تحقیقات مرتع و بیابان ایران

همکاری با انجمن علمی مدیریت و کنترل مناطق بیابانی ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

تعیین میزان کاهش نفوذپذیری عرصه‌های پخش سیلاب با استفاده از دانه‌بندی رسوب سطحی مطالعه موردی: ایستگاه پخش سیلاب گچساران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری آبخیزداری، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

2 استاد، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

به منظور تعیین میزان کاهش نفوذپذیری در ایستگاه پخش سیلاب گچساران و به­ دلیل اینکه پشته­های ابتدایی و نزدیک به هر کانال آبرسان بیشتر متاثر از هر بار سیل­گیری می­باشند، در چهار نقطه از هر کدام از نوارهای اول و دوم هر دو کانال آبرسان و در عمق 15-0 سانتی­متری از سطح زمین اقدام به نمونه­برداری گردید به طوری که در چهار خط میانی پشته­ها و در 16 نقطه نمونه­برداری صورت گرفت؛ همچنین به منظور مقایسه و تعیین تغییرات نفوذپذیری عرصه پخش، در محلی که فاقد اجرای عملیات پخش سیلاب بوده (جوار عرصه پخش) به صورت تصادفی در چهار نقطه با عمق مشابه، نمونه­برداری انجام شد. سپس نمونه­ها با سری الک­های استاندارد دانه­بندی شده و میزان نفوذپذیری هر نقطه با استفاده از جداول مربوطه تخمین زده شد. نتایج نشان داد که نفوذپذیری در عرصه پخش سیلاب کاهش چشمگیری یافته است به طوری که در نوار اول کانال آبرسان اول (TA1) میزان کاهش حدود پنج برابر عرصه شاهد بوده است و در نوار دوم کانال آبرسان اول (TA2)، حدود شش برابر کمتر از منطقه شاهد بوده است. همچنین در طول نوارهای اول و دوم کانال آبرسان دوم (TB1وTB2) میزان نفوذپذیری، به ترتیب حدود دو و پنج برابر کمتر از نتایج بدست آمده از عرصه شاهد می­باشد و به طور متوسط نفوذپذیری عرصه پخش سیلاب حدود چهار برابر، از زمان اجرا کاهش یافته است. کاهش افزاینده نفوذپذیری عرصه­های پخش سیلاب در طول دفعات آبگیری، مهمترین عامل محدود کننده اجرا و نگه­داری این نوع طرح­های تغذیه مصنوعی می­باشد و با پوشش دادن این حالت در کل سطح عرصه پخش، با دفعات آبگیری متعدد، عمر مفید و تاثیر این روش را در افزایش سطح سفره­های آب زیرزمینی کاهش می­دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Determination of the lower permeability systems floodwater spreading using shallow sediment granolumetry Case study: Gachsaran Floodwater spreading station

نویسندگان [English]

  • Mohsen Padyab 1
  • Sadat Feiznia 2

چکیده [English]

