صلاح الدین زاهدی؛ فرهنگ قصریانی؛ مینا بیات
دوره 27، شماره 4 ، دی 1399، ، صفحه 712-721
چکیده
9 اکسشن گونة مرتعی Elymus libanoticus در ایستگاه پژوهشی بهارستان سنندج به منظور بررسی قدرت استقرار و سازگاری، کشت و تکثیر و ارزیابی انجام شد. مطالعه از سال 1389 شروع و تا سال 1394 ادامه یافت. برای هر اکسشن به مقدار کافی بذر ازپایه‌های مختلف در سراسر استان کردستان جمع‌آوری و در پائیز سال 1389 در فاز تکثیر برای هر اکسشن کرت‌های بزرگی به ابعاد ...
بیشتر
9 اکسشن گونة مرتعی Elymus libanoticus در ایستگاه پژوهشی بهارستان سنندج به منظور بررسی قدرت استقرار و سازگاری، کشت و تکثیر و ارزیابی انجام شد. مطالعه از سال 1389 شروع و تا سال 1394 ادامه یافت. برای هر اکسشن به مقدار کافی بذر ازپایه‌های مختلف در سراسر استان کردستان جمع‌آوری و در پائیز سال 1389 در فاز تکثیر برای هر اکسشن کرت‌های بزرگی به ابعاد 5*6 مترمربع در زمین اصلی در ایستگاه پژوهشی بهارستان آماده و بذور در خطوط کشت وفاصله کشت نقاط cm50 و با عمق کشت cm3 کشت شدند. در این مرحله وجین، و سه نوبت آبیاری انجام شد. در تابستان سال90 بذرهای رسیده اکسشنهای سبز شده برداشت و اقدام به کشت مجدد بذور اکسشن‌هایی گردید که در مرحله اول سبز نشده بودند. در پائیز سال های 90 و 91 اکسشنهای هر گونه در قالب طرح‌‌های آماری بلوکهای کامل تصادفی در عرصه‌های مرتعی بصورت دیم و عمق کاشتcm 3 کشت شدند. ابعاد کرت‌های آزمایشی 2*4 مترمربع که بصورت 4 خط 4 متری با فاصله 50 سانتیمتر اجرا گردید و برای حذف اثرات حاشیه‌ای فاصله بین کرت‌ها 5/0 متر و فاصله بین بلوک‌ها 2متر در نظر گرفته شد. متغیرهای اندازهگیری شده برای انتخاب و ارزیابی اکسشنها شامل: 1) درصد سبز شدن بذرها در عرصه 2) گلدهی 3) تشکیل بذر 4) ارتفاع گیاه 5) تولید 6)سطح پوشش تاجی و 7) توان رویش مجدد بودند که نتایج نشان داد بین متغیرهای اندازهگیری شده و اکسشنها در سطح احتمال (p < 0.05) اختلاف معنیدار وجود دارد. آزمون دانکن برای پارامترهای مورد اندازهگیری اکسشنهای مختلف نشان داد که اکسشن ایرانشاه، دارای بهترین و اکسشن چاخلو دارای کمترین عملکرد است. همچنین نتایج نشان می‌دهد که علاوه بر تفاوت قدرت ژنوتیپی اکسشنهای مختلف و مقدار بارش که در مطالعات پیشین تنها عامل محدودکنندة رشد و تکثیر ذکر شده، متغییر بودن عواملی از قبیل ارتفاع از سطح دریا، عمق خاک و جهت جغرافیائی مناطق جمع آوری بذور اکسشنهای مختلف از عوامل تاثیرگذار در استقرار و سازگاری اکسشنهای این گونة مرتعی در محل کشت بوده و بیشترین تاثیر را بر عملکرد اکسشنهای مختلف داشته‌اند. لذا به نظر می‌رسد در تهیة بذر جهت تکثیر به منظور اصلاح مراتع، زون‌بندی مناطق ضروری بوده و استفاده از بذور اکسشنهای موجود در هر ناحیه برای تکثیر و کاشت در همان ناحیه ضروری است.
