تحقیقات مرتع و بیابان ایران

بررسی عملکرد علوفه و تحمل به سفیدک سطحی در دو جمعیت اسپرس زراعی (Onobrychis sativa) به منظور معرفی رقم اصلاح شده

محمدعلی علیزاده؛ علی اشرف جعفری؛ فرید نورمند موید؛ سعید دوارده امامی؛ کرم سپهوند؛ بهروز محمدی

دوره 31، شماره 3 ، مهر 1403، ، صفحه 219-231

چکیده

خلاصه:سابقه و هدفاسپرس از گیاهان مهم علوفه ای است که دارای ارزش تغذیه دام و سازگاری با شرایط کشت دیم و آبی است. تغذیه دام ها از علوفه آلوده سفیدک اسپرس موجب بیماری دام ها می گردد. سفیدک پودری اسپرس ناشی از قارچ Leveillula taurica می‌باشد که نسوج برگ را در زیر لکه‌ها و پوشش قارچ به حالت نکروز در می آورد. آلودگی گیاه به این بیماری بخصوص در حالت ... بیشتر خلاصه:سابقه و هدفاسپرس از گیاهان مهم علوفه ای است که دارای ارزش تغذیه دام و سازگاری با شرایط کشت دیم و آبی است. تغذیه دام ها از علوفه آلوده سفیدک اسپرس موجب بیماری دام ها می گردد. سفیدک پودری اسپرس ناشی از قارچ Leveillula taurica می‌باشد که نسوج برگ را در زیر لکه‌ها و پوشش قارچ به حالت نکروز در می آورد. آلودگی گیاه به این بیماری بخصوص در حالت شدید آن باعث کندی رشد گیاه و کوچک ماندن گل آذین و باعث کاهش محصول می‌شود. مرحله اصلی خسارت آن در چین های دوم و سوم می‌باشد. هدف این پروژه به منظور ارزیابی عملکرد علوفه و تحمل پذیری به سفیدک دو جمعیت 15353 و 3001 در مقایسه با واریته‌های بومی در ده مکان آزمایش در سطح کشور بود.مواد و روش‌هاپروژه تحقیقی ترویجی به مدت 3 سال (1399-1397) در مزارع کشاورزان در استان زنجان، تبریز، اصفهان، البرز و لرستان به اجرا در آمد. بذر جمعیت‌های متحمل به بیماری سفیدک اسپرس 3001 و 15353 و جمعیت بومی (حساس به سفیدک) در 10 مکان آزمایشی در استان اصفهان (فریدن)، استان آذربایجان شرقی (مزارع سراب، بستان‌آباد، ورزقان و هریس)، استان زنجان (مزارع روستای سارمساقلو و روستای نیک پی)، استان لرستان (مرکز خدمات ده پیر خرم آباد) و استان البرز (ایستگاه تحقیقات البرز کرج و روستای سوهان- طالقان) به صورت آبی کشت شدند. داده های مربوط به عملکرد علوفه، ارتفاع گیاه و شاخص شدت بیماری در سال دوم و سوم جمع آوری شدند. ارزیابی عملکرد علوفه، ارتفاع گیاه در سه چین در دو سال انجام شد. از آنجایی مرحله خسارت سفیدک سطحی در چین سوم بوده لذا ارزیابی شاخص شدت بیماری برای چین سوم برای دو سال انجام گرفت.نتایجمیانگین شاخص شدت بیماری دو جمعیت 3001 و 15353 در 10 مکان مورد مطالعه در طول دو سال، به ترتیب 74/4، 45/4 درصد بود و متحمل بودن این جمعیت ها به سفیدک سطحی محرز گردید. این در حالی بود که میانگین شاخص شدت بیماری جمعیت های شاهد بومی، 18/48 درصد بود و در گروه خیلی حساس به سفیدک دسته بندی شدند نتایج نشان داد که میانگین کل عملکرد علوفه خشک دو جمعیت 3001 و 15353 به میزان 7/7، 4/7 تن در هکتار نسبت به جمعیت بومی (به میزان 4/6 تن در هکتار)، به ترتیب دارای افزایش عملکرد به میزان 15 و 10 درصد بودند.نتیجه‌گیریجمعیت های 3001 و 15353 به دلیل متحمل بودن به سفیدک سطحی و برتری و پایداری عملکرد علوفه خشک به میزان 1 تن بیشتر از شاهد (جمعیت بومی) در همه مراحل توسط کارشناسان موسسه تحقیقات ثبت، کنترل و گواهی بذر کرج مورد بازدید قرار گرفتند و در جلسه کمیته معرفی رقم به عنوان دو رقم جدید به نام بردبار1 و بردبار2 جهت کشت آبی و دیم معرفی شدند.

ارزیابی تنوع و روابط عملکرد علوفه و اجزاء آن در جمعیت‌های مختلف پنج گونه گون علوفه‌ای (Astragalus spp.) در استان کردستان

