نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهدی جعفری ¹
• غلامرضا زهتابیان ²
• طیبه مصباح زاده ³

¹ دانش‌آموخته دکترای بیابان‌زدایی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

² استاد، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

³ دانشیار، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

یکی از انواع بلایای طبیعی که هرساله موجب وارد آمدن آسیب‌های زیست محیطی و اجتماعی بسیاری در برخی کشورها می‌شود، طوفان‌های گرد و خاک و ریزگرد‌هاست. در این پژوهش، پدیده گرد و غبار ایستگاه اصفهان از نظر زمانی و فضایی مطالعه شد. بدین‌منظور داده‌ها شامل: زمان و تاریخ دیده‌بانی، سمت و سرعت باد و وضعیت هوای حاضر پس از استخراج کدهای مربوط به پدیده گرد و غبار (06 و 07) و تحلیل آماری داده‌های مرتبط با این پدیده با استفاده از نرم‌افزار متلب، گلبادها و گل توفان‌‌های سالانه و فصلی ایستگاه با استفاده از نرم‌افزارهای WRplot & WDconvert طی دوره آماری 1392-1362 ترسیم شد. نتایج حکایت از آن داشت که 525 روز گرد و غبار گزارش شده که سال 2012 با 62 روز بیشترین فراوانی تعداد گرد و غبار را طی دوره آماری داشت. همچنین ماه اردیبهشت و فصل بهار بیشترین تعداد وقوع گرد و غبار را نسبت به ماه‌ها و فصل‌های دیگر سال دارا بود. بررسی گلباد و گل‌توفان سالانه نیز تشکیل کانال باد را در مسیر غربی–شرقی تأیید می‌کند. گل‌غبار‌های سالانه که به‌تفکیک دو کد هواشناسی 06 و 07 ترسیم شدند، مشخص می‌کند که بادهای همراه با گرد و غبار از نیمه‌غربی در انتقال ذرات معلق و ایجاد گرد و خاک‌های محلی نقش دارند. گل‌توفان‌های فصلی، تأثیر سیستم‌های جوی مختلف را در طی سال در شکل‌گیری پدیده گرد و خاک در منطقه بهتر و دقیق‌تر نشان می‌دهد. با آغاز دوره سرد سال، وزش بادهای همراه با گرد و خاک از نیمه‌غربی به سمت اصفهان شدت گرفته و در زمستان به بیشترین حد می‌رسد اما با شروع فصل گرما و به‌ویژه فصل تابستان وزش آنها از سمت غرب تقریباً به صفر رسیده و از جهت شرق می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• گرد و خاک
• گلباد
• گل‌توفان
• اصفهان
• WRplot

عنوان مقاله [English]

Statistical analysis the phenomenon of Dust Storm (case study: Isfahan)

نویسندگان [English]

• Mehdi Jafari ¹
• Gholamreza Zehtabian ²
• Tayebeh Mesbahzadeh ³

¹ Department of Rehabilitation of Arid and Mountainous Regions, University of Tehran, Iran

² Professor, Department of Reclamation of Arid and Mountainous Regions, Natural Resources Faculty, University of Tehran, Karaj, Iran

³ Assistant Professor, Department of Reclamation of Arid and Mountainous Regions, Natural Resources Faculty, University of Tehran, Karaj, Iran

چکیده [English]

     In this study, the dust phenomenon was studied at the station of Isfahan temporally and spatially. For this purpose, the data, the time and date of the observation, the direction and wind speed, and the current weather condition were prepared. After extraction of dust codes (06 and 07) and statistical analysis of the data related to this phenomenon, the annual and seasonal wind rose and storm rose of the station were mapped using WRplot & WDconvert software during the statistical period of 2013-2002. The results showed that there were 525 days of dust in the region, which was the most frequent in 2012 with 62 days. Also, in May and spring, the highest frequency of dust occurred. The study of wind rose and storm rose annually confirms the formation of wind tunnel on the western-eastern route. The annual dust rose, divided into two meteorological codes 06 and 07, indicates that winds with dust from the Midwest are involved in the transport of suspended particles and formation of local dusts. Seasonal storm rose show the impact of different atmospheric systems throughout the year on the formation of dust phenomena in the region better and more accurately. With the onset of the cold season, the winds with dust are increasing from the northern half to Isfahan and reach the maximum in the winter, but with the start of the hot season, and especially the summer season, it is more intense than east to Isfahan, and from the west almost reaches zero.

کلیدواژه‌ها [English]

• Dust Strom
• wind rose
• dust rose
• Isfahan
• WRplot