علی محبی؛ مسلم مظفری؛ احسان زندی اصفهان؛ علی اشرف جعفری
دوره 26، شماره 3 ، مهر 1398، ، صفحه 543-550
چکیده
سطح قابل توجهی از مراتع کشور در اثر عوامل مختلف تخریب یافته و بخش مهمی از گیاهان مرتعی در معرض خطر قرار گرفته و یا جمعیت آنها به شدت کاهش یافته است. برای ایجاد پایداری در این گونه مراتع، اصلاح و احیاء آنها از طریق انتخاب گونه های مناسب و یافتن بهترین شیوه های کشت و استقرارا از اولویت ویژه ای برخوردار است، لذا با توجه به ننایج ...
بیشتر
سطح قابل توجهی از مراتع کشور در اثر عوامل مختلف تخریب یافته و بخش مهمی از گیاهان مرتعی در معرض خطر قرار گرفته و یا جمعیت آنها به شدت کاهش یافته است. برای ایجاد پایداری در این گونه مراتع، اصلاح و احیاء آنها از طریق انتخاب گونه های مناسب و یافتن بهترین شیوه های کشت و استقرارا از اولویت ویژه ای برخوردار است، لذا با توجه به ننایج حاصل از طرح تحقیقاتی انجام گرفته، بذر گونه گیاهی چند سال Sa.arbuscula، همراه با جمعیت‌های موجود آنها از مناطق مختلف مراتع استان سمنان جمع آوری گردید. به منظور بررسی و مطالعه درصد استقرار جمعیت گونه مذکور، آزمایشی با طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در محل ایستگاه تحقیقات سمنان از سال 1390 بمدت 5 سال به مرحله اجرا در آمده و از صفت مذکور یادداشت برداری به عمل آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار sas و مقایسه میانگین ها با آزمون دانکن صورت پذیرفت. نتایج حاصله نشان داد که از بین اکسشن های مورد مطالعه گونه Sa. arbuscula ، دو ژنوتیپ 230 و 234 به ترتیب با 67/86 و 02/84 درصد دارای بیشترین و ژنوتیپهای 216 و 135 به ترتیب با 67/26 و 67/46 درصد کمترین استقرار را از خود نشان دادند. لذا می توان در امر اصلاح و احیاء عرصه های این منطقه و مناطق مشابه از جمعیت های ژنوتیپ های 230 و 234 گونه مذکور استفاده نمود .
علی محبی؛ ناصر عریزاده؛ علی اشرف جعفری؛ احسان زندی اصفهان؛ علیرضا افتخاری
دوره 25، شماره 2 ، مرداد 1397، ، صفحه 335-343
چکیده
سطح قابل توجهی از مراتع کشور در اثر عوامل مختلف از جمله بهره برداری‌های بی‌رویه، تغییرات اقلیمی و دیگر عوامل دچار تخریب شده و بخش مهمی از گیاهان مرتعی در معرض خطر قرار گرفته‌اند و یا جمعیت آنها به شدت کاهش یافته است. برای ایجاد پایداری در این گونه مراتع، اصلاح و احیاء آنها از طریق انتخاب گونه‌های مناسب و تعیین جمعیت‌های مقاوم در ...
