نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• امیرحسین شعرباف اصفهانی ¹
• مهدی بصیری ²
• محمد رضا کریم زاده ³
• سیدمجتبی مدرس هاشمی ⁴

¹ کارشناس ارشد مرتع‌داری، اداره کل منابع طبیعی استان اصفهان

² دانشیار، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان

³ استادیار، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان

⁴ کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان

چکیده

کشت پاییزه گونه‌های علوفه‌ای از خانواده بقولات در ارتفاعات زاگرس مرکزی به علت امکان جوانه‌زنی بعد از بارندگی پاییز و نابودی نهالهای جوان در اثر سرما موفقیت­آمیز نمی‌باشد. برای کشت بهاره این گونه‌ها نیز، استقرار بذرهای جوانه‌زده بعد از بارندگی ابتدای بهار با مشکل مواجه می‌گردد. بنابراین در پروژه­های دولتی برای احیای دیمزارهای کم­بازده از بذرهای گونه‌های یونجه، اسپرس و ماشک با تولید مناسب و کیفیت خوب علوفه همراه با سازگاری بالا با خاک و محیط زیست نمی‌توان استفاده نمود. برای حل مشکل، این تحقیق جهت ارزیابی اثر تیمارهای بازدارنده جوانه‌زنی و مواد آب­گریز در قالب پلت بذر، در ایستگاه تحقیقات شهید فزوه در مراحل آزمایشگاهی و گلخانه‌ای به اجرا درآمد. از کافئین، وانیلین و عصاره برگ اکالیپتوس بعنوان بازدارنده و از پلی­اتیلن­گلیکول و دی‌مانیتول بعنوان مواد آب­گریز استفاده شد و همچنین پوشش‌دادن بذرها با بکارگیری دستگاه پلت بذر انجام گردید. در مرحله آزمایشگاهی بذرهای تیمار شده در دمای ثابت 25 درجه سانتیگراد داخل ژرمیناتور قرار گرفت و شاخص­های تأخیر، ضریب سرعت، درصد جوانه­زنی و همچنین ضریب آلومتری اندازه‌گیری شد. داده‌های حاصل در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی تجزیه و تحلیل و مقایسه میانگین برای تعیین ضرائب معنی‌دار انجام شد. نتایج نشان­داد که وانیلین به‌ترتیب سبب 18 و 14 روز تأخیر در جوانه‌زنی یونجه و ماشک بوده است. همچنین، به‌ترتیب وانیلین و عصاره برگ اگالیپتوس سبب 21 و 22 روز تأخیر در جوانه‌زنی بذر اسپرس دارای غلاف شده و بهترین مواد استفاده شده برای این هدف می­باشد. کافئین درصد جوانه‌زنی تمام بذرها را کاهش داده و پلی­اتیلن­گلیکول و دی­مانیتول فقط سبب 3 تا 5 روز تأخیر جوانه­زنی بوده و برای اهداف کاربردی مفید نیست. پلت بذر نیز بدون مواد بازدارنده و آب‌گریز سبب 3 تا 7 روز تأخیر در جوانه‌زنی گونه‌های مختلف را نشان داد. پلت بذرها همراه تیمار وانیلین به‌ترتیب سبب 20 و 16 روز تأخیر در جوانه‌زنی یونجه و ماشک گردید. همچنین تیمارهای پوشش دادن بذرهای اسپرس دارای غلاف با وانیلین و برگ اکالیپتوس به‌ترتیب سبب 26 و22 روز تأخیر در جوانه‌زنی شد. به نظر می­رسد در منطقه زاگرس مرکزی با کاهش سریع درجه حرارت در فصل پاییز یک تأخیر بیشتر از 15 روز در جوانه‌زنی این گونه‌ها به طور عملی در کاهش یا توقف روند جوانه‌زنی اواسط پاییز مؤثر باشد. به منظور تحقیقات بیشتر کشت صحرایی توصیه می‌گردد

کلیدواژه‌ها

• کشت پاییزه
• بازدارنده‌های جوانه‌زنی
• پلت بذر

عنوان مقاله [English]

The effect of seed pelleting and germination inhibitors on Medicago sativa, Vicia villosa and Onobrychis viciaefolia for fall seeding

نویسندگان [English]

• Amir hosein Shaarbaf esfahani ¹
• Mahdi Basiri ²
• Mohammad reza Karim zadeh ³
• Mojtabah Modares hashemi ⁴

چکیده [English]

Fall planting of forage legumes normally is not successful in central Zagross mountain region because of possibility of germination after autumn rainfall and mortality of seedling by early frost during fall season. For planting legumes in the spring there are limitations since seed planted after early spring rainfalls cannot be successfully established. During early spring rainfall period high soil moisture does not allow planting operations. Therefore government projects for rehabilitation of abandoned dry farming lands can not use seeds of forage legumes such as Medicago sativa(Me.sa), Onobrychis viciaefolia(On.vi) and  Vicia villosa(Vi.vi) with good quality forage and proper yield with high adaptability to soil and environmental conditions of the region. To solve the problem، this research was conducted to evaluate the effect of seed treatments with germination inhibitors and hydrophobic materials as well as seed pelleting in Shahid Fozveh research station in germinators and green house. Caffeine, vanillin and extract of Eucalyptus leaves were used as inhibitors. Poly ethylene glycol 6000(PEG) and Di- manitol(DM) were used as hydrophobic substances. Seed pelleting was achieved by using a coating drum device. Treated seeds were put in germinator with 25ºС constant temperature. Velocity coefficient of germination, percent germination, germination commencement delay and alometric ratio were determined. Data were analyzed as complete random design and Duncan^’s test was used to determine significant differences. Results indicated that vanillin caused 18 and 14 days germination delay for Me.sa and Vi.vi respectively. Vanillin and extract of Eucalyptus leaves delayed germination of On.vi unshelled seeds for 21 and 22 days respectively and proved to be best materials for this purpose. Caffeine reduced germination percentage of all seeds. PEG and DM delayed germination only for 3 to 7 days, not long enough to be useful for practical purposes. Pelleted seeds without inhibitors and hydrophobes showed 9 to13 days germination delay. Pelleting along vanillin treatment caused 20 and 16 days delay in germination of Me.sa and Vi.vi respectively. Pelleted unshelled seeds of On.vi treated with vanillin and extract of Eucalyptus leaves had germination delays for 26 and 22 days respectively. With rapid decrease of temperature during fall season in central Zagross region it seems reasonable to consider a delay of more than 15 days to be practically effective to reduce or eliminate mid fall germination of these species and increase success of fall seeding considerably. Further investigations with field planting is recommended.     
 

کلیدواژه‌ها [English]

• fall planting
• germination inhibitors
• seed pelleting