همکاری با انجمن علمی مدیریت و کنترل مناطق بیابانی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کاشان، ایران

2 استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 کارشناس پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کاشان، ایران

چکیده

مطالعه گیاهان مرتعی و چگونگی رفتار آنها در اکوسیستم، اطلاعات پایه‌ای را در مورد نحوه عمل پوشش گیاهی در دسترس قرار می‌دهد که لازمه شناخت دقیق‌تر اکوسیستم‌های مرتعی جهت برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح مراتع می‌باشد. در این تحقیقات اکولوژی گونهStipagrostis Karelini  در شن‌زارهای استان اصفهان مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا نقشه رویشگاه تهیه و خصوصیات رویشگاهی شامل پستی و بلندی، اقلیم، خاک، گونه‌های همراه و چگونگی حضور این گونه در پوشش گیاهی تعیین گردید. همچنین فنولوژی و سیستم ریشه گونه یاد شده بررسی شد. نتایج مطالعه نشان داد که این گونه گیاهی در شن‌زارهای منطقه ریگ بلند کاشان با ارتفاع 750 تا 1150 متر از سطح دریا در تمامی جهات شیب رویش دارد. خاک رویشگاه‌های آن دارای بافت‌های شنی تا شنی – لومی است. هدایت‌الکتریکی خاک در نقاط مختلف رویشگاه و نیز درعمق‌های مختلف آن متفاوت است و دامنه ds/m 2/5 -3 را شامل می‌شود. دامنه اسیدیته خاک در این رویشگاه‌ها 2/8 – 5/7 می‌باشد. متوسط بارندگی سالانه رویشگاه‌های طبیعی این گیاه، 140 – 80 میلی‌متر و میانگین دمای حداقل و حداکثر بین 8/3 و 6/33 ، حداقل مطلق دما 12- و حداکثر مطلق دما 8/47 درجه سانتی‌گراد می‌باشد. رشد رویشی این گونه مرتعی از اواخر اسفند شروع می‌شود. زمان ظهور گلها در اردیبهشت‌ماه است و در اواسط خردادماه بذرها می‌رسند. ریشه‌های استیپاگروستیس از نوع افشان و به رنگ روشن بوده واطراف ریشه‌ها راغلافی از ماسه پوشانده و انشعابات آن تا عمق یک متر و به شعاع حدود 2 متر در سطح شنزار حرکت می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Autecology of stipagrostis karelini on the sandy areas of Isfahan province

نویسندگان [English]

  • Seyed Morteza Abtahi 1
  • Amrali Shahmoradi 2
  • Abbas Kianipour 3

چکیده [English]

This research was aimed to investigate the autecology of Stipagrostis karelini in the sand dunes of Isfahan province. Initially, the habitat map was prepared and characteristics including topographyclimate, soil, associated species, and the presence of this species in vegetation cover were determined. In addition, the phenology and root system of the mentioned species was investigated. According to the results, this species grows on the sand dunes of Kashan (Rig Boland) at an altitude of 750 to 1150 meters above sea level on all slope aspects. The habitat has a sandy and sandy-loam textured soil. Soil electrical conductivity varies in different parts of the habitat as well as at different soil depths, ranging between 2.5-3 ds m-1. Soil pH of the habitat ranges between 7.5 and 8.2. The average annual precipitation in the natural habitats of this species is 80-140 mm. The mean minimum and maximum temperatures are 3.8 °C and 33.6 °C respectively The absolute minimum and maximum temperature are -12 °C and 47.8 °C, respectively. The vegetative growth of this species starts from late March. The flowers appear in May and seeds ripen in mid-June. The study species has a fibrous root system, around which is covered with sand and the root penetrates the sand up to one meter at a radius of about 2 meters.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Stipagrostis Karelini
  • Autecology
  • phenology
  • Rige Boland of Kashan
  • sand fixation
- جنگنجو، م.، ملتی، ف.، نوعدوست، ف. و بزرگمهر، ع.، 1389. اکولوژی فردی گون قشلاقی (Astragalus arpilobus Kar.& Kir)، گونه‌ای امید بخش برای اصلاح مراتع شمال شرق ایران.  بوم‌شناسی کشاورزی، 2(4): 657-648.
-فخیره، ا.، شهریاری، ع. ر.، منصوری، ش.، نوری، س. و پهلوانروی، ا.، 1389. بررسی آت اکولوژی گونهDesmostachiya bipinnata در دشت سیستان. مرتع، 4(1): 71-60.
-قائمی، م.، علیزاده، ا. و عابدی ساعتلو، ش.، 1389. بررسی ات اکولوژی ومعرفی گونه Halimione verrucifera بعنوان مهمترین گونه بومی جهت احداث فضای سبز درحاشیه توریستی وگردشگری در یاچه شورارومیه در استان آذر بایجان غربی. همایش ملی تنوع زیستی و تاثیر آن بر کشاورزی و محیط زیست. ارومیه، 17 مرداد: 11ص.
-مظفریان، و. ا.، 1375. فرهنگ نام‌های گیاهان ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، ایران، 596ص.
-Ahmadi, A. and Shahmoradi, A. A., 2005. An autecological study of Agropyron cristatum in west Azarbaijan province. Iranian Journal of Natural Resources, 58(3): 691-701.
-Bagheri, H., Shahmoradi, A. A. and Adnani, S. M., 2011. Autecology of Stipagrostis plumosa in rangelands of Qom province. Iranian Journal of Range and Desert Research, 18(2)L 187-201.
-Jankju, M., Mellati, F., Bozorgmehr, A., Tavakoli, M. and Azimi, R., 2010. Autecology of
Agropyron cristatum, Stipa turkestanika and Stipa Arabica in the rangelands of Northern Khorasan province. Journal of Range and Watershed Management, 63(4): 457-469.
-Saeedfar, M., Feyzi, M. T. and Shahmoradi, A. A., 2006. Autecology of Salsola orientalis in Steppe Rangelands of Isfahan Province. Iranian Journal of Range and Desert, 13(2): 116-126.
-Farahani, A., Shahmoradi, A. A., Zarekia, S. and Azhir, F., 2008. Autecology of Stipa barbata in Tehran Province. Iranian Journal of Range and Desert Research, 15(1): 86-94.
-Kaya, Y. and O. Aksakal, 2007. The morphological and autecological properties of Salvia rosifolia Sm. (Lamiaceae) grown in Erzurum and its Environs inTurky. Pakistan Journal of Biological Sciences, 10(13):2178-2184.