بیشتر
سطح قابل توجهی از مراتع کشور در اثر عوامل مختلف از جمله بهره برداری‌های بی‌رویه، تغییرات اقلیمی و دیگر عوامل دچار تخریب شده و بخش مهمی از گیاهان مرتعی در معرض خطر قرار گرفته‌اند و یا جمعیت آنها به شدت کاهش یافته است. برای ایجاد پایداری در این گونه مراتع، اصلاح و احیاء آنها از طریق انتخاب گونه‌های مناسب و تعیین جمعیت‌های مقاوم در هر گونه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از اینرو در طرح تحقیقاتی علوفه قابل برداشت مراتع کشور، بذر مهمترین بوته‌ای چند ساله قابل چرای دام همراه با اکسشنهای موجود آنها، از مناطق مختلف مراتع استان کرمان در تاریخ‌های مناسب جمع‌آوری و در ایستگاه تحقیقات کرمان کشت گردید. به منظور مقایسه قدرت جوانه زنی و درصد استقرار جمعیت های مختلف گونه‌های گیاهی، آزمایشی با طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط مزرعه به مرحله اجرا در آمده و از صفات مورد نظر یادداشت برداری به عمل آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SAS و مقایسه میانگین ها با آزمون دانکن صورت پذیرفت. نتایج حاصله نشان داد که از بین گیاهان مورد مطالعه گیاه Fortuynia bungei نسبت به سایر گونه‌ها دارای قدرت جوانه‌زنی و استقرار بهتری بود. همچنین از بین جمعیت‌های مورد مطالعه گیاه مزبور، جمعیت های کوهپایه و بم به ترتیب با 03/53 و 52 درصد، بیشترین میزان درصد استقرار را به خود اختصاص دادند.
تقی میرحاجی؛ عباسعلی سندگل؛ علی اشرف جعفری
دوره 20، شماره 1 ، خرداد 1392، ، صفحه 11-22
چکیده
ارزیابی گونه مرتعیFestuca ovina L. با 16 اکسشن، برای انتخاب بهترین اکسشن از نظر متغیرهای اندازهگیری شده، در ایستگاه تحقیقات مراتع همند آبسرد انجام شد. آزمایش از سال 1382 شروع و تا سال 1386 ادامه یافت. پس از آمادهسازی بستر کاشت، اکسشنها روی خطوط 13 متری با فاصله 75 سانتیمتر کشت شدند. متغیرهای اندازهگیری شده برای انتخاب گیاه عبارت ...
بیشتر
ارزیابی گونه مرتعیFestuca ovina L. با 16 اکسشن، برای انتخاب بهترین اکسشن از نظر متغیرهای اندازهگیری شده، در ایستگاه تحقیقات مراتع همند آبسرد انجام شد. آزمایش از سال 1382 شروع و تا سال 1386 ادامه یافت. پس از آمادهسازی بستر کاشت، اکسشنها روی خطوط 13 متری با فاصله 75 سانتیمتر کشت شدند. متغیرهای اندازهگیری شده برای انتخاب گیاه عبارت بودند از: عملکرد علوفه، پوشش تاجی، ارتفاع گیاه، عملکرد بذر، تعداد ساقههای گلدار، پربرگی و شادابی، سطح یقه و قطر تاج. دادهها با روش آماریSPPS آنالیز سال به سال و مرکب شدند و میانگینها با استفاده از روش دانکن مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در کلیه سالهای بررسی (86- 1382) بین متغیرهای اندازهگیری شده و اکسشنها اختلاف معنیدار وجود داشت (P< 0.05). اکسشن 10661 از نظر عملکرد بذر و علوفه نسبت به سایر اکسشنها در سالهای مختلف برتری داشته و دارای بیشترین عملکرد هم از نظر علوفه و هم از نظر بذر بود. این مقدار بهترتیب برابر 1015 و 8/792 کیلوگرم در هکتار و کمترین مقدار به اکسشن 10679 اختصاص یافت که بهترتیب برابر 307 و 6/133 کیلوگرم درهکتار میباشد. همچنین مقایسه میانگین در سالهای مختلف نشان داد که بیشترین مقدار در سال چهارم (1385) بهترتیب برابر 3/2311 کیلوگرم علوفه خشک و 6/574 کیلوگرم بذر خالص در هکتار بود. بهعلاوه مقایسه میانگین پوشش تاجی و سطح یقه نشان داد که اکسشن 10671 با سطح پوشش تاجی 2075 سانتیمترمربع و سطح یقه برابر 731 سانتیمترمربع نسبت به سایر اکسشنها برتری داشته و این میزان متعلق به سالهای 1385 و 1386 است. از بین 8 فاکتور اندازهگیری شده در خزانه تعداد 4 فاکتور تأثیر مؤثر و مشابهی در گروهبندی اکسشنها نشان دادند. بنابراین میتوان با اندازهگیری تعداد کمتری از آنها که اندازهگیری آنها متداول و رایج در مرتعداری است و بهآسانی نیز قابل اندازهگیری است اکسشنهای مشابه را از یکدیگر جدا نمود.