بایزید یوسفی؛ صدیقه زارع کیا

دوره 29، شماره 4 ، دی 1401، ، صفحه 562-578

چکیده

با هدف برآورد تنوع ژنتیکی و روابط بین صفات در گونهای علفی چندساله، تعداد 10 جمعیت متعلق به گونه‌هایAstragalus vegetus ،A. brevidens ،A. brachyodontus ، A. effususو A. cyclophyllus در سنندج در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بررسی گردیدند. کاشت بذور در مزرعه در آبان 1397 و صفات روی بوتههای دوساله در آخر اردیبهشت 1399 اندازهگیری گردید. بین جمعیتها ... بیشتر با هدف برآورد تنوع ژنتیکی و روابط بین صفات در گونهای علفی چندساله، تعداد 10 جمعیت متعلق به گونه‌هایAstragalus vegetus ،A. brevidens ،A. brachyodontus ، A. effususو A. cyclophyllus در سنندج در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بررسی گردیدند. کاشت بذور در مزرعه در آبان 1397 و صفات روی بوتههای دوساله در آخر اردیبهشت 1399 اندازهگیری گردید. بین جمعیتها از لحاظ صفات مورد بررسی اختلافات معنیداری در سطوح احتمال 1% و 5% وجود داشت. میانگین کل استقرار گیاهان برابر 26%، تعداد شاخه اولیه2/3 عدد، میانگین ارتفاع، طول بلندترین ساقه و قطر تاج بهترتیب 9/16، 2/19 و 4/15سانتیمتر، طول و عرض ریشه بهترتیب 4/17 و 2/6 سانتیمتر، وزن تر کل بوته، بخش هوایی و ریشه آن بهترتیب 3/2، 9/1 و 4/0، وزن خشک کل بوته، بخش هوایی و ریشه آن بهترتیب 9/0، 7/0 و 2/0 گرم، نسبت وزن خشک به تازه بوته برابر 38/0، طول و عرض برگ و طول و عرض برگچه بهترتیب 5/7 ، 7/3 ، 3/2 و 5/0 سانتیمتر با متوسط 7/7 برگچه در برگ بود. جمعیت A. effusus دره شهداء و سه جمعیت گونه A. vegetus (زرشک ، سارال و قره باغ) جمعیتهای برتر برای عملکرد علوفه بودند. وزن بوته با درجه شادابی، طول و عرض برگ دارای همبستگی مثبت در سطح 05/0 و با ارتفاع و قطر تاج بوته، تعداد شاخههای اولیه، طول و عرض ریشه و وزن بخش هوایی و ریشه دارای رابطه مثبت و معنیدار (01/0 ≥ p) بود. مطابق نتایج رگرسیون گام به گام عملکرد علوفه بر سایر صفات، وزن بوته، درصد استقرار گیاه، ارتفاع و قطر تاج در سطح 1% و طول ریشه و برگ در سطح 5% با ضریب تبیین بالا (1/91 %= R2adj ) اجزای عملکرد علوفه بودند، از این رو برای دستیابی به علوفه بالاتر باید بدنبال گزینش گیاهان با بخش هوایی حجیمتر و ریشههای عمیقتر بود.

ارزیابی و معرفی جمعیت‌های امید بخش گون علوفه ای (Astragalus spp.) به‌منظور احیاء مراتع نیمه استپی ایران (استان کردستان)

بایزید یوسفی؛ صدیقه زارع کیا

دوره 28، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 759-771

چکیده

گونها (Astragalus spp.) از جنبههای تولید علوفه، حفاظت خاک و غیره ارزشمند هستند. بهمنظور ارزیابی استقرار و رشد گونهای علفی، تعداد 10 اکسسشن متعلق به گونه‌هایAstragalus vegetus ،As. brevidens ،As. brachyodontus ، As. effususو As. cyclophyllus در سنندج در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بررسی گردیدند. کاشت بذور در آبان 1397 و صفات درصد ... بیشتر گونها (Astragalus spp.) از جنبههای تولید علوفه، حفاظت خاک و غیره ارزشمند هستند. بهمنظور ارزیابی استقرار و رشد گونهای علفی، تعداد 10 اکسسشن متعلق به گونه‌هایAstragalus vegetus ،As. brevidens ،As. brachyodontus ، As. effususو As. cyclophyllus در سنندج در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بررسی گردیدند. کاشت بذور در آبان 1397 و صفات درصد استقرار گیاه، شادابی عمومی، متوسط ارتفاع و قطر تاج بوته، تعداد شاخه در بوته، متوسط وزن تر و خشک بوته و نسبت وزن خشک به تر بوته در سالهای 1399 و 1400 اندازهگیری گردید. مطابق نتایج تجزیه واریانس مرکب، اثرات ژنوتیپ و سال برای تمام صفات و اثرمتقابل سال × ژنوتیپ هم باستثنای درصد استقرار و درجه شادابی برای سایر صفات در سطح یک درصد معنیدار بود. نتایج نشان داد که جوانهزنی بذر گون احتمالا بواسطه خواب بذر یا نوعی مکانیسم تحمل تنشهای محیطی تدریجی بود و در سال 1400 میانگین درصد استقرار گیاهان 37%، تعداد شاخه اولیه 3/7 عدد، ارتفاع و قطر تاج بهترتیب 2/35 و 9/35 سانتیمتر، وزن تازه و خشک بوته بهترتیب 2/68 و 1/39 گرم و نسبت وزن خشک به تر بوته 58/0 بود. در تجزیه به مولفههای اصلی(PCA)، دو مولفه اصلی PC1 وPC2 حدود 80% واریانس کل را توجیه و در بای پلات مربوطه ژنوتیپهای با مقادیر بالای شادابی، ارتفاع و قطر تاج و وزن گیاه و بنابراین عملکرد بالای علوفه بهطور عمده در ناحیه سوم با مقادیر PC1 منفی و مقادیر کوچک و غالبا مثبت PC2 قرار داشتند. در کل، مطابق نتایج مقایسه میانگینها و تجزیه PCA، اکسسشن As. effusus دره شهداء (آذر غربی) و سه اکسسشن گونه As. vegetus (زرشک قزوین، سارال کردستان و قره باغ آذر غربی) بهعنوان اکسسشنهای با عملکرد و اجزای عملکرد علوفه بالا و سازگار برای احیای مراتع مخروبه استان کردستان و مناطق مشابه معرفی میگردد.

تعیین مناسب‏ترین زمان و روش کشت و استقرار گیاه مرتعی Astragalus podolobus در منطقه سمیرم استان اصفهان

