محمود گودرزی؛ مژگان عظیمی؛ احسان زندی اصفهان؛ قادر کریمی؛ امرعلی شاهمرادی
دوره 22، شماره 3 ، آذر 1394، ، صفحه 552-562
چکیده
آتش‌سوزی‌های متعددی در مراتع مناطق خشک و نیمه‌خشک به وقوع می‌پیوندد پس آمد آتش‌سوزی‌ها، خسارت به علوفه مراتع و مستعدشدن خاک‌ها نسبت به فرسایش است و در نتیجه موجب خسارات مالی و زیست محیطی زیادی می‌گردد. به‌منظور شناخت اثرات پدیده آتش‌سوزی در مراتع نیمه‌استپی، مراتع آتش گرفته (تابستان 1386) بر روی گندمیان یکساله و دائمی در مراتع ...
بیشتر
آتش‌سوزی‌های متعددی در مراتع مناطق خشک و نیمه‌خشک به وقوع می‌پیوندد پس آمد آتش‌سوزی‌ها، خسارت به علوفه مراتع و مستعدشدن خاک‌ها نسبت به فرسایش است و در نتیجه موجب خسارات مالی و زیست محیطی زیادی می‌گردد. به‌منظور شناخت اثرات پدیده آتش‌سوزی در مراتع نیمه‌استپی، مراتع آتش گرفته (تابستان 1386) بر روی گندمیان یکساله و دائمی در مراتع نیمه‌استپی منطقه کردان شهرستان کرج (البرز جنوبی) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح آماری بلوک‌های کاملاً تصادفی بمدت زمان 3 سال (87-1389)، با 2 تیمار (مراتع شاهد و مراتع آتش گرفته) و20 تکرار (پلات‌ها) انجام شد. در اولین فصل بهار بعد از آتش‌سوزی، به فاصله هر سال یک بار و در طی 3 سال متوالی، پوشش گیاهی مراتع آتش گرفته و مراتع شاهد با استفاده از ترانسکت و کوادرات بررسی شد. در هر پلات درصد تاج‌پوشش اندازه‌گیری گردید. پس از اتمام عملیات صحرایی، تجزیه و تحلیل آماری نتایج تیمارها با طرح آزمایشی فاکتوریل و مقایسه میانگین‌ها با آزمون دانکن بین تکرارها انجام گردید. نتایج نشان داد تاج پوشش گندمیان چند ساله در سال اول و دوم در مرتع شاهد بیش از مراتع آتش‌سوزی شده (بدون اثرمعنی‌دار) و در سال سوم در هر دو مرتع تقریباً مشابه بود. همچنین نتایج نشان داد آتش‌سوزی در طی زمان بر روی گندمیان یکساله اثر مثبت داشته (در سطح 1%)، و تفاوت بین سال و مرتع هر دو از لحاظ آماری معنی‌دار است.
صدیقه زارع کیا؛ پروانه عشوری؛ محمد فیاض؛ محمود گودرزی؛ نیلوفر زارع
دوره 21، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 676-684
چکیده
دام در مرتع یکی از اجزاء متشکله اکوسیستم‌های مرتعی میباشد که متناسب با نوع دام و شرایط اقلیمی و پوشش گیاهی رفتارهای چرایی متفاوتی مشاهده می‌‌شود. شناسایی رفتار دام در مرتع می‌‌تواند در برنامه‌ریزی و چگونگی بهره‌برداری از مرتع کمک مؤثری بنماید. به این منظور رفتار چرایی گوسفند در مرتع منطقه استپی ساوه مورد بررسی قرار گرفت. ...