محسن فرشادفر؛ علی اشرف جعفری؛ ایرج رضایی؛ عزت اله فرشادفر؛ فرزاد مرادی؛ هوشمند صفری
دوره 20، شماره 1 ، خرداد 1392، ، صفحه 182-198
چکیده
مقاومت به خشکی، عملکرد علوفه 36 اکسشن از گونه Festuca arundinacea در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط آبی و دیم مورد ارزیابی قرار گرفت. وجود تنوع معنیدار )01/0(p< در بین دو محیط تنش و بدون تنش و همچنین در بین ژنوتیپهای مورد بررسی برای عملکرد علوفه خشک مشاهده گردید. نتایج بدستآمده از مقایسه میانگین عملکرد علوفه خشک محیط ...
بیشتر
مقاومت به خشکی، عملکرد علوفه 36 اکسشن از گونه Festuca arundinacea در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط آبی و دیم مورد ارزیابی قرار گرفت. وجود تنوع معنیدار )01/0(p< در بین دو محیط تنش و بدون تنش و همچنین در بین ژنوتیپهای مورد بررسی برای عملکرد علوفه خشک مشاهده گردید. نتایج بدستآمده از مقایسه میانگین عملکرد علوفه خشک محیط تنش و آبی نشان داد که اکسشنهای 6 (اصفهان)، 7 (اصفهان)، 15 (توانکش)، 25(استرالیا)، 26 (آمریکا) و 31 (استرالیا) برتر بودند. با استفاده از عملکرد علوفهخشک دو محیط آبی و دیم شاخصهای حساسیت به تنش، تحمل به خشکی، بهره‌وری متوسط، تحمل به تنش، میانگین هارمونیک و میانگین هندسی بهره‌وری برای ژنوتیپ‌ها محاسبه شد. البته تنوع معنیدار )01/0 (p<در بین اکسشنها با توجه به تجزیه واریانس شاخصهای مقاومت به خشکی مشاهده شد. مولفه اول و دوم بدستآمده از تجزیه به مؤلفههای اصلی بهترتیب 5/61 و 7/37 درصد از تنوع موجود در بین اکسشنها برای شاخصهای مقاومت به خشکی را توجیه نمودند. شاخصهای بهره‌وری متوسط، تحمل به تنش، میانگین هارمونیک و میانگین هندسی بهره‌وری به همراه عملکرد دو محیط تنش و بدون تنش بیشترین سهم را در مؤلفه اول داشتند. همچنین این چهار شاخص با عملکرد دو محیط تنش و بدون تنش همبستگی مثبت و معنیدار نشان دادند، و بر همین اساس اکسشنهای 6 (اصفهان)، 7 (اصفهان)، 31 (استرالیا) و 26 (آمریکا) بیشترین مقاومت به خشکی را نشان دادند. نتایج تجزیه خوشه‌ای نیز نتایج بدستآمده را تأیید نمود.
هوشمند صفری؛ علی اشرف جعفری
دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1391، ، صفحه 640-654
چکیده
مقاومت به خشکی، عملکرد علوفه 24 اکسشن از گونه Agropyron trichophorum در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط آبی و دیم مورد ارزیابی قرار گرفت. با استفاده از عملکرد علوفه خشک دو محیط آبیاری نرمال و دیم، شاخصهای حساسیت به تنش (SSI), تحمل به خشکی (Tol)، بهره‌وری متوسط (MP)، تحمل به تنش(DTI)، میانگین هارمونیک (MH) و میانگین هندسی بهره‌وری (GMP) ...
