نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• آرزو علیزاده ¹
• جواد معتمدی (ترکان) ²
• رضا عرقانزاده ³

¹ کارشنارس ارشد مرتعداری، دانشکده علوم دریایی و منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران

² گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ایران

³ استادیار، دانشکده علوم دریایی و منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران

چکیده

در این تحقیق، قابلیت جذب نمک 4 گونه Salsola dendroides، Sa.nitraria، Sa.iberica وHalocnemum strobilaceum در رویشگاه‌های شور اطراف دریاچه ارومیه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور نمونه‌های خاک از دو عمق 0-15 و 15-30 سانتی‌متر در داخل لکه‌های اکولوژیک گیاهی و همچنین خاک لخت اطراف این لکه‌ها برداشت شد. مقایسه میانگین مقادیر کاتیون‌های محلول نشان‌دهنده اثر معنی‌دار هالوفیت‌ها در کاهش مقادیر سدیم (01/0< P)، کلسیم و منیزیم (05/0< P) در عمق اول پروفیل خاک بود. اما در عمق دوم که کمتر تحت تأثیر ریشه‌دوانی گیاهان بود اختلاف معنی‌داری از نظر مقادیر این کاتیون‌ها در خاک داخل لکه‌ها و اطراف لکه‌های گیاهی مشاهده نشد. همچنین میزان جذب عناصر Mg²⁺، Cl^-، Ca²⁺، Na⁺ و K⁺توسط بیوماس زمینی و هوایی این گونه‌ها بررسی شد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین این عناصر نشان داد که گونه‌های  Sa. nitrariaو Ha. strobilaceum بیشترین میزان منیزیم و کلر را در هر گرم از وزن خشک بیوماس هوایی خود انباشته کرده بودند. همچنین از نظر جذب سدیم، اختلاف معنی‌داری بین گونه‌های مورد بررسی مشاهده نشد. البته با مقایسه میزان این عناصر در بافت ریشه دو گونه‌ای که بیشترین انباشت عناصر شور کننده را در بیوماس هوایی خود داشتند، گونه‌ای که میزان کمتری از این عناصر را در بافت ریشه خود نگهداشته بود، به‌عنوان گونه با بالاترین قابلیت نمک‌زدایی از خاک معرفی شد. از این رو گونهHa. strobilaceum بیشترین قابلیت جذب نمک از طریق ریشه و پالایش نمک از خاک در مقایسه با سایر گونه‌های مورد بررسی را دارد و کشت آن برای اصلاح خاک و تولید علوفه در اراضی شور توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

• دریاچه ارومیه
• هالوفیت
• خاک شور
• گیاه پالایی
• عناصر محلول

عنوان مقاله [English]

Potential of four halophytes from the Urmia Lacke as soli phytodesalination

نویسندگان [English]

• Arezoo Alizadeh ¹
• Javad Moetamedi ²
• Reza Erfanzadeh ³

چکیده [English]

This research was aimed to investigate the potential of four halophytes from the Urmia Lacke including Salsola dendroides, Salsola nitraria, Salsola iberica and Halocnemum strobilaceum as soli phytodesalination. For this purpose, soil samples were collected from two soil depths of 0-15 and 15-30 cm inside the ecological patches as well as around it. Our results clearly showed that the studied halophytes could reduce the amount of Na⁺, Ca²⁺, and Mg²⁺ significantly in the first soil depth (p<0.01). However, in the second depth, less affected by the root of species, there were no significant differences in the amounts of these cations in the soil of inside and outside the patches. The absorption of Mg²⁺, Cl^-, Ca²⁺, Na⁺ and K⁺ by underground and aboveground biomass was also investigated. The results of mean comparisons showed that Salsola nitraria and Halocnemum strobilaceum accumulated the highest concentration of magnesium and chlorine in each gram of dry weight biomass. Also, the studied species showed no significant difference in SAR. The amount of these elements were compared in the roots of two species having the highest salt accumulation in aboveground biomass, and the species accumulating lower levels of these elements in roots was introduced. Overall, Halocnemum. strobilaceum showed the highest potential in absorbing salt through roots (soli phytodesalination) as compared to the rest of the species and its cultivation could be recommended for soil improvement and forage production in saline lands.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Urmia Lake
• Halophyte
• saline soil
• phytoremediation
• Soluble salts