نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• احسان زندی اصفهان ¹
• محمد جعفری ²
• سید جمال الدین خواجه الدین ³
• حسین آذرنیوند ⁴

¹ استادیار، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

² دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

³ دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

⁴ دانشکده منابع طبیعی تهران

چکیده

به­منظور بررسی شور شدن خاک در اثر تاغکاری در دشت سگزی اصفهان از فن رج­بندی[1] استفاده گردید. مطالعه به شیوة نمونه­برداری تصادفی طبقه­بندی­شده[2] انجام شد و براساس سال کاشت و فیزیونومی ظاهری تاغ، شش منطقه که از نظر وضعیت رشد سیاه تاغ­ها متفاوت بودند (تاغکاریهای موفق و ناموفق) تفکیک گردید. در هر منطقه تعداد 10 نمونه هم سن گونه سیاه­تاغ ammodendron C.A.Mey) (Haloxylon انتخاب و شاخصهای رشد گیاه شامل ارتفاع، سطح تاج­پوشش، محیط تاج­پوشش، قطر تاج­پوشش و قطر یقه اندازه­گیری شد. همچنین در هر منطقه سه و در مجموع 18 پروفیل خاک حفر و پنج خصوصیت شیمیایی خاک شامل EC، Na⁺، Cl^-، K⁺ وSAR در پنج افق30 سانتی­متری (150-0 سانتی­متری) اندازه­گیری شد؛ و داده­ها به روش رج­بندی آنالیز گردید. نتایج نشان داد که در تاغکاریهای موفق به­دلیل عدم برخورد ریشه گیاه با سخت لایه، مقدار گسترش عمقی ریشه و جذب آب و املاح، رشد اندامهای هوایی و به تبع آن برگشت لاشبرگ به سطح خاک بیشتر از عامل­های مذکور در تاغکاریهای ناموفق بوده و با افزایش رشد سیاه­تاغ، شور شدن خاک بشدت افزایش یافته است. بدین ترتیب، نقش گونه سیاه­تاغ در شور کردن خاک تحت اشکوب خود تأیید شد. از طرف دیگر، نتایج نشان داد که دامنة شور شدن خاک به افقهای اول و دوم (30 -0 و60-30  سانتی­متری از سطح) محدود شده و افقهای سوم، چهارم و پنجم خاک تحت تأثیر قرار نگرفته ­اند.



 

کلیدواژه‌ها

• سیاه‌تاغ
• انتقال املاح
• شوری
• فن رج‌بندی
• دشت سگزی اصفهان

عنوان مقاله [English]

Study on soil salinization and its amplitude due to the planting of Haloxylon ammodendron in Segzi plain of Isfahan

نویسندگان [English]

• Ehssan Zandi Esfahan ¹
• Mohammad Jafari ²
• S.Jamal.. Khajedin ³
• Hossein Azarnivand ⁴

چکیده [English]

To study soil salinization and its amplitude due to the planting of Haloxylon ammodendron in Segzi plain of Isfahan, ordination method was used. The study was performed through stratified random sampling. Six regions were separated on the basis of different physiognomy and the year of Haloxylon ammodendron planting (successful and unsuccessful regions). In each region, 10 coeval individuals of Haloxylon ammodendron were selected, and plant characteristics including, height, canopy cover area, canopy cover perimeter, canopy cover diameter and basal area were measured. Three profiles were also dug in each region and five chemical soil properties i.e. EC, Na⁺, Cl^-, K⁺ and SAR were measured in five horizons. Data were analyzed by means of ordination method. The results indicated that soil salinization was extremely high in successful planting regions of Haloxylon ammodendron where there was no limitation for root extension. Consequently, in these regions, the absorption of water and minerals, the growth of plant characteristics and finally the amount of litter fall to the soil surface were significantly higher than that in unsuccessful planting regions of Haloxylon ammodendron. Hence the role of Haloxylon ammodendron in soil salinization of its stratum was proved. On the other hand, the results showed that the range of soil salinization was only restricted to the first and second horizons (0-30 and 30-60 centimeters from the soil surface) and other horizons had not been affected by the growth of Haloxylon ammodendron.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Haloxylon ammodendron
• Salinity
• ordination method
• Segzi Plain of Isfahan