نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سعیده ناطقی ¹
• احمد نوحه گر ²
• امیرهوشنگ احسانی ³
• ام البنین بذرافشان ⁴

¹ دانشجوی دکتری بیابانزدایی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران،

² استاد، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، ایران

³ دانشیار، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، ایران

⁴ استادیار، دانشکده منایع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، ایران

چکیده

پایش تغییرات کاربری و پوشش سطح اراضی از موضوعات مهم حوزه برنامه‌ریزی و مدیریت به‌شمار می‌آید. یکی از روش‌های متداول شناسایی تغییرات، استفاده از روش آشکار‌سازی بردار تغییرات (Change Vector Analysis) است. این روش بر پایه آشکار‌سازی تغییرات رادیومتریک بین دو سری زمانی داده ماهواره‌ای بر اساس تکنیک‌ حد آستانه‌گذاری استوار است. بدین منظور از داده‌های سنجنده  ETM⁺ماهواره لندست مربوط به سال2001، و سنجده OLI سال 2014 مربوط به جزیره قشم استفاده شد. بمنظور پایش تغییرات ابتدا بازتاب‌های طیفی به رادیانس فراتر از جو با روشFLAASH  تبدیل گردید. سپس برخی شاخص‌های پوشش گیاهی نظیر NDVI، WAVI، RVI، SAVI و BI بر روی داده‌ها اعمال و همبستگی بین شاخص‌ها محاسبه گردید. نتایج نشان داد شاخص SAVI با ضریب همبستگی 95 درصد در سال 2014 و 92 درصد در سال 2001 با شاخص BI همبستگی بالایی دارد واستفاده از شاخص SAVI در مطالعه تغییرات پوشش سطح اراضی مناطق خشک و نیمه‌خشک نتایج بهتری ارائه می‌دهد. نتایج آنالیز تغییرات نشان داد که در فاصله سال‌های 2001 تا 2014، 150 کیلومتر مربع از اراضی اطراف و بین جنگل‌های حرا به زیر آب رفته و در همین فاصله از وسعت جنگل‌های حرا  به میزان 63/30 کیلومترمربع کاهش یافته است که بیشتر در حاشیه جنگل‌های حرا منطقه قشم و کرانه‌های شرقی بندر خمیر روی داده است. همچنین 2/8 کیلومتر مربع از وسعت اراضی کشاورزی و پوشش گیاهی جزیره در نواحی مرکزی، شرقی و جنوب شرقی جزیره کاسته شده است که مربوط به اراضی کشاورزی و نخلستان‌های دشت توریان در مرکز جزیره و پوشش گیاهی طبیعی رامکان، زیرنگ و ریگو در جنوب شرقی جزیره می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• آنالیز برداری تغییرات
• شاخص‌های پوشش‌گیاهی
• حد آستانه
• جزیره قشم

عنوان مقاله [English]

Coastal desert land use monitoring using change vector analysis technique during 2001 to 2014(Case study: Qeshm Island)

نویسندگان [English]

• Saeedeh Nateghi ¹
• ahmad Nohegar ²
• Amir Houshang Ehsani ³
• Omolbanin Bazrafshan ⁴

چکیده [English]

Monitoring the land use and land cover change detection is one of the most important issues in the field of planning and management. Change Vector Analysis technique is one of the common methods to detect the changes. This method is based on radiometric changes between two time series satellite data and threshold level method. For this purpose, the satellite images of Landsat ETM ⁺ (2001) and OLI (2014) were used for the Qeshm Island. The FLAASH method was used to perform atmospheric correction. Then, the vegetation indices (NDVI، WAVI، RVI, SAVI و BI) were calculated and the correlation between indices was evaluated. The results showed that the SAVI index with a correlation coefficient of 95% in 2014 and 92% in 2001 had a high correlation with BI index; therefore, the SAVI index provides better results in studying the vegetation changes in arid and semi-arid regions. The results also showed that during the study period (2001-2014), 150 km² of the lands around and between the mangrove forests were submerged, and at the same time, the area of mangrove forests decreased to 30.63 km², mostly occurring in the margins of Qeshm mangrove forests and the eastern shores of Khamir Port. As well, the area of agricultural lands and vegetation of the island decreased about 8.2 km² in central, eastern, and southeastern island.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Change vector analysis
• threshold level technique
• vegetation index
• Qeshm Island