نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ام‌البنین بذرافشان ¹
• محسن محسنی ساروی ²
• آرش ملکیان ³
• ابوالفضل معینی ⁴

¹ دانشجوی دوره دکترای تخصصی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

² استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

³ استادیار، مرکز بین‌المللی تحقیقات بیابان، دانشگاه تهران

⁴ استادیار، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران

چکیده

خشکسالی را در یک دوره زمانی با هوای نامعمول خشک که به حد کافی با فقدان آب به­علت عدم تعادل هیدرولوژیک روبرو است تعریف می‌کنند. در خشکسالی چهار ویژگی عمده مورد مطالعه قرار می‌گیرد که عبارتند از: شدت، مدت، فراوانی و گستره خشکسالی. هدف از این تحقیق پهنه‌بندی شدت خشکسالی در استان گلستان می‌باشد. به این منظور، از شاخص بارش استاندارد (SPI) به­عنوان شاخص منتخب جهت پایش خشکسالی در ایستگاه‌های واقع در داخل استان با طول دوره آماری مشترک 25 ساله (1975-2000) در مقیاس زمانی 6، 9، 12 و 24 ماهه استفاده گردید. بیشترین شدت خشکسالی بدست­آمده در دوره 6 ماهه مربوط به ایستگاه سالیان تپه و در دوره 9، 12 و 24 ماهه مربوط به ایستگاه پل جاده می‌باشد. مقادیر SPI در سالهای خشکسالی شدید در مقیاس‌های زمانی با استفاده از تکنیک زمین‌آمار بر پهنه استان تصویر و طبقه‌بندی گردید. بررسی نقشه‌ها نشان می‌دهد که وسعت خشکسالی با افزایش مقیاس زمانی کاهش یافته و وضعیت خشکسالیها در پهنه استان از سمت غرب به شرق کاهش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

• خشکسالی
• شاخص بارش استاندارد
• مقیاس زمانی
• استان گلستان

عنوان مقاله [English]

A study on drought characteristics of Golestan Province using Standardized Precipitation Index (SPI)

نویسندگان [English]

• Omol banin Bazr afshan ¹
• Mohsen Mohseni saravi ²
• Arash Malekian ³
• Abalfazl Moeini ⁴

چکیده [English]

Drought is defined as the continuous and abnormal moisture deficit. The term of continuous means continuation of deficit and the term of abnormal means deviation of favorite index of natural condition from the mean. In every drought study four main characteristics are considered: severity, duration, frequency or return period and areal extent. The objective of this investigation is mapping drought severity in Golestan province. For this purpose, Standardized Precipitation Index (SPI) was used for drought monitoring in some meteorological stations located in Golestan province. This index was computed in a period of 25 years precipitation data (1975-2000) at four different time scales including 6,9,12, and 24 months. Consequently, the most sever drought in 6 month time scale was observed in Saliantapeh station while the highest severity in 9, 12, and 24 time scales was observed in Polejadeh station. The aerial extent SPI values for the most severe drought condition in different time scales were classified in Golestan province using geostatical techniques. The results showed that the area affected by drought decreased with increasing drought duration and the condition of drought in the province had west-east direction

کلیدواژه‌ها [English]

• drought
• Standardized precipitation index
• Time scale
• Golestan Province