In order to determine the amount of reduced permeability in the Gachsaran floodwater spreading station, sampling was performed at four points of the first and second strips of both channels and at a depth of 0-15 cm from the ground. Totally, samples were taken at 16 points. In addition, in order to determine the permeability changes of the spreading site, random sampling was performed in a place near the study site at four points with the same depth and no water spreading operations.Then, the samples were granulated with a series of standard sieves and the permeability of each point was estimated using the respective tables. According to the obtained results, permeability showed a significant reduction in flood spreading site, on average four times less than that of the start of the project. The reduced permeability of flood spreading areas is the most important limiting factor  for implementation and maintenance of this type of artificial recharge projects.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Floodwater spreading
  • Permeability
  • granolumetery
  • Gachsaran station
مراجع
-امیری، م. و یعقوبی، ب.، 1385. ارزیابی عرصه پیشنهادی پخش سیلاب در علی آباد دمق- ملایر. زمین‌شناسی ایران، 2 (4): 99-89.
-پادیاب، م.، فیض‌نیا، س.، احمدی، ح. و شفیعی، ا.، 1393. بررسی تأثیر پخش سیلاب بر ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی خاک مطالعه موردی: ایستگاه پخش سیلاب گچساران. مرتع و آبخیزداری، 67 (2): 184-171.
-توسلی، ا.، مهدیان، م، ح.، یعقوبی، ب. و اسدیان، ق.، ۱۳۷۹. بررسی تاثیر پخش سیلاب بر نفوذپذیری خاک در عرصه پخش سیلاب کبودرآهنگ. مجموعه مقالات دومین همایش دستاوردهای ایستگاه‌های پخش سیلاب ایران، تهران، 15-13 اسفند 1379: 54-51.
-حبیبی، م.، حسینی، ا.، 1379. روش‌های رسوب‌زدایی در آبگیرها. مجموعه مقالات دومین همایش دستاوردهای ایستگاه‌های پخش سیلاب ایران، تهران، 15-13 اسفند 1379: 191-181.
-زارع خوش‌اقبال، م.، 1378. بررسی رسوب‌شناسی مخروط افکنه چنداب ورامین و تغییرات نفوذپذیری در عرصه پخش سیلاب، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، 169ص.
-زارع مهرجردی، م.، مهدیان، م، ح. و برخورداری، ج.، 1392. بررسی تأثیر پخش سیلاب بر نفوذپذیری خاک در ایستگاه پخش سیلاب سرچاهان استان هرمزگان. علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، 7 (20): 8-1.
-شفیعی، ع.، اژدری‌مقدم، م. و رهنماراد، ج.، 1388. تعیین رابطه تجربی بین میزان نفوذپذیری و ضریب خمیدگی دانه‌بندی خاک در محیطی کاملا غیریکنواخت(مطالعه موردی). مجموعه مقالات هشتمین کنفرانس هیدرولیک ایران، تهران، 26-24 آذر : 9ص.
-شفیعی‌دستجردی، ع،. م.، مهدیان، م، ح.، کمالی، ک. و حسینی‌مرندی، ح.، 1392. تعیین روند تغییرات میزان نفوذپذیری خاک به روش مستقیم (مطالعه موردی: پخش سیلاب پسکوه سراوان). مهندسی و مدیریت آبخیز، 5 (1): 50-41.
-علیزاده، ا.، 1368. فرسایش و حفاظت خاک،مترجم. انتشارات آستان قدس رضوی، 258 ص.
-فرزانه، ح. و گزنچیان، ع.، 1390. بررسی اثر پخش سیلاب بر روند نفوذپذیری خاک و عمق رسوب در حوزه کلاته سادات سبزوار. علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، 5 (17): 5-1.
-فیض‌نیا، س.، 1387. رسوب‌شناسی کاربردی با تاکید بر فرسایش خاک و تولید رسوب. انتشارات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، 356ص.
-کلانتری، ن.، 1377. هیدروژئولوژی صحرایی (ترجمه). انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز، 290 ص.
-کمالی، ک. و عرب‌خدری، م.، 1384. بررسی تحقیقات انجام شده در زمینه تاثیر پخش سیلاب بر ویژگی‌های خاک. مجموعه مقالات سومین همایش ملی فرسایش و رسوب، کرج، 9-6 شهریور: 101-97.
-کوثر، س، آ.، 1374. مقدمه‌ای بر مهار سیلاب‌ها و بهره‌وری بهینه از آنها. انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، 522 ص.
-کیاحیرتی، ج.، خادمی، ح.،  اسلامیان، س، س. و چرخابی، ا، ح.، 1381. نقش ته نشستها در تغییر برخی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی اراضی در شبکه پخش سیلاب موغار اردستان. علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 9 (2): 40-27.
-مصداقی، منصور.، 1382. مرتعداری در ایران. انتشارات آستان قدس رضوی، 333 ص.
-موسوی‌حرمی، ر.، 1386. رسوب‌شناسی. انتشارات آستان قدس رضوی، 474 ص.