بیشتر
مقاومت به خشکی، عملکرد علوفه 24 اکسشن از گونه Agropyron trichophorum در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط آبی و دیم مورد ارزیابی قرار گرفت. با استفاده از عملکرد علوفه خشک دو محیط آبیاری نرمال و دیم، شاخصهای حساسیت به تنش (SSI), تحمل به خشکی (Tol)، بهره‌وری متوسط (MP)، تحمل به تنش(DTI)، میانگین هارمونیک (MH) و میانگین هندسی بهره‌وری (GMP) برای اکسشنها محاسبه شد. تنوع معنیدار در بین اکسشنها با توجه به تجزیه واریانس شاخصهای مقاومت به خشکی مشاهده شد. نتایج بدستآمده از مقایسه میانگین عملکرد علوفه خشک محیط تنش و آبی نشان داد که اکسشنهای10 (سمیرم)، 23 (مازندران)، 24 (گرگان)، 5 (چهارمحال)، 17 (یاسوج) و 9 (اقلید) برتر بودند. با توجه به شاخصهای مقاومت به خشکی اکسشنهای10 (سمیرم)، 23 (مازندران) و 24 (گرگان) بیشترین مقاومت به خشکی را نشان دادند. البته نتایج تجزیه خوشه‌ای و تجزیه به مؤلفههای اصلی نیز نتایج بدستآمده را تأیید نمود.
تقی میرحاجی؛ عباسعلی سندگل؛ حسن یگانه بدرآبادی
دوره 19، شماره 3 ، آذر 1391، ، صفحه 522-534
چکیده
بررسی استقرار و زندهمانی10 اکسشن از گونه مرتعی .Elytrigia libanoticus L، برای انتخاب سازگارترین آنها در ایستگاه تحقیقات مراتع همند آبسرد با خاک نیمهسنگین که در70 کیلومتری شرق تهران واقع شده انجام شد. آزمایش از سال 1382 شروع و تا سال 1385 ادامه یافت. 25 پایه از هر اکسشن روی خطوط 13 متری با فاصله 50 سانتیمتر کشت شدند. فاصله خطوط از یکدیگر 75/0 متر ...
بیشتر
بررسی استقرار و زندهمانی10 اکسشن از گونه مرتعی .Elytrigia libanoticus L، برای انتخاب سازگارترین آنها در ایستگاه تحقیقات مراتع همند آبسرد با خاک نیمهسنگین که در70 کیلومتری شرق تهران واقع شده انجام شد. آزمایش از سال 1382 شروع و تا سال 1385 ادامه یافت. 25 پایه از هر اکسشن روی خطوط 13 متری با فاصله 50 سانتیمتر کشت شدند. فاصله خطوط از یکدیگر 75/0 متر بود. شادابی و زندهمانی همراه با برآورد تولید بذر و علوفه و سایر فاکتورهای رشد، سال به سال اندازهگیری شد. هدف این بررسی تعیین زندهمانی و استقرار اکسشنهای گونه فوق و انتخاب بهترین آنها میباشد. ابتدا دادههای بدستآمده در سالهای مختلف را در محیط Excel وارد نموده و بعد با استفاده از نرمافزار Irirstat آنالیز شدند. سپس با استفاده از روش AMMI اثرات متقابل اکسشنها و محیط و اثرهای جمعپذیری دادهها در سالهای مختلف در قالب طرح بلوک کامل تصادفی محاسبه شدند. مقایسه میانگینهای زندهمانی با آزمون دانکن در سطح 5% انجام شد. نتایج نشان داد که در کلیه سالهای بررسی(1385- 1382) بین اکسشنها از نظر زندهمانی و استقرار اختلاف معنیدار در سطح 1% وجود داشت. اکسشن 4 (10627) با بیشترین زندهمانی و اکسشنهای 1، 5 و 10 (10624، 10628 و 10633) با کمترین زندهمانی بهترتیب قویترین و ضعیفترین اکسشن شناخته شدند.
