نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فرهاد فخری ¹
• سیدحسن کابلی ²
• علی اشرف جعفری ³
• پرویز بیات ⁴

¹ دانش‌آموخته دکتری بیابان‌زدایی، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان، ایران

² استادیار، دانشکده دانشکده کویر شناسی، دانشگاه سمنان، ایران

³ استاد، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگل‏ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایران

⁴ استادیار، بخش تحقیقات اقتصادی اجتماعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بوشهر، ایران

چکیده

گیاه لگجی نقش مهمی در پویایی اکوسیستم مناطق خشک و نیمه‌خشک دارد. این گیاه مقاوم به تنش‌های رطوبتی و دمایی، دارای فراورده‌های مختلفی بوده و از نظر اقتصادی می‌تواند جایگاه مناسبی داشته باشد. توسعه کشت این گیاه مستلزم ایجاد شرایط مطلوب به منظور تولید نهال آن به روش‌های ساده، کاربردی و ارزان است. این گیاه مقاوم به تنش‌های رطوبتی و دمایی، دارای فراورده‌های مختلفی بوده و از نظر اقتصادی می‌تواند جایگاه مناسبی داشته باشد. توسعه کشت این گیاه مستلزم ایجاد شرایط مطلوب به منظور تولید نهال آن به روش‌های ساده، کاربردی و ارزان است. یکی از مهم‌ترین موانع در تولید انبوه نهال لگجی درصد جوانه‌زنی پایین بذر آن است. در این تحقیق با استفاده از روش‌های علمی ارزان و ساده، بهترین راه‌کارها در افزایش جوانه‌زنی بذر بررسی گردید. به این منظور پس از جمع‌آوری بذر از توده‌های محلی مناطق مختلف استان بوشهر، تیمارهای آماده‌سازی بذر برای جوانه‌زنی اعمال شد. این تیمارها شامل، خراش‌دهی به وسیله سمباده، نیترات پتاسیم، آب گرم و اسید سولفوریک غلیظ در مقایسه با شاهد بودند. جوانه‌زنی بذرها در دو روش پتری‌دیش در انکوباتور و سینی نشاء در گلخانه انجام شد. نتایج نشان داد که درصد جوانه‌زنی با استفاده از تیمار نیترات پتاسیم در توده محلی طلحه و با روش سینی کشت بیشترین میزان (7/86 درصد) بود که نسبت به شاهد بیش از 41 درصد افزایش را نشان داد. حداکثر جوانه‌زنی در روش خراش‌دهی با سمباده 3/68 درصد در توده محلی کناری بود. هم‌چنین سرعت جوانه‌زنی در تیمار نیترات پتاسیم در هر دو حالت سینی کشت و پتری‌دیش افزایش معنی‌داری نسبت به سایر روش‌ها در همه توده‌ها داشت. ضمناً کاربرد اسید سولفوریک غلیظ و آب داغ موجب کاهش درصد و سرعت جوانه‌زنی در بذرها نسبت به شاهد شد. بنابراین بهترین تیمار به منظورافزایش جوانه‌زنی بذر لگجی استفاده از محلول نیترات پتاسیم است.

کلیدواژه‌ها

• اکوسیستم پایدار
• جوانه‌زنی
• مناطق نیمه خشک
• سرعت جوانه زنی

عنوان مقاله [English]

Methods for Improving capar (Capparis spinosa L.) seed germination

نویسندگان [English]

• Farhad Fakhri ¹
• Seyed Hassan Kaboli ²
• Ali AShraf Jafari ³
• Parviz Bayat ⁴

¹ PhD Student in Combat Desertification, Faculty of Desert Studies, Semnan University, Iran

² Assistant Professor , Faculty of Desert Studies, Semnan University, Iran

³ Professor, Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran

⁴ َAssistant Professor, Economic, Social and Extension Research Department, Bushehr Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Bushehr, Iran

چکیده [English]

   Capparis spinosa plays an important role in the ecosystem dynamics of arid and semi-arid regions. The development of cultivation of this plant requires optimal conditions to produce seedlings in simple, practical and inexpensive ways. Low germination percentage is one of the most important barriers to the mass production of Capparis spinosa. In this study, the best strategies for increasing seed germination were investigated using inexpensive and simple scientific methods. For this purpose, after seed collection from local accessions of different areas in Bushehr province, seed preparation treatments were applied for germination. The treatments included scarification with sandpaper, potassium nitrate, hot water, and concentrated sulfuric acid, compared to the control. Seed germination was done by Petri dish in incubator and culture tray in greenhouse. The results showed that potassium nitrate treatment caused the highest germination percentage in Talheh local accession (86.7%) by culture tray method, which showed more than 41% increase compared to control. The highest germination was obtained to be 68.3% in the scarification with sandpaper in the Konari local accession. The germination rate in potassium nitrate treatment in both tray and Petri dish treatments increased significantly compared to other methods. In addition, application of concentrated sulfuric acid and hot water decreased germination percentage and rate compared to the control. Therefore, potassium nitrate solution was the best treatment for increasing the seed germination of the study species.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sustainable ecosystem
• germination
• Semi-arid land
• germination speed