نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سیدحمیدرضا حبیبیان ¹
• غلامعلی حشمتی ²

¹ دانشجوی دکتری علوم مرتع دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

² استاد دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

چکیده

اعمال شدت‌های چرایی مختلف باعث تغییرات اساسی در عملکرد اکوسیستم می‌شود. به منظور ارزیابی کارآیی مدیریت موجود، پایش ساختار و عملکرد اکوسیستم ضروری است. هدف از تحقیق حاضر بررسی تأثیر شدت‌های چرایی مختلف بر شاخص‌های سطحی و ویژگی‌های کیفی خاک در مراتع نیمه خشک چشمه انجیر استان فارس می‌باشد. بدین منظور سه منطقه با شرایط قرق، چرای سبک و چرای سنگین مورد مطالعه قرار گرفت. جهت بررسی تغییرات بین سه منطقه از روش تحلیل عملکرد چشم‌انداز (LFA) استفاده شد. برای ثبت و محاسبات اولیه از فرم LFA و نیز نرم‌افزار آماری SPSS جهت انجام آزمون‌های تجزیه واریانس یک‌طرفه و آزمون چند دامنه‌ای دانکن استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که مقادیر درصدی مربوط به امتیازات شاخص‌های سطحی خاک برای سه منطقه تفاوت معنی‌داری (05/0p<) با یکدیگر دارند به‌طوری‌که با افزایش شدت چرا این مقادیر کاهش می‌یابد. همچنین ویژگی‌های عملکردی اکوسیستم در روش تحلیل عملکرد چشم‌انداز شامل پایداری، نفوذپذیری و چرخه مواد غذایی با اعمال شدت‌های مختلف چرایی تغییر کرده به گونه‌ای که منطقه قرق با پایداری 5/57 درصد، نفوذپذیری  16/60 درصد و چرخه مواد غذایی 75/66 درصد، دارای بهترین شرایط بوده در صورتی که برای منطقه چرای سنگین مقادیر فوق به ترتیب 25/26 درصد، 33/35 درصد و 28 درصد می باشد که از این نظر این منطقه بدترین وضعیت را نشان می‌دهد. به طور کلی نتایج نشان داد که با افزایش شدت چرا در منطقه مورد مطالعه، مقادیر مربوط به شاخص‌های عملکردی یاد شده کاهش پیدا می‌کند.

کلیدواژه‌ها

• شدت چرا
• تحلیل عملکرد چشم‌انداز
• مراتع نیمه خشک
• شاخص‌های کیفی خاک
• چشمه انجیر

عنوان مقاله [English]

Investigation of Grazing Rate Influences on Soil Qualitative Indices (Case study: Semi-Arid Rangelands of Cheshmeh-Anjir, Fars Province)

نویسندگان [English]

• seyed hamidreza habibian ¹
• gholamali heshmati ²

چکیده [English]

Different grazing intensities will cause substantial changes in ecosystem function. In order to evaluate the effectiveness of existing management, monitoring of ecosystem structure and function is essential. This research was aimed to investigate the effects of different grazing intensities on surface indices and soil quality properties in the semi-arid rangelands of Cheshmeh-Anjir, Fars Province. For this purpose, three sites including under exclosure, light and heavy grazing were studied. Landscape Function Analysis (LFA) method was used to investigate the changes among the study sites. One-way ANOVA and Duncan's multiple range test were used for data analysis in SPSS statistical software. According to the results, soil surface indices showed significant differences among the study sites at p<0.05, so that the values of indices were decreased by increasing grazing intensity. Moreover, ecosystem function properties, including stability, infiltration, and nutrient cycling varied by applying different grazing intensities, so that the exclosure site and heavy grazing site showed the best and worst conditions, respectively. Overall, our results clearly showed that the values of functional indices were decreased in the study area by increasing grazing intensity. 
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Landscape Functional Analysis
• grazing rate
• Soil Qualitative indices
• semi-arid rangelands
• Cheshme-Anjir