حسین زینلی؛ محمد فیاض؛ لیلی صفایی

دوره 27، شماره 1 ، فروردین 1399، ، صفحه 125-133

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی بهترین زمان کاشت و روش کاشتA. podolobus به صورت طرح اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه حنای سمیرم وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان طی سال‏های 1392 تا 1394 اجرا شد. فاکتور اصلی، زمان کاشت (پاییزه و بهاره) و فاکتور فرعی روش کاشت (بذرکاری خطی و روش بذرکاری بانکت‏های ... بیشتر این پژوهش با هدف بررسی بهترین زمان کاشت و روش کاشتA. podolobus به صورت طرح اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه حنای سمیرم وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان طی سال‏های 1392 تا 1394 اجرا شد. فاکتور اصلی، زمان کاشت (پاییزه و بهاره) و فاکتور فرعی روش کاشت (بذرکاری خطی و روش بذرکاری بانکت‏های هلالی) بود. نتایج نشان‏دهنده اثر معنی‏دار زمان کاشت، روش کاشت و اثرهای متقابل آن روی صفت درصد استقرار بود. درصد استقرار کشت پاییزه 28/14 و بهاره 78/27 درصد بدست آمد. کمترین درصد استقرار با 35/6 درصد در روش بذرکاری و بیشترین آن با 71/35 درصد در روش بانکت‏های هلالی مشاهده گردید. اثرهای متقابل این صفت نشان داد که کمترین درصد استقرار در تیمار کشت بهاره و روش بذرکاری (76/4 درصد) و بیشترین آن در روش بانکت‏های هلالی و کشت بهاره (61/47 درصد) مشاهده شد. نتایج گویای مناسب‏تر بودن روش بانکت‏های هلالی در هر دو فصل کشت بهاره و پاییزه بود. عملکرد علوفه بشدت تحت تأثیر فصل کاشت قرار گرفت و در کشت پاییزه و بهاره به‌ترتیب برابر 7 و 6/15 گرم در بوته بود. عملکرد علوفه در روش بذرکاری 5/9 گرم و در بانکت‏های هلالی 16/13 گرم در بوته بدست آمد. دامنه تغییرات این صفت از 6 گرم در کشت پاییزه و روش بذرکاری تا 33/18 گرم در بوته در کشت بهاره و روش بانکت‏های هلالی متغیر بود. در مجموع نتایج نشان داد که برای کاشت این گونه در مناطق نیمه استپی کاشت بهاره و به‌صورت بانکت‏های هلالی و بذرهای بدون پوشینه برای حداکثر استقرار مناسب است.

بررسی اثرات کشت مخلوط یونجه با گندمیان بر صفات رویشی، عملکرد علوفه و نسبت برابری زمین در شرایط دیم منطقه سیساب خراسان شمالی

علی اکبر عامری؛ علی اشرف جعفری

دوره 23، شماره 4 ، اسفند 1395، ، صفحه 689-703

چکیده

به منظور بررسی اثرات و تعیین مناسبترین ترکیب کشت مخلوط یونجه (Medicagosativa) با سه گونه از گندمیان شامل Agropyronelongatum و Agropyrondesertrum وFestucaarundinacea ، از نظر صفات رویشی، عملکرد علوفه و نسبت برابری زمین در مقایسه با کشت خالص آنها آزمایشی طی سال های 1388 الی 1390 در محل ایستگاه تحقیقات منابع طبیعی سیساب واقع در استان خراسان شمالی انجام شد. آزمایش بصورت کرت‌های ... بیشتر به منظور بررسی اثرات و تعیین مناسبترین ترکیب کشت مخلوط یونجه (Medicagosativa) با سه گونه از گندمیان شامل Agropyronelongatum و Agropyrondesertrum وFestucaarundinacea ، از نظر صفات رویشی، عملکرد علوفه و نسبت برابری زمین در مقایسه با کشت خالص آنها آزمایشی طی سال های 1388 الی 1390 در محل ایستگاه تحقیقات منابع طبیعی سیساب واقع در استان خراسان شمالی انجام شد. آزمایش بصورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل فاکتور اصلی (a= ترکیب‌های مختلف نسبت کشت مخلوط گونه ها) در 13 سطح و فاکتور فرعی (b= شیوه کشت شامل کشت مخلوط و کشت یک در میان) در دو سطح بود. در این تحقیق صفات رویشی، عملکرد علوفه خشک و سودمندی کشت مخلوط از طریق محاسبه نسبت برابری زمین برای عملکرد علوفه محاسبه شد. نتایج نشان داد که اثر تیمار نسبت های کشت مخلوط یونجه و گندمیان روی صفات رویشی معنی‌دار بود. بیشترین نسبت برگ به ساقه گندمیان به میزان 66/81 درصد در تیمار یونجه 25% + فستوکا 75% بدست آمد. اثر تیمار روش کشت مخلوط، فقط روی صفت تعداد بوته در متر مربع در گندمیان معنی دار بود. تعداد بوته گندمیان در روش کشت مخلوط بیشتر از کشت یک در میان بود. اثر تیمار مخلوط یونجه و گندمیان روی وزن خشک علوفه گندمیان و یونجه، مجموع وزن خشک علوفه و نسبت برابری زمین معنی دار بود. بیشترین مقدار تولید علوفه خشک در هکتار از تیمار کاشت مخلوط یونجه 25%+آ.النگاتوم 75% به میزان 2317 کیلوگرم علوفه خشک در هکتار به دست آمد. بیشترین نسبت برابری زمین (53/1) مربوط به تیمار یونجه 25% + فستوکا 75% در الگوی کشت مخلوط بود که نشان‌دهنده 53% بهبود در استفاده از زمین در مقایسه با کشت خالص هر کدام از گونه‌ها بود.

بررسی تنوع عملکرد و کیفیت علوفه جمعیت‌های گونه Var. villosus Elymus hispidus در ایستگاه حسین آباد فارس