بیشتر
دام در مرتع یکی از اجزاء متشکله اکوسیستم‌های مرتعی میباشد که متناسب با نوع دام و شرایط اقلیمی و پوشش گیاهی رفتارهای چرایی متفاوتی مشاهده می‌‌شود. شناسایی رفتار دام در مرتع می‌‌تواند در برنامه‌ریزی و چگونگی بهره‌برداری از مرتع کمک مؤثری بنماید. به این منظور رفتار چرایی گوسفند در مرتع منطقه استپی ساوه مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا یک میش سه ساله انتخاب و به کمک دستگاه موقعیت‌یاب (GPS) به‌طور پیوسته مسیر حرکت، ساعات ورود و خروج به مرتع، مدت و زمان استراحت و همچنین سرعت حرکت آن ثبت گردید. نتایج بررسی‌ها در محیط نرم‌افزار GIS و داده‌ها با استفاده از روش تجزیه واریانس دوطرفه مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد بجز مقدار میانگین سرعت دام، هیچ اختلاف معنی‌داری بین صفات مورد بررسی طی چهار سال آماربرداری مشاهده نشد. ولی در ماه‌های مختلف فصل چرا با اینکه طول مسافت طی‌شده با هم اختلاف معنی‌داری نداشتند ولی زمان صرف‌شده برای حرکت و زمان صرف‌شده برای استراحت با هم اختلاف معنی‌دار داشته‌اند. به طوری که در اردیبهشت‌ماه با اینکه زمان صرف‌شده برای حرکت و چرا بیشتر از ماه‌های دیگر بود ولی مسافت طی‌شده در این ماه تفاوت معنی‌داری با سایر ماه‌ها نداشت. این امر نشان‌دهنده وجود علوفه بهتر و بیشتر در این ماه برای تعلیف دام بود. میانگین سرعت حرکت دام در اردیبهشت‌ماه کمتر از ماه‌های دیگر ثبت گردید. به‌نحوی‌که بیشترین مسافت طی‌شده توسط گوسفند در شیب 0 تا 8 درصد با پوشش غالب Artemisia sieberi- Salsola laricina رخ داده است. به‌طور کلی می‌توان نتیجه گرفت با کمک تکنولوژی GPS و GIS می‌توان رفتار چرایی دام و مدیریت مراتع را بهتر ارزیابی کرد.
قادر کریمی؛ حسن یگانه؛ مهدی معمری؛ محمود گودرزی
دوره 21، شماره 2 ، شهریور 1393، ، صفحه 295-306
چکیده
به‌منظور درک چرخه چرا و رفتار چرایی دام در شیب‌های مختلف مرتع، عادات و رفتار چرایی میش فشندی به‌عنوان دام غالب منطقه کردان البرز به مدت 4 سال مورد بررسی و مشاهده قرار گرفت. شاخص‌های مورد بررسی این تحقیق شامل مسافت روزانه طی‌شده توسط دام، مسیر دام در مرتع با توجه به شیب آن، سرعت دام (میانگین، حداکثر و حداقل)، همچنین مدت زمان استراحت ...
بیشتر
به‌منظور درک چرخه چرا و رفتار چرایی دام در شیب‌های مختلف مرتع، عادات و رفتار چرایی میش فشندی به‌عنوان دام غالب منطقه کردان البرز به مدت 4 سال مورد بررسی و مشاهده قرار گرفت. شاخص‌های مورد بررسی این تحقیق شامل مسافت روزانه طی‌شده توسط دام، مسیر دام در مرتع با توجه به شیب آن، سرعت دام (میانگین، حداکثر و حداقل)، همچنین مدت زمان استراحت و حرکت دام در روز بوده است. برای تعیین شاخص‌های ذکر شده از دستگاه موقیعت‌یاب جغرافیایی (جی پی اس گارمین) استفاده گردید که با استفاده از کمربندی مخصوص به پشت یک میش 4 ساله بسته شده و پس از خروج دام از آغل فعال شده، سپس در پایان روز داده‌های آن با استفاده از مدتراک در محیط الویس استخراج گردید. مسیر حرکت دام به انتخاب چوپان مشخص می‌شد. نتایج نشان داد که طی ماه اول فصل چرا و در زمانی که پوشش گیاهی بیشتر میباشد، مسافت پیموده شده دام کمتر از ماه‌های دیگر فصل چرا میباشد. همچنین بیشترین مسافت پیموده‌شده دام در شیب‌های 30-60 درصد و کمترین آن در طبقه شیبی کمتر از 15 درصد بوده است. نتایج رفتار چرای دام در طی ماه‌های فصل چرا نشان داد که بیشترین میانگین سرعت دام مربوط به تیرماه و کمترین آن مربوط به اردیبهشت و خرداد بود. بنابراین با استفاده از این اطلاعات می‌توان برنامه چرایی دام را در مناطق مشابه این مطالعه، در شیب‌های مختلف مدیریت کرد.
