نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مسعود مسعودی ¹
• مریم واحدی ²
• علیرضا نعمت اللهی ³
• سیدرشید فلاح شمسی ⁴

¹ دانشیار، بخش مهندسی منابع طبیعی و محیط‌زیست، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، ایران

² بخش مهندسی منابع طبیعی و محیط زیست ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، ایران

³ بخش آمار، دانشکده علوم، دانشگاه شیراز، ایران

⁴ بخش مهندسی منابع طبیعی و محیط زیست، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف ارائه یک مدل جدید با در نظر گرفتن شاخص‌های مختلف از جنبه‌ها یا معیارهای تخریب سرزمین و بیابان‌زایی، یعنی عوامل طبیعی، انسانی و روند تخریب جهت یافتن منطقه با ریسک بالاتر تخریب و اندازه‌گیری احتمال وقوع شرایط تخریب بدتر در این مناطق تهیه گردید. به این منظور دو منطقه در شمال و جنوب استان فارس (شهرستان سپیدان و لامرد) بعنوان مناطق مورد مطالعه جهت ارزیابی خطر تخریب سرزمین انتخاب گردید. این دو منطقه بدلیل وجود تفاوت در شرایط اقلیمی انتخاب شده‌اند. نقشه نهایی خطر تخریب سرزمین با تلفیق سه نوع لایه طبیعی، انسانی و روند تخریب در مقایسه با وضعیت کنونی تخریب در محیط نرم‌افزار GIS تهیه گردید. همچنین مناطق در معرض خطر به زیرگروه‌هایی با احتمال خطر مختلف به منظور نشان دادن یک تصویر آماری دقیق‌تر از خطر تخریب در آینده طبقه‌بندی شده است. در این تحقیق درصد احتمال خطر با در نظرگیری عوامل پتانسیل و روند تخریب سرزمین با تأکید برعامل روند، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که طبقه غالب خطر در منطقه سپیدان خطر متوسط می‌باشد و در منطقه لامرد تنها طبقه غالب عوامل طبیعی خطر متوسط می‌باشد و در بقیه موارد طبقه غالب خطر کلاس خطر کم یا بدون خطر می‌باشد. همچنین مقایسه وضعیت خطر تخریب عوامل مورد مطالعه در دو منطقه براساس میانگین وزنی نشان می‌دهد که وضعیت خطر تخریب عوامل انسانی، روند و وضعیت فعلی تخریب و در نهایت ریسک تخریب سرزمین در شهرستان سپیدان حادتر از شهرستان لامرد است. به طور کلی براساس نتایج بدست آمده وضعیت خطر تخریب در منطقه سپیدان که دارای شرایط اقلیمی نیمه‌مرطوب تا مرطوب می‌باشد حادتر از شهرستان لامرد با آب و هوای خشک می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• تخریب سرزمین
• شاخص
• عوامل طبیعی
• عوامل انسانی
• عامل پتانسیل
• روند
• درصد احتمال خطر
• GIS

عنوان مقاله [English]

The comparision of hazard assessment of land degradation between two zones of semihumid to humid (Sepidan) and arid (Lamerd) based on a proposed model of RALDE in Fars Province

نویسندگان [English]

• masoud masoudi ¹
• maryam vahedi ²
• alireza nematollahi ³
• seyed rashid fallah shamsi ⁴

چکیده [English]

This research was aimed to present a new model to determine the areas with higher degradation risk through considering various indicators of land degradation and desertification aspects or criteria, namely, natural, human and trend of degradation. For this purpose, two areas were selected in the north (Sepidan) and south of the province (Lamerd). These two areas were selected because of their differences in climatic conditions. The final land degradation risk map was produced by overlaying all three natural, human and trend of degradation layers in comparison with the current status of degradation in GIS. The areas under risk were classified into subclasses with different probability level to show a statistical picture of risk in future. In this study, the percentage of risk probability was evaluated according to the trend and potential of degradation. The results showed that the dominant risk class in Sepidan was moderate, in Lamerd the dominant risk class of natural factors was moderate, and in other cases, the dominant risk class was low or no risk. In addition, the comparison of risk assessment in both areas based on the weighted average indicates that the degradation  risk of human factors, current degradation trend and finally land degradation risk in Sepidan is sever as compared with Lamerd. In general, degradation risk in Sepidan with a semi humid to humid climate condition is more sever than that of Lamerd with a dry climate.

کلیدواژه‌ها [English]

• Land degradation
• indicator
• natural factors
• human factors
• trend
• Potential factor
• risk probability of hazard
• GIS