نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• رضا باقری ¹
• صدیقه محمدی ²

¹ استادیار، گروه منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی‌،‌‌‌ واحد بافت، کرمان

² دانشجوی دکترای آبخیزداری, دانشکده منابع طبیعی, دانشگاه تهران

چکیده

 آللوپاتی به اثر متقابل گیاهان توسط مواد شیمیایی پس‌داده­شده‌‌ی آنها بر روی یکدیگر گفته می‌شود. اثر آللوپاتی گیاهان بر یکدیگر یکی از دغدغه‌های مهم در اصلاح و احیا‌ی مراتع کشور بوده که در امر مرتع‌کاری کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق اثر آللوپاتی Artemisia sieberi Besser. بر روی درصد سبزشدن و وزن گیاهچه‌های بذریAgropyron desertorum، Agropyron elongatum وAtriplex canescens  که در اصلاح و احیا‌ی مراتع ایران بسیار کاربرد دارند، مورد پژوهش قرار گرفت. برای این منظور پودر بافت‌های ریشه، برگ و ساقه گیاه درمنه دشتی، که در اواخر آبان­ماه (زمان گل‌دهی) از رویشگاه‌های طبیعی جمع‌آوری شده بود، با نسبت‌های 0 (شاهد)، 1/0 ، 1 و 10 درصد، در 4 تکرار، در ماسه‌ی شسته جهت کشت گلدانی مخلوط شد و در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه اجرا شد. پس از کشت 25 عدد بذر سالم و دارای قوه‌­نامیه گونه‌های مورد آزمایش در هر گلدان، سه متغیر درصد سبزشدن، وزن ریشه و وزن ساقه از گلدان‌ها، در محیط نرم‌افزاری SPSS، ابتدا با آزمون تجزیه واریانس و در صورت معنی‌داری با آزمون مقایسه میانگین‌ها به روش چند دامنه دانکن مورد بررسی قرار گرفت. طبق یافته‌های این تحقیق، میزان کاهش فاکتور سبزشدن در مقایسه با تیمار کنترل در علف‌گندمی ‌بیابانی از نسبت‌های 1 و 10 درصد پودر برگ به­ترتیب معادل 60 و 83 درصد، در علف‌گندمی ‌بلند از نسبت 10 درصد پودر برگ معادل 2/84 درصد و در آتریپلکس از نسبت 1 و 10 درصد همه بافت‌های گیاهی به میزان 3/83 و 9/88 درصد مشاهده شد. همچنین متغیر وزن ساقه گیاه علف‌گندمی ‌بلند به نسبت 1 و 10 درصد بافت برگ درمنه دشتی واکنش منفی با روندی به­ترتیب معادل 48 و 5/94 درصد و متغیر وزن ریشه آتریپلکس واکنش منفی به نسبت 1 و 10 درصد همه بافت‌های درمنه دشتی با روندی به­ترتیب معادل 2/82 و 1/88 درصد نشان دادند. بنابراین با توجه به یافته‌های فوق تحت مطالعات آزمایشگاهی، احتمالاً احیا‌ی درمنه‌زار‌های دشتی با این گونه‌های اصلاحی موفقیت‌آمیز نخواهد بود.
 

کلیدواژه‌ها

• آللوپاتی
• اصلاح مراتع
• درمنه دشتی
• علف‌گندمی بیابانی
• علف‌گندمی بلند و آتریپلکس

عنوان مقاله [English]

Allelopathic effects of Artemisia sieberi Besser on three important species (Agropyron desertorum, Agropyron elongatum and Atriplex canescens) in range improvement

نویسندگان [English]

• Reza bagheri ¹
• Sedegheh Mohammadi ²

چکیده [English]

Allelopathy is interaction effects of plants on each other through extracted chemical compounds. This phenomenon that has not been considered in range improvement is of important concerns in rehabilitation of rangelands. In this study, we tested allelophatic effects of Artemisia sieberi ongermination percentage, stem fresh weight and root fresh weight of three species (Agropyron desertorum, Agropyron elongatum and Atriplex canescens) that are widely used in range improvement. Powder of Artemisia sieberi (stem, leaf and  root) collected from natural habitats in flowering stage (end of Novambr) was mixed with different concentration levels ( 0%, 0/1 %, 1% and 10 %) in four replicetions and was planted in sand under laboratory condition based on completly rondom design. After putting 25 live seeds of the mentioned species in each pot, three variables as germination percentage, stem fresh weight and root fresh weight were measured and then ANOVA and Duncan's multiple range tests were applied to analyze the data in SPSS software. According to the results decrease rate of germination percentage in comparison to control treatment were as follows :in Agropyron desertorum 60 and 83% from 1 and 10 % leaf concenterations respetively, in Agropyron elongatum 84/2% from 10% leaf concentration and in Atriplex canescens 83/3 and 88/9% from 1 and 10% all tissues concentrations respectively. Also our finding showed that stem weight of Agropyron elongatum was decreased to 48 and 94/5%, respectively in 1 and 10 %  of leaf tissue and root weight of Atriplex canescens was decreased to 82/2 and 88/1% in 1 and 10 % of all tissues in comparison to control treatment. According to results of the study under laboratory condition, rehabitating of Artemisia sieberi sites through using the mentioned species probably will not be successful.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Allelopathy
• range improvement
• Artemisia sieberi
• Agropyron desertorum
• Agropyron elongatum and Atriplex canescens