مهرناز ریاست؛ علی اشرف جعفری؛ عبدالرضا نصیرزاده

دوره 23، شماره 4 ، اسفند 1395، ، صفحه 704-718

چکیده

به منظور بررسی تنوع صفات کمی و کیفی علوفه 19 جمعیت از گونه Elymushispidus، پژوهش حاضر در ایستگاه مرتعی حسین‌آباد شیراز و از سال 1385 به مدت سه سال در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از تاریخ ظهور سنبله، ارتفاع بوته، تعداد ساقه در بوته، نسبت برگ به ساقه، عملکرد علوفه خشک، درصد قابلیت هضم، پروتئین ... بیشتر به منظور بررسی تنوع صفات کمی و کیفی علوفه 19 جمعیت از گونه Elymushispidus، پژوهش حاضر در ایستگاه مرتعی حسین‌آباد شیراز و از سال 1385 به مدت سه سال در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از تاریخ ظهور سنبله، ارتفاع بوته، تعداد ساقه در بوته، نسبت برگ به ساقه، عملکرد علوفه خشک، درصد قابلیت هضم، پروتئین خام، قندهای محلول در آب، درصد ADF (دیواره سلولی منهای همی سلولز) و خاکستر کل. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت بین جمعیت‌‌ها برای کلیه صفات به جز خاکسترکل معنی‌دار بود. نتایج مقایسه میانگین‌ها نشان داد که جمعیت‌های T24، فریدن، قامیشلو )سقز(، اسدآبادو پاسهلکی (اقلید) به ترتیب با عملکرد 5458، 5307، 5114، 4696 و 4565 کیلوگرم در هکتار در شرایط آبی برترین جمعیت‌ها بودند. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد که بین تعداد ساقه در بوته با عملکرد علوفه و ارتفاع بوته رابطه مثبت و معنی‌داری وجود داشت. همچنین رابطهبین قندهای محلول با پروتئین خام و رابطه بین قابلیت هضم با درصد ADF منفی و معنی‌دار بود. نتایج حاصل از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی نشان داد که 3 مؤلفه اول، 67 درصد از کل واریانس متغیرها را توجیه کردند که در مولفه اول صفات تاریخ ظهور سنبله، ارتفاع بوته و عملکرد علوفه و در مولفه دوم صفات پروتئین خام، قندهای محلول و نسبت برگ به ساقه دارای واریانس بیشتری بودند. با تجزیه کلاستر به روش Ward، جمعیت‌ها در 3 گروه متفاوت قرار گرفتند. جمعیت‌های فریدن و قامیشلو )سقز( از نظر کمیت و کیفیت علوفه از سایر جمعیت‌ها برتر بوده و به‌عنوان جمعیت‌های مناسب برای علوفه کاری در مراتع نیمه استپی استان پیشنهاد شدند.

بررسی عملکرد کمی و کیفی علوفه سه واریته Elymus hispidus (Opiz) Melderis در مراحل مختلف فنولوژی در شرایط دیم

محید دشتی؛ علی اشرف جعفری؛ حامد ظریف کتابی؛ فریده ثقفی خادم

دوره 22، شماره 4 ، اسفند 1394، ، صفحه 683-694

چکیده

به منظور بررسی تاثیر مراحل فنولوژی بر عملکرد، کیفیت علوفه و تعیین بهترین زمان برداشت علوفه در سه واریته مختلف گونه Elymushispidus شامل podperae، villosus و hispidus آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات منابع طبیعی شمال خراسان‌ (سیساب) در طی سال‌های 1384 و 1385 اجرا شد. واریته‌های فوق در شش مرحله فنولوژی شامل پنجه‌زنی، ... بیشتر به منظور بررسی تاثیر مراحل فنولوژی بر عملکرد، کیفیت علوفه و تعیین بهترین زمان برداشت علوفه در سه واریته مختلف گونه Elymushispidus شامل podperae، villosus و hispidus آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات منابع طبیعی شمال خراسان‌ (سیساب) در طی سال‌های 1384 و 1385 اجرا شد. واریته‌های فوق در شش مرحله فنولوژی شامل پنجه‌زنی، ساقه‌دهی، سنبله‌دهی، شیری شدن بذر، خمیری شدن بذر و رسیدگی بذر مورد ارزیابی قرار گرفتند. در هر یک از مراحل فنولوژیکی، عملکرد علوفه خشک و صفات کیفی شامل درصد قابلیت هضم ماده خشک (DMD)، درصد پروتئین خام (CP)، کربوهیدرات‌های محلول در آب (WSC)، دیواره سلولی بدون همی‌سلولز‌(ADF) و خاکستر کل(ASH) به روش NIR اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس کرت‌های خرده شده در زمان بیانگر اختلاف معنی‌دار بین مراحل مختلف فنولوژی برای کلیه صفات کیفی و کمی بود. با ادامه رشد گیاه تغییرات درصد قابلیت هضم ماده خشک، پروتئین خام و خاکستر در کلیه مراحل فنولوژی روند نزولی داشتند در حالی‌که برای عملکرد علوفه و ADF روند تغییرات صعودی بود. درصد کربوهیدرات‌های محلول روند خاصی را نشان نداد. در بین واریته‌های مورد مطالعه واریته villosus با 3/50 و1/10 درصد به ترتیب برای قابلیت هضم و کربوهیدرات‌های محلول دارای بیشترین کیفیت علوفه بود. واریته hispidus با تولید 1433 کیلوگرم علوفه خشک در هکتار اختلاف معنی‌داری با دو واریته دیگر داشت ولی کیفیت آن به نسبت کمتر بود. نتایج نشان داد که بالاترین میزان عملکرد علوفه قابل هضم و عملکرد پروتئین خام در هر سه واریته‌ها در مرحله ظهورسنبله بدست آمد .ضرایب همبستگی بین قابلیت هضم با درصد پروتئین و خاکستر مثبت و معنی‌داری بود. در عین حال رابطه بین ADF با صفات مذکور منفی و گاها معنی‌دار بود. عملکرد علوفه و درصد قندهای محلول با صفات قابلیت هضم و پروتئین خام در مراحل مختلف رشد همبستگی متفاوت و ناپایداری داشتند.

ارزیابی کیفیت علوفه تولیدی ارقام شبدر قرمز Trifolium pratense L.)) کشت شده در مراتع البرز شمالی

