نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• اکبر فخیره ¹
• احمد پهلوانروی ¹
• محمود نجفی زیلایی ²
• محسن مرادزاده ³
• سهیلا نوری ⁴

¹ دانشیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه زابل

² کارشناس ارشد بیابان زدایی، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه زابل

³ مربی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز

⁴ مربی، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه زابل

چکیده

مطالعات تفضیلی پوشش گیاهی در مناطق بیابانی به­دلیل محدودیت­ها و شرایط خاص این مناطق اغلب مشکل می­باشد. فن سنجش از دور با داشتن قابلیت­های متعدد می­تواند به­عنوان روشی کارآمد در این مناطق مورد استفاده قرار گیرد. هدف این مطالعه تعیین شاخص گیاهی مناسب جهت ارزیابی روند تغییرات پوشش گیاهی در منطقه بیابانی غرب کرخه طی یک دوره 18 ساله با استفاده از تصاویر سنجنده­های TM (1991) و ASTER (2008) بود. پس از اندازه­گیری سطح تاج پوشش گیاهی منطقه، بر روی تصاویر؛ تصحیح هندسی و اتمسفری، روشهای مختلف بارزسازی و طبقه­بندی با روش حداکثر احتمال اعمال شد. نتایج نشان داد که شاخص PVI2 مناسبترین شاخص برای تهیه نقشة تغییرات پوشش گیاهی در سال­های مورد­نظر بود. بنابراین بر اساس این شاخص، نقشه نهایی تغییرات در سه کلاس بیابان­زایی، بدون­تغییر و احیا تولید گردید. همچنین نتایج نشان داد که در طول دوره مطالعه، به­دلیل اجرای طرح­های بیابان­زدایی در بخش­هایی از منطقه و انجام کشت تلفیقی، میزان سطح پوشش افزایش یافته و سطح تغییرات پوشش به 5/17 درصد از کل منطقه رسید. 8/69 درصد این تغییرات مثبت و در کلاس احیاء و 2/30 درصد از تغییرات منفی بوده که در کلاس بیابان­زایی قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها

• شاخص گیاهی
• آشکارسازی تغییرات
• سنجش از دور
• نواحی بیابانی
• کرخه

عنوان مقاله [English]

Application of digital data in mapping vegetation changes in desert area of West Karkheh

نویسندگان [English]

• Akbar Fakhireh ¹
• Ahmad Pahlevanravi ¹
• Mahmoud Najafi zilaee ²
• Mohsen Moradzadeh ³
• Soheila Nouri ⁴

¹ Associate Professor, Faculty of Natural Resources, University of Zabol, Zabol, Iran

² M.sc. of Combat Desertification, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Zabol, Iran

³ Research Instructor, Faculty of Geosciences, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

⁴ Research Instructor, Faculty of Natural Resources, University of Zabol, Zabol, Iran

چکیده [English]

Detailed studies of vegetation in desert areas are almost difficult due to the limitations and conditions of these areas. Remote sensing technology with numerous capabilities can be used as an efficient method in these areas. This study was aimed to determine an appropriate vegetation index to assess vegetation changes in the desert area of ​​ West Karkheh over a period of 18 years using satellite images of TM (1991) and ASTER (2008). After measuring the canopy cover, geometric and atmospheric corrections, different methods of detection and classification were applied on the images with maximum likelihood method. Results showed that PVI2 index was the best indicator to produce vegetation changes map during the study. So based on this index, final map of desertification was produced in the three classes with no changes and rehabilitation. The results showed that canopy cover increased up to 17.5% of the total area during the study period due to the implementation of desertification projects in some parts of the region and combined cultivation. These changes were classified in two classes of rehabilitation (69.8%) and desertification (30.2%).

کلیدواژه‌ها [English]

• vegetation index
• Change Detection
• Remote Sensing
• desert areas
• Karkheh