نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس ارشد پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
2 استادیار بازنشسته، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
3 دانشیار پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
چکیده
ارزیابی گونه مرتعیFestuca ovina L. با 16 اکسشن، برای انتخاب بهترین اکسشن از نظر متغیرهای اندازهگیری شده، در ایستگاه تحقیقات مراتع همند آبسرد انجام شد. آزمایش از سال 1382 شروع و تا سال 1386 ادامه یافت. پس از آمادهسازی بستر کاشت، اکسشنها روی خطوط 13 متری با فاصله 75 سانتیمتر کشت شدند. متغیرهای اندازهگیری شده برای انتخاب گیاه عبارت بودند از: عملکرد علوفه، پوشش تاجی، ارتفاع گیاه، عملکرد بذر، تعداد ساقههای گلدار، پربرگی و شادابی، سطح یقه و قطر تاج. دادهها با روش آماریSPPS آنالیز سال به سال و مرکب شدند و میانگینها با استفاده از روش دانکن مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در کلیه سالهای بررسی (86- 1382) بین متغیرهای اندازهگیری شده و اکسشنها اختلاف معنیدار وجود داشت (P< 0.05). اکسشن 10661 از نظر عملکرد بذر و علوفه نسبت به سایر اکسشنها در سالهای مختلف برتری داشته و دارای بیشترین عملکرد هم از نظر علوفه و هم از نظر بذر بود. این مقدار بهترتیب برابر 1015 و 8/792 کیلوگرم در هکتار و کمترین مقدار به اکسشن 10679 اختصاص یافت که بهترتیب برابر 307 و 6/133 کیلوگرم درهکتار میباشد. همچنین مقایسه میانگین در سالهای مختلف نشان داد که بیشترین مقدار در سال چهارم (1385) بهترتیب برابر 3/2311 کیلوگرم علوفه خشک و 6/574 کیلوگرم بذر خالص در هکتار بود. بهعلاوه مقایسه میانگین پوشش تاجی و سطح یقه نشان داد که اکسشن 10671 با سطح پوشش تاجی 2075 سانتیمترمربع و سطح یقه برابر 731 سانتیمترمربع نسبت به سایر اکسشنها برتری داشته و این میزان متعلق به سالهای 1385 و 1386 است. از بین 8 فاکتور اندازهگیری شده در خزانه تعداد 4 فاکتور تأثیر مؤثر و مشابهی در گروهبندی اکسشنها نشان دادند. بنابراین میتوان با اندازهگیری تعداد کمتری از آنها که اندازهگیری آنها متداول و رایج در مرتعداری است و بهآسانی نیز قابل اندازهگیری است اکسشنهای مشابه را از یکدیگر جدا نمود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Evaluation of 16 accessions of Festuca ovina L. in the nursery of Homand-Abesard Rangeland Research Station
نویسندگان [English]
- Taghi Mirhaji 1
- Abbas Ali Sanadgol 2
- Ali Ashraf Jafari 3
1 Senior Research Expert, Range Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran
2 Retired Assistant Professor, Range Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran
چکیده [English]
The evaluation of Festuca ovina L. with 16 accessions was carried out at Homand-Abesard Rangeland Research Station in order to select the best accession in terms of measured variables. The experiment started in 2003 and continued to 2007. After soil preparation, all accessions were planted on lines with 13 m length with 75 cm intervals. The measured traits for plant selection were as follows: forage production, canopy cover, height, seed yield, number of flowering stems, leaf density, plant freshness and basal area. All data were statistically analyzed by SPSS annually and averages were compared using Duncan method. Results showed that there were significant differences among the measured traits and accessions (P≤0.05) in all studied years (2003-2007). In terms of seed yield and forage production, accession 10661 showed superiority to other accessions. This value was 1015 and 8.792 kg per hectare, respectively and the lowest amounts (307 and 6.133) were allocated to accession 10,679. Also, comparison of averages in different years showed that the highest amounts of pure seed in the fourth year were 1066 and 120.76 Kg per hectare, respectively. In addition, mean value comparison of canopy cover and basal area showed that accession 10671 with 2075 cm2 canopy cover and 731 cm2 basal area had superiority to other accessions recorded in 2006 and 2007. Among 8 studied traits in the nursery, 4 traits had effective and similar influence in accessions grouping. Therefore, similar accessions may be separated using fewer traits which are easily measurable and common in range management.
)