صادق پورمرادی؛ علی اشرف جعفری

دوره 22، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 121-130

چکیده

با هدف بررسی کیفیت علوفه 7 رقم شبدر قرمز، طرحی در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در مراتع ییلاقی استان مازندران به مدت سه سال (4-1382) اجرا شد. صفات دیرزیستی، تیپ رشد و عملکرد خشک علوفه ارقام به انضمام هفت صفت کیفی علوفه تولیدی آنها شامل درصدهای: ماده خشک قابل هضم، کربوهیدرات‌های محلول در آب، پروتئین خام، دیواره سلولی (‍NDF)، دیواره ... بیشتر با هدف بررسی کیفیت علوفه 7 رقم شبدر قرمز، طرحی در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در مراتع ییلاقی استان مازندران به مدت سه سال (4-1382) اجرا شد. صفات دیرزیستی، تیپ رشد و عملکرد خشک علوفه ارقام به انضمام هفت صفت کیفی علوفه تولیدی آنها شامل درصدهای: ماده خشک قابل هضم، کربوهیدرات‌های محلول در آب، پروتئین خام، دیواره سلولی (‍NDF)، دیواره سلولی بدون همی‌سلولز (‍ADF)، فیبر خام و خاکستر با استفاده از تکنولوژی طیف‌سنج مادون قرمز نزدیک NIR اندازه‌گیری گردید. با حاصل‌ضرب عملکرد علوفه در درصد صفات کیفی، عملکرد پروتئین خام، ماده خشک قابل هضم و کربوهیدرات‌های محلول ارقام محاسبه شد. داده‌های هر سال در قالب طرح موصوف تجزیه و تحلیل شدند و در مورد صفات با داده‌های دو یا سه سال تجزیه اسپلیت پلات در زمان انجام گردید و میانگین‌های مربوطه توسط آزمون دانکن در سطح 5 درصد دسته‌بندی شدند. در سال‌های 83 و 84 و بر مبنای میانگین دوساله، رقم‌های 618، 1753 و 324 بیشترین میزان علوفه را تولید نمودند و از این حیث به عنوان ارقام برتر تحقیق شناخته و معرفی شدند. سه رقم فوق از حیث دیرزیستی و پایداری تولید و کیفیت علوفه تولیدی شرایط مشابهی داشتند. رقم 1753 با منشا ارومیه بدلیل فرم رویشی خوابیده، از منظر حفاظت خاک و جلوگیری از فرسایش، از مزیت نسبی بهتری در مقایسه با دو رقم دیگر برخوردار بود و از این لحاظ بعنوان رقم برتر شناخته و معرفی شد.

ارزیابی خصوصیات کمی و کیفی علوفه اکوتیپ‌های بومی اسپرس زراعی (Onobrychis viciifolia Scop) در شرایط آبی و دیم کردستان

بایزید یوسفی؛ علی اشرف جعفری

دوره 21، شماره 3 ، آذر 1393، ، صفحه 549-561

چکیده

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و روابط بین صفات در جمعیت‌های اسپرس زراعی در شرایط آبی و تنش خشکی دو آزمایش مجزا در قالب دو طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 50 جمعیت در 3 تکرار در نهالستان تحقیقاتی زاله سنندج در سال 1389 اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس تلفیقی نشان داد که بین شرایط آبی و دیم از لحاظ صفات شادابی گیاه، درصد فیبر خام، قندهای محلول در ... بیشتر به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و روابط بین صفات در جمعیت‌های اسپرس زراعی در شرایط آبی و تنش خشکی دو آزمایش مجزا در قالب دو طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 50 جمعیت در 3 تکرار در نهالستان تحقیقاتی زاله سنندج در سال 1389 اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس تلفیقی نشان داد که بین شرایط آبی و دیم از لحاظ صفات شادابی گیاه، درصد فیبر خام، قندهای محلول در آب و دیواره سلولی منهای همی‌سلولز ADF در سطح احتمال 1 درصد و از لحاظ صفات ارتفاع گیاه، تعداد ساقه ، وزن خشک گیاه، عملکرد علوفه خشک و درصد قابلیت هضم در سطح احتمال 5 درصد اختلاف معنی‌دار وجود داشت. عملکرد علوفه خشک و بقیه صفات به استثنای تعداد روز تا گلدهی، درصد قابلیت هضم و قندهای محلول در آب در شرایط آبی بیشتر از شرایط دیم بود. تفاوت بین اکوتیپ‌ها از لحاظ صفات تعداد بوته ، تعداد ساقه در سطح احتمال 1 درصد و عملکرد علوفه خشک در سطح 5 درصد معنی‌دار بودند. هیچکدام از صفات مورد بررسی در این آزمایش اثر متقابل محیط (آبی و دیم)× اکوتیپ معنی‌داری را نشان ندادند. به‌طوری‌که تا این مرحله اکوتیپ‌های شماره14 (سنقر2)، 19 (الیگودرز2)، 25 (میاندوآب) و 3 (سراب) به‌ترتیب با تولید علوفه برابر 299، 289، 266 و 249 گرم در کرت (2 متر مربع ) بیشترین میزان علوفه خشک را تولید نمودند. عملکرد علوفه خشک با تعداد بوته ، شادابی گیاه، ارتفاع گیاه، تعداد ساقه و درصد خاکستر دارای رابطه مثبت و معنی‌داری در سطح احتمال 1 درصد و با نسبت برگ به ساقه و روز تا گلدهی رابطه منفی و معنی‌دار داشت نتیجه رگرسیون گام به گام نشان داد که صفات وزن خشک گیاه، تعداد بوته ، شادابی گیاه، روز تا گلدهی و ارتفاع گیاه به‌عنوان اجزای اصلی عملکرد علوفه خشک با ضریب رگرسیون معنی‌دار در بین صفات بودند (91٪= R2). گروه‌بندی اکوتیپ‌های اسپرس مورد بررسی الگوی مشخصی را منطبق بر اختلافات اکولوژیکی (اقلیمی و مکانی منشأ جمع‌آوری بذر اکوتیپ‌های اسپرس) در دندروگرام تجزیه خوشه‌ای نشان نداد.

ارزیابی مقاومت به خشکی عملکرد علوفه اکسشنهای گونه Festuca arundinaceaبا استفاده از شاخصهای مقاومت به خشکی

محسن فرشادفر؛ علی اشرف جعفری؛ ایرج رضایی؛ عزت اله فرشادفر؛ فرزاد مرادی؛ هوشمند صفری