-مهدیان، م، ح.، حسینی‌چگینی، ا.، شریعتی، م، ح.، و خاکسار، ک.، 1382. بررسی تأثیر پخش سیلاب در تغییرات فیزیکوشیمیایی خاک (مطالعه موردی: طرح پخش سیلاب قومشه دامغان، استان سمنان). پژوهش و سازندگی، 61: 44-39.
-Alyamani, M. S., Sen. Z., 1993. Determination of Hydraulic Conductivity from Complete Grain-Size Distribution Curves. Journal of Groundwater, 31 (4): 551-555. 
-Baghernejad, M., 1999. Artificial recharge system and the fate of dissolved and suspended particles in floodwater: a case study in Damghan Playa, Iran. Abstracts of Proceedings of the 9th International Rain Water Catchment Systems Conference Petrolia, Brazil. 9-9 July 1999: 40.
-Blott, S. J. and Pye, K., 2001. Gradistat: a grain size distribution and statistics package for the analysis of unconsolidated sediment. Earth Surface Process Landforms, 26: 1237–1248.
-Boroomand Nasab, S., Charkhabi, H. and Pirani, A., 2005. Floodwater effect on infiltration rate of a floodwater spreading system in Moosian. 3rd International SWAT Conference, Zurich, Switzerland, July 13-15: 518-521.
-Bouwer, H., 2002. Artificial recharge of groundwater: hydrogeology and engineering. Journal of Hydrogeology, 10: 121-142.
-Kowsar, S. A., 2008. Modeling desertification control through floodwater harvesting: The Current State of Know-How.128-146.  In: Lee, C. and Sheaf, T., (Eds.). the Future of Dry lands. UNESCO.
-Mahmoodabadi, M. and Mazaheri, M. R., 2012. Effect of some soil physical and chemical properties on permeability in field conditions. Iranian Journal of Water and Irrigation, 2(8): 14-25.
-Murray, D., Fredlund, D., Ferdlund, G. and Ward Wilson, G., 2000. An equation to represent grain-size distribution. Journal of Canada Geotechnical. 37: 817-827.
-Odong, J., 2007. Evaluation of empirical formulae for determination of hydraulic conductivity based on grain-size analysis. Journal of American Science, 3(3): 54-60.
-Padyab, M., Feiznia, S., Nohtani, M., Ahmadi, H. and Shafiee, A., 2013. Investigation of composition and evoluti on of clay minerals in floodwater spreading stations (A case study: Gachsaran floodwater spreading station). Iranian Journal of Range and Desert Research, 20(3): 445-453.
-Rajaee, S. H., Esmaili, K., Abbasi, A. and Ziaee, A. A., 2012. Study of permability changes in water spreading projects.Iranian Journal of Irrigation and Drainage, 1(7): 114-121.
-Sarreshtedari, A., 2004. Impact assessment of flood spreading projecton infiltration rate and soil fertility. Pajouhesh & Sazandegi, 62: 83-92.
-Sarreshtehdari, A., Skidmore, A. K., 2005. Soil properties changing after flood spreading project (Case study in Iran). ICID 21st European Regional Conference, Frankfurt (Oder) and Slubice - Germany and Poland, 15-19 May: 489-490.
-Shepherd, R. G., 1989. Correlation of Permeability and Grain Size. Journal of Groundwater, 27(5): 633-638.
-Sokouti Oskouee, R., Mahdian, M., Majidi, A., Ahmadi, A., Mahdizadeh, M. and Khani, J., 2004. The study on the effect of Poldasht flood spreading scheme on the soil properties, West.Azarbaijan. Pajouhesh & Sazandegi, 67: 42-50.
-Soleimani, R., Mahdian, M. and Kamali, K., 2013. Spatial and temporal variability of soil infiltration as affected by floodwater spreading in southern Dehloran, Journal of Water and Soil Conservation, 20(3): 51-71.
-Song, J., Chen, X., Cheng, C., Wang, D., Lackey, S. and Xu, Z., 2009. Feasibility of grain-size analysis methods for determination of vertical hydraulic conductivity of streambeds. Journal of Hydrology, 375: 428–437
-Sperry, J. M., Jeffery Peirce, J., 1995. A model for estimating the hydraulic conductivity of granular material based on grain shape, grain size and porosity. Journal of Groundwater, 33(6): 892-898.
-Vukovic, M. and Soro, A., 1992. Determination of hydraulic conductivity of porous media from grain- size composition. Water Resources Publications, Littleton, Colorado, 107p.
 
 
تحقیقات مرتع و بیابان ایران
دوره 23، شماره 1 - شماره پیاپی 62
فروردین 1395
صفحه 108-117
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار