نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سیدعلی (سیدرضا) حسینی ¹
• محمد فیاض ²

¹ نویسنده مسئول، مربی پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، گرگان، ایران

² عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران

چکیده

یکی از فاکتورهای تأثیر‌گذار در تعیین ظرفیت چرایی مراتع، تعیین ارزش رجحانی گیاهان مرتعی و تغییرات آن در طول فصل چرا می‌باشد. ارزش رجحانی گیاهان مرتعی در مراتع نیمه استپی سرعلی آباد گرگان در طی تحقیقی مورد بررسی قرار گرفت. مراتع سر علی آباد گرگان بدلیل تأمین علوفه مورد نیاز دام بخصوص در ایامی که سراسر اراضی جلگه‌ای استان زیر کشت محصولات زراعی است نقش عمده‌ای در تأمین علوفه دام دامداران منطقه گرگان دارد. در این تحقیق، ارزش رجحانی گیاهان مرتعی به مدت 4 سال (1386 تا 1389) و در مدت 3 ماه حضور دام در مرتع (خرداد، تیر و مرداد) از طریق درصد مصرف تعیین گردید. داده‌های بدست آمده با نرم‌افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل گردید. مقایسه میانگین با استفاده از آزمون چند دامنه دانکن انجام شد. نتایج نشان داد که بین شاخص ارزش رجحانی گونه‌ها در سال‌ها و ماه‌های مختلف اختلاف معنی‌داری وجود دارد (01/0P<). بر اساس روش درصد مصرف، اغلب گونه‌ها در کلاس ІІ یا رجحان متوسط قرار داشتند و تنها گونه Cousiniaglaucopsis در کلاس ІІІ یا تقریباً غیر خوشخوراک قرار داشت. گونه Medicago lupulina Galium verum ,Achillea millefolium, وMedicago sativa  به‌ترتیب بالاترین شاخص رجحان و گونهCousinia glaucopsisپائین‌ترین شاخص رجحان را دارا بود.

کلیدواژه‌ها

• ارزش رجحانی
• گونه‌های مرتعی
• درصد مصرف
• سرعلی‌آباد گرگان

عنوان مقاله [English]

An investigation of preference value of important range plants in Saraliabad Gorgan Rangelands in different phenological stages

نویسندگان [English]

• Seyed ali Hoseini ¹
• Mohammad Fayaz ²

چکیده [English]

Determining the preference value of range plant species and its variation during the grazing season is one of the factors affecting the grazing capacity of rangeland. This study was conducted in semi steppe rangelands of Saraliabad Gorgan, located 45 km far from south Gorgan. Saraliabad rangelands have important role because of providing required forage especially at the times that all plain lands of the province are under planting of agricultural products. This research was aimed to determine the preference value of rangeland species for four years and during the three months of livestock presence on rangeland through estimating the consumption rate. Data were analyzed by SPSS software and mean comparison was performed by Duncan's Multiple Range Test. Results showed that there were significant differences between the preference index of species, years and months (P<0.01). According to the consumption percentage, the preference value of the most species was medium (class II), except Cousinia glaucopsis, classified as a non-palatable species (class III).  The highest preference value was recorded for Medicago lupulina, Achillea millefolium, Galium verum and Medicago sativa, respectively and the lowest was obtained for Cousinia glaucopsis.

کلیدواژه‌ها [English]

• Preference value
• Range plants
• consumption percentage
• Saraliabad Gorgan