دوره 20، شماره 1 ، خرداد 1392، ، صفحه 182-198

چکیده

مقاومت به خشکی، عملکرد علوفه 36 اکسشن از گونه Festuca arundinacea در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط آبی و دیم مورد ارزیابی قرار گرفت. وجود تنوع معنیدار )01/0(p< در بین دو محیط تنش و بدون تنش و همچنین در بین ژنوتیپهای مورد بررسی برای عملکرد علوفه خشک مشاهده گردید. نتایج بدستآمده از مقایسه میانگین عملکرد علوفه خشک محیط ... بیشتر مقاومت به خشکی، عملکرد علوفه 36 اکسشن از گونه Festuca arundinacea در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط آبی و دیم مورد ارزیابی قرار گرفت. وجود تنوع معنیدار )01/0(p< در بین دو محیط تنش و بدون تنش و همچنین در بین ژنوتیپهای مورد بررسی برای عملکرد علوفه خشک مشاهده گردید. نتایج بدستآمده از مقایسه میانگین عملکرد علوفه خشک محیط تنش و آبی نشان داد که اکسشنهای 6 (اصفهان)، 7 (اصفهان)، 15 (توانکش)، 25(استرالیا)، 26 (آمریکا) و 31 (استرالیا) برتر بودند. با استفاده از عملکرد علوفهخشک دو محیط آبی و دیم شاخصهای حساسیت به تنش، تحمل به خشکی، بهره‌وری متوسط، تحمل به تنش، میانگین هارمونیک و میانگین هندسی بهره‌وری برای ژنوتیپ‌ها محاسبه شد. البته تنوع معنیدار )01/0 (p<در بین اکسشنها با توجه به تجزیه واریانس شاخصهای مقاومت به خشکی مشاهده شد. مولفه اول و دوم بدستآمده از تجزیه به مؤلفههای اصلی بهترتیب 5/61 و 7/37 درصد از تنوع موجود در بین اکسشنها برای شاخصهای مقاومت به خشکی را توجیه نمودند. شاخصهای بهره‌وری متوسط، تحمل به تنش، میانگین هارمونیک و میانگین هندسی بهره‌وری به همراه عملکرد دو محیط تنش و بدون تنش بیشترین سهم را در مؤلفه اول داشتند. همچنین این چهار شاخص با عملکرد دو محیط تنش و بدون تنش همبستگی مثبت و معنیدار نشان دادند، و بر همین اساس اکسشنهای 6 (اصفهان)، 7 (اصفهان)، 31 (استرالیا) و 26 (آمریکا) بیشترین مقاومت به خشکی را نشان دادند. نتایج تجزیه خوشه‌ای نیز نتایج بدستآمده را تأیید نمود.

ارزیابی مقاومت به خشکی بر مبنای عملکرد علوفه اکسشن های گونه مرتعی Agropyron trichophorum با استفاده از شاخصهای مقاومت به خشکی

هوشمند صفری؛ علی اشرف جعفری

دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1391، ، صفحه 640-654

چکیده

مقاومت به خشکی، عملکرد علوفه 24 اکسشن از گونه Agropyron trichophorum در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط آبی و دیم مورد ارزیابی قرار گرفت. با استفاده از عملکرد علوفه خشک دو محیط آبیاری نرمال و دیم، شاخصهای حساسیت به تنش (SSI), تحمل به خشکی (Tol)، بهره‌وری متوسط (MP)، تحمل به تنش(DTI)، میانگین هارمونیک (MH) و میانگین هندسی بهره‌وری (GMP) ... بیشتر

ارزیابی عملکرد و کیفیت علوفه هفت رقم شبدر سفید (Trifolium repense L.) در مراتع البرز شمالی

صادق پورمرادی؛ علی اشرف جعفری

دوره 17، شماره 4 ، دی 1389، ، صفحه 615-623

چکیده

با هدف افزایش عملکرد و بررسی کیفیت علوفه، 7 رقم شبدر سفید در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در مراتع ییلاقی استان مازندران به مدت سه سال (4-1382) مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق دوام سطح پوشش و عملکرد علوفه خشک ارقام بررسی شدند. صفات کیفی نمونهها شامل درصد مادهی خشک قابل هضم، درصد کربوهیدراتهای محلول در آب، درصد ... بیشتر با هدف افزایش عملکرد و بررسی کیفیت علوفه، 7 رقم شبدر سفید در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در مراتع ییلاقی استان مازندران به مدت سه سال (4-1382) مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق دوام سطح پوشش و عملکرد علوفه خشک ارقام بررسی شدند. صفات کیفی نمونهها شامل درصد مادهی خشک قابل هضم، درصد کربوهیدراتهای محلول در آب، درصد پروتئین خام، درصد دیواره‌سلولی (‍NDF)، درصد دیواره سلولی بدون همی‌سلولز (‍ADF) و درصد خاکستر با استفاده از تکنولوژی طیفسنج مادون قرمز نزدیک NIR اندازهگیری گردید و براساس حاصلضرب عملکرد علوفه با درصد صفات کیفی، عملکرد پروتئین خام، مادهی خشک قابل هضم و عملکرد کربوهیدراتها محاسبه شد. در سال اول (سال استقرار) هیچگونه برداشتی صورت نگرفت. در سالهای دوم و سوم پس از تجزیه واریانس، مقایسه میانگینها به روش دانکن انجام شد. نتایج نشان داد که رقم Chiftan در طول سالهای مورد مطالعه دارای بیشترین دوام سطح پوشش گیاهی بود و ارقام Tahora، Aran، Avoca و Tara بهترتیب در مراتب بعدی قرار گرفتند. ارقام Aran، Grasslands، Tara و Chiftan بیشترین عملکرد پروتئین خام، مادهی خشک قابل هضم و عملکرد کربوهیدراتها را داشتند و باهم در یک گروه جایگرفتند. مقایسه میانگین عملکرد علوفهی خشک نشان داد، که ارقام Aran، Grasslands و Tara بهترتیب با 2324، 2005 و 1909 کیلوگرم ماده خشک در هکتار بیشتر از سایرین علوفه تولید نمودند و باهم در یک گروه قرار گرفتند. با ملاحظه همزمان دوام سطح پوشش و عملکرد علوفه، پروتئین خام، مادهی خشک قابل هضم و کربوهیدرات‌های محلول درآب، ارقام Aran و Tara بهعنوان ارقام برتر تحقیق برای علوفهکاری در مراتع ییلاقی استان مازندران شناخته شدند.

بررسی عملکرد و کیفیت علوفه در توده‌های بومی ماشک (Vicia sativa)، در شرایط آبی و دیم منطقه لرستان

محمد حسنوند؛ علی اشرف جعفری؛ علی سپهوند؛ شهرام نخجوان

دوره 16، شماره 4 ، دی 1388، ، صفحه 517-535

چکیده

به منظور بررسی عملکرد و کیفیت علوفه در 6 توده محلی ماشک، دو آزمایش آبی و دیم در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خرم‌آباد به اجرا درآمد. عملکرد علوفه تر و خشک، ارتفاع بوته و صفات کیفی (درصد قابلیت هضم، درصد پروتئین خام، کربوهیدرات‌های محلول در آب، فیبر خام، دیواره سلولی بدون همی‌سلولز ADF، دیواره ... بیشتر به منظور بررسی عملکرد و کیفیت علوفه در 6 توده محلی ماشک، دو آزمایش آبی و دیم در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خرم‌آباد به اجرا درآمد. عملکرد علوفه تر و خشک، ارتفاع بوته و صفات کیفی (درصد قابلیت هضم، درصد پروتئین خام، کربوهیدرات‌های محلول در آب، فیبر خام، دیواره سلولی بدون همی‌سلولز ADF، دیواره سلولیNDF و خاکستر کل) در سالهای 1385 و 1386 اندازه‌گیری شد. در تجزیه واریانس مرکب دو آزمایش، اثر محیط برای کلیه صفات بجز درصد قابلیت هضم معنی‌دار بود و متوسط میانگین ژنوتیپها در محیط آبی و دیم بهترتیب برای عملکرد علوفه خشک (76/2 و 35/2 تن)، پروتئین خام (8/24 و 6/21 درصد) و کربوهیدرتهای محلول (9/10 و 9/12 درصد) بود که نشاندهنده افزایش عملکرد علوفه و درصد پروتئین خام و کاهش کربوهیدرات‌های محلول در شرایط آبی بود. اثر ژنوتیپ برای عملکرد علوفه، ارتفاع بوته، کربوهیدرات‌های محلول و درصد NDF معنیدار بود. ضریب همبستگی بین عملکرد علوفه با صفات ارتفاع بوته، درصد کربوهیدرات‌های محلول و فیبرخام مثبت و با درصد پروتئین خام منفی و معنی‌دار بود. از طرف دیگر کربوهیدرات‌های محلول با عملکرد علوفه، ارتفاع بوته، درصد قابلیت هضم همبستگی مثبت و با صفات پروتئین خام، درصد خاکستر و درصد ADF و NDF همبستگی منفی و معنیدار داشتند. در تجزیه کلاستر، 6 ژنوتیپ در دو گروه قرار گرفتند. در نمودار بای پلات براساس شاخصهای پنجگانه مقاومت به خشکی توده‌های حساس و مقاوم به خشکی از هم متمایز شدند. طلارزان (ازنا) با عملکرد 1/3 و 7/2 تن در هکتار علوفه خشک بهترتیب در محیط آبی و دیم برای کشت در دیمزارهای پرباران استان توصیه شد. تودههای ترش آباد دورود و فهره الیگودرز بهترتیب با عملکرد 55/2 و 72/2 تن در هکتار علوفه خشک در شرایط دیم بهعنوان تودههای متحمل به خشکی شناخته شدند و برای کشت در دیمزارهای کم بازده استان معرفی شدند. توده‌های دورود و باوکی (ازنا) به‌ترتیب با تولید 39/2 و 02/3 تن در هکتار علوفه در شرایط آبی بهعنوان حساس به خشکی و مناسب برای کشت آبی شناخته شدند. در بین تودههای یادشده فهره الیگودرز با دارا بودن 74/12 درصد کربوهیدارتهای محلول کیفیت علوفه بهتری داشت.

ارزیابی محصول علوفه و سازگاری هفت جمعیت‌ شبدر قرمز (Trifolium pratense L.) بصورت کشت خالص و مخلوط با فستوکا بلند (Festuca arundinacea Schreb.) در مراتع البرز شمالی

صادق پورمرادی؛ علی‌اشرف جعفری

دوره 16، شماره 1 ، خرداد 1388، ، صفحه 22-33

چکیده

به منظور بررسی عملکرد علوفه خشک و سودمندی کشت مخلوط شبدر و فستوکای بلند در مقایسه با کشت خالص آنها، 7 اکوتیپ شبدر قرمز و یک اکوتیپ فستوکای بلند بصورت تککشتی و کشت مخلوط با نسبت 50 درصد شبدر و 50 درصد فستوکا در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در مراتع ییلاقی استان مازندران در سالهای 84-1382 مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده‌های مربوط ... بیشتر به منظور بررسی عملکرد علوفه خشک و سودمندی کشت مخلوط شبدر و فستوکای بلند در مقایسه با کشت خالص آنها، 7 اکوتیپ شبدر قرمز و یک اکوتیپ فستوکای بلند بصورت تککشتی و کشت مخلوط با نسبت 50 درصد شبدر و 50 درصد فستوکا در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در مراتع ییلاقی استان مازندران در سالهای 84-1382 مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده‌های مربوط به هر سال مورد تجزیه ساده و داده‌های 2 سال در قالب طرح اسپلیت پلات در زمان تجزیه شدند و میانگین تیمارها توسط آزمون دانکن دسته‌بندی شدند و برای سودمندی کشت مخلوط از نسبت برابری زمین استفاده شد. نتایج بدست آمده در سال اول نشان داد که تفاوت بین کشت خالص و مخلوط معنی‌دار بود. میانگین عملکرد علوفه خشک در کشت‌های خالص شبدر، فستوکا و کشت مخلوط بهترتیب 5199، 2078 و2981 کیلوگرم در هکتار بود. در سال دوم تفاوت معنی‌داری بین تیمارها مشاهده نشد و میانگین عملکرد تککشتی در شبدر قرمز، فستوکا و کشت مخلوط آنها بهترتیب 3059، 3014 و 3024 کیلوگرم در هکتار بود که نشاندهنده غالب بودن فستوکا در سال دوم آزمایش بود. در مقایسه بین هفت اکوتیپ شبدر قرمز در شرایط تککشتی، اکوتیپ‌های 1568، 1753، 618 و 2086 با میانگین 4300 تا 4800 کیلوگرم در هکتار عملکرد علوفه بیشتری داشتند. در بین آنها اکوتیپ 1753 با منشأ ارومیه به دلیل شکل رویشی خوابیده، از مزیت نسبی بهتری در رابطه با مقاومت به چرای دام برخوردار بود و جهت احداث چراگاه در منطقه توصیه شد. برای کشت مخلوط شبدر 2086 و فستوکا، با متوسط محصول علوفه مخلوط 4047 و 3987 کیلوگرم در هکتار و نسبت برابری زمین 09/1 و 18/1 بهترتیب در سال اول و دوم نسبت به بقیه اکوتیپ‌ها سودمندی بیشتری برای کشت مخلوط با فستوکا داشت.

بررسی کمی و کیفی علوفه در 36 جمعیت از گونه Festuca arundinacea Schreb. بمنظور معرفی ارقام مناسب برای اصلاح مراتع و تولید علوفه در چراگاههای مناطق سردسیری استان اردبیل

علی اکبر ایمانی؛ علی اشرف جعفری؛ رجب چوکان؛ علی اصغری؛ فرخ درویش

دوره 15، شماره 4 ، اسفند 1387، ، صفحه 493-507

چکیده

به منظور دستیابی به جمعیت‌های پرمحصول با کیفیت بالای علوفه در فستوکای بلند، تعداد 36 جمعیت در قالب طرح لاتیس سه‌گانه در سالهای 1384 و 1385 در شرایط آبی در ایستگاه تحقیقات اردبیل مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی، شامل عملکرد علوفه، ارتفاع بوته، تاریخ ظهور‌خوشه و نیز صفات کیفی ارزیابی شده با استفاده از دستگاه طیف سنج مادون ... بیشتر به منظور دستیابی به جمعیت‌های پرمحصول با کیفیت بالای علوفه در فستوکای بلند، تعداد 36 جمعیت در قالب طرح لاتیس سه‌گانه در سالهای 1384 و 1385 در شرایط آبی در ایستگاه تحقیقات اردبیل مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی، شامل عملکرد علوفه، ارتفاع بوته، تاریخ ظهور‌خوشه و نیز صفات کیفی ارزیابی شده با استفاده از دستگاه طیف سنج مادون قرمز نزدیک (NIR)، قابلیت هضم، قندهای محلول در آب، پروتئین خام، خاکستر کل، درصد دیواره سلولی بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که غیر از درصد خاکستر در سال اول، بین جمعیتهای مورد مطالعه از نظر سایر خصوصیات بررسی شده اختلاف در سطوح احتمال 1 و 5 درصد معنی‌دار بود. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد، که اثر ژنوتیپ برای کلیه صفات به‌استثناء درصد خاکستر و اثر متقابل ژنوتیپ در سال برای عملکرد علوفه، تاریخ خوشه‌دهی و درصد خاکستر معنی‌دار بود. مقایسه میانگین داده‌های دو سال نشان داد که جمعیت‌های VIII‌ (روسیه)، 782026‌ (شهرکرد) و 60075‌ (توانکش) به‌ترتیب با 76/5‌، 32/5 و 5/5 تن علوفه خشک در هکتار بالاترین عملکرد علوفه را به خود اختصاص دادند، بنابراین درصورت یکنواختی در زمان ظهور‌خوشه می‌توان از جمعیت‌های فوق بعنوان والدین ارقام ترکیبی استفاده نمود. از نظر ارتفاع بوته ژنوتیپ‌های 60075 (توانکش) و 60066 (بروجن) به‌ترتیب بیشترین و کمترین ارتفاع بوته را داشتند. از نظر تاریخ ظهور‌خوشه ژنوتیپ‌های 418 (استرالیا) دیررس و 1317‌(بانک‌ژن ایران) زود‌رس‌ترین بودند. ژنوتیپ‌های 60071‌(بروجن) و 078‌(آمریکا) از بالاترین درصد قابلیت هضم برخوردار بودند. ضریب همبستگی بین قابلیت هضم و درصد قندهای محلول در آب مثبت و معنی‌دار بود. این دو صفت با درصد ADF همبستگی منفی و معنی‌دار داشتند. تاریخ ظهورخوشه با صفات عملکرد علوفه و ارتفاع بوته رابطه منفی و معنی‌دار داشت. در حالی که، همبستگی بین عملکرد علوفه و صفات قابلیت هضم و قندهای محلول در آب، کم و ناپایدار بود. با توجه به نتایج بدست آمده جمعیت‌های VIII‌‌(روسیه)، 782026‌ (شهر‌کرد) و 60075‌(توانکش) از لحاظ تولید علوفه و 60071‌ (بروجن) و 078‌ (آمریکا) از نظر کیفیت علوفه، جمعیتهای برتر برای اصلاح مراتع و تولید چراگاه در مناطق استپی شمال غرب کشور معرفی شدند.

بررسی عملکرد بذر و تولید علوفه در 31 ژنوتیپ‌ علف گندمی بیابانی(Agropyron desertorum)، با استفاده از شاخص‌های مقاومت به خشکی

علی اشرف جعفری؛ علی رضا سیدمحمدی؛ نوراله عبدی؛ حسن مداح عارفی

دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1387، ، صفحه 114-128

چکیده

علف گندمی بیابانی (Agropyron desertorum)، یکی از گرامینه های مهم و با ارزش مرتعی، برای ایجاد چراگاه و تولید علوفه‌ی‌ ‌ خشک می‌باشد که به طور معمول در دامنه‌های کوهستانی البرز و زاگرس می‌روید. با هدف بررسی عملکرد بذر و تولید علوفه‌ی خشک، 31 ژنوتیپ، در دو آزمایش آبی و دیم در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ... بیشتر علف گندمی بیابانی (Agropyron desertorum)، یکی از گرامینه های مهم و با ارزش مرتعی، برای ایجاد چراگاه و تولید علوفه‌ی‌ ‌ خشک می‌باشد که به طور معمول در دامنه‌های کوهستانی البرز و زاگرس می‌روید. با هدف بررسی عملکرد بذر و تولید علوفه‌ی خشک، 31 ژنوتیپ، در دو آزمایش آبی و دیم در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی اراک مورد مطالعه قرار گرفