004This research was studied in order to determining grazing intensity effects on soil moisture and vegetation in Khabr region of Kerman province for two years. Natural sites under three grazing pressures (heavy, moderate and non grazed) with same ecological factors were selected from Khabr National Park and near rangelands. After determining sampling area, soil moisture factor was investigated monthly (on grazing period) in 0-15 and 15-30 centimeters depth of each site with 5 replication and canopy cover sampling was conducted in three temporal stages (before, middle and after grazing) using line transect method in three replication for each site. SPSS package was used for statistical analysis. Result showed that heavy grazing reduced total canopy cover, specialy perennial grass and shrubs, than non grazed site in the end of grazing period. Also heavy grazing reduced the soil moisture content with decreasing rate as 16.87% and 25.07% , than moderate and non grazed sites , respectively. Harmful effect of drought in 2006 was severly affected on heavy than moderate and non grazed site. According to results, non and moderate grazed sites occure in state condition (due to more canopy cover of <em>Artemisia sieberi</em> and other species such as prennial grass) and heavy grazed site occure in transition to downward state condition (due to one dimentional dominant of <em>Artemisia sieberi</em> and emergence of undesirable species such as <em>Marrobium vulgaris</em> and <em>Peganum harmala</em>) in state and transition model of Iranian Artemisia habitat. Thus, without management plan, we will observe dominance of undesirable species and rangelands degradation. <br /> بهمنظور تعیین اثر شدت چرای دام بر رطوبت خاک و پوشش گیاهی در منطقه خبر استان کرمان طی دو سال این تحقیق انجام شد. رویشگاههای مرتعی تحت سه سطح شدت چرایی ( بدون چرا، متوسط و شدید) با شرایط اکولوژیک همگن، از پارک ملی خبر و مجاور آن انتخاب شدند. پس از بلوکبندی مکان نمونهگیری هر سایت اقدام به بررسی رطوبت ماهانه خاک در طول دوره چرای دام در دو عمق 15-0 و30-15 سانتیمتری خاک (با 5 تکرار از هر سایت) گردید و پوشش تاجی گونههای گیاهی (با 3 تکرار ترانسکت در هر سایت چرایی) به روش خطی – تماسی طی سه دوره قبل، اواسط و بعد از چرا در مدت 2 سال، اجرا شد. پس از تجزیه واریانس چند طرفه دادههای مربوط به رطوبت خاک در محیط نرمافزاری SPSS، از آزمون چند دامنه دانکن برای مقایسه میانگینها استفاده شد. طبق یافتهها، چرای شدید نسبت به قرق باعث کاهش درصد پوشش تاجی همه فرمهای رویشی بهویژه گرامینههای پایا و بوتهها در انتهای دوره چرای دام شد. کاهش رطوبت خاک در سایت چرای شدید نسبت به سایت چرای متوسط و بدون چرا، بهترتیب با روند نزولی 87/16 و 07/25 درصد مشاهده شد و اثر منفی خشکسالی بر کاهش رطوبت خاک در این سایت چرایی بیش از دو سایت دیگر بود. طبق نتایج، سایت قرق و چرای متوسط به دلیل زیاد بودن پوشش درمنه و سایر گونههای همراه بهویژه گرامینههای پایا در وضعیت ثابت و سایت چرای شدید بهدلیل غالبیت نسبتاً تکبعدی درمنه و پوشش تاجی کم سایر گونههای همراه گرامینه بعلاوه ظهور گونههای مهاجم <em>Marrobium vulgaris وPeganum harmala</em> در مرحله انتقال به وضعیت نامناسبتر، از شناسنامه مدل حال و انتقال درمنهزارهای ایران، قرار دارند. بنابراین اگر دام مازاد تعدیل نشود در آیندهای نه چندان دور شاهد غالب بودن گونههای ناخواسته در مراتع خواهیم شدموسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات مرتع و بیابان ایران1735-087517220100823Determination of potential habitats of Saxaoul species for Sistan region using GISتعیین رویشگاه بالقوه تاغ در منطقه سیستان با استفاده از GIS317330102573FAمجید زابلیگروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه زابلاکبر فخیره- استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه زابلاحمد قنبریدانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه زابلحمید رضا مرادیاستادیار، گروه آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرسعلیرضا راشکیمربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سیستانJournal Article20151004Growth of plants species in an area is affected by biological and environmental factors of that region. It is necessary to study some ecological requirements of species and also environmental characteristics of the study area in order to determine site potential and plant growth needs. this study performed to determine potential habitat of <em>Haloxylon persicum </em>and <em>Haloxylon aphyllum</em> in Sistan province by using Geographic Information System (GIS) technique. In this way sampling from habitats carried out for recognition of ecological requirements. Also thematic maps of area provided and digitized for attainment data layers which were needed. Then various sections of area were investigated and were compared with ecological requirements of these two species. Finally, the different layers of information were put together for every species. Base on our results, 3.18% and 3.52% of the studied area was suitable for growing <em>H. persicum </em>and <em>H. aphyllum</em> respectively. Assessment of accuracy of model was 93.3%. <br /> رویش گونههای گیاهی در یک منطقه تحتتأثیر فاکتورهای محیطی و زیستی آن منطقه میباشد. بهطوریکه برای تعیین رویشگاه بالقوه گونههای گیاهی انجام مطالعاتی در زمینه نیازهای اکولوژیکی گونهها و خصوصیات محیطی منطقه مورد مطالعه ضروریست. در این تحقیق رویشگاه بالقوه دو گونه زرد تاغ (<em>Haloxylon pesicum</em>) و سیاه تاغ (<em>Haloxylon aphyllum</em>) در منطقه سیستان با استفاده از تکنیک سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) تعیین شد. بدین منظور اقدام به بررسی مشخصات رویشگاههای جنس یادشده و نمونهبرداری از خاک برای تعیین نیازهای اکولوژیک گونهها شد. همچنین نقشههای موضوعی منطقه تهیه و کار رقومیکردن اطلاعات مربوط به خصوصیات اکولوژیکی برآمده از مطالعه رویشگاهها، در لایههای مختلف انجام شد. در نهایت با تلفیق لایههای اطلاعاتی مختلف برای هر کدام از گونهها، مشخص گردید که 18/3% از سطح منطقه مورد مطالعه برای رویش گونه زرد تاغ و 53/3% از سطح منطقه برای رویش گونه سیاه تاغ مناسب است. ارزیابی دقت مدل برابر 3/93% بهدستآمد. <br /> موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات مرتع و بیابان ایران1735-087517220100823The effect of some treatments on seed dormancy breaking and germination
of Prangos ferulacea (L.) Lindl.بررسی تأثیر برخی تیمارها بر شکست خواب و بهبود جوانهزنی بذر گیاه جاشیر (Prangos ferulacea)331339102574FAروجا صفائیاناستادیار، بخش مدیریت مناطق بیابانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیرازحسین آذرنیونددانشیار، گروه احیای مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانJournal Article20151004<em>Prangos ferulacea </em>(L.) Lindly as one of the best Iran`s range plants, is the dominant species of Iranian Jashirzar. Competitive harvesting, lack of attention to vegetative conditions and their habitats caused a disturbance on its reproduction and also the degradation of its habitats. Since the regeneration of the plant is only done in the natural habitats and through its seeds _when having in mind its deep dormancy as a member of umbelliferae family, it seems necessary to study and investigate the methods of breaking the seeds dormancy in order to protect the species . In this research in order to determine the best methods of the breakage of the seeds dormancy, the effect of some factors such as darkness, lightening, coldness, washing and temperature on the breakage of the dormancy of <em>Prangos</em> seeds_ collected from Fars Province pastures _is analyzed. For this purpose, a completely randomized design with three replications and five treatments was done. The results showed that treatments of coldness, lightening and 10°C temperature in compare to other treatments have significantly influenced the breakage of the species' seed dormancy. Meanwhile these methods are more important when we remind that, they are more economical and safe for the embryo in compare to other treatments such as using chemicals (specially acids). All of these together make these treatments practical methods. <br /> گیاه جاشیر <em>Prangos ferulacea</em> (L.) Lindlبهعنوان یکی از بهترین گیاهان مرتعی ایران، گونه غالب جاشیرزاران ایران را بهخود اختصاص داده است. برداشتهای رقابتی، عدم توجه به شرایط رویشی و رویشگاهی این گیاه، اختلال در امر زادآوری و نیز تخریب زیستگاه آنرا موجب شده است. از آنجاییکه تکثیر این گیاه در زیستگاه طبیعی از طریق بذر صورت میگیرد، با توجه به خواب عمیق بذر در خانواده چتریان، بررسی روشهای مختلف شکست خواب بذر در این گیاه، برای حفاظت از این گونه، ضروری میباشد. در این تحقیق بهمنظور تعیین روشهای مناسب شکست خواب بذر تأثیر فاکتورهای تاریکی، روشنایی، سرمادهی، شستشو و دما، بر شکستن خواب بذرهای جمعآوری شده جاشیر استان فارس مورد مطالعه قرار گرفت. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 5 تیمار و 3 تکرار انجام شد. نتایج بدستآمده نشان داد که روشنایی، سرمادهی و دمای10 درجه سانتیگراد در مقایسه با سایر تیمارها در شکست خواب بذر گیاه جاشیر دارای تأثیرگذاری معنیداریست. این امر در عین حال میتواند از جنبه کمخطر و ارزانتر بودن و همچنین احتمال آسیب رسانی کمتر به جنین در مقایسه با کاربرد مواد شیمیایی و بهخصوص اسید حائز اهمیت باشد و کاربرد آنرا مناسبتر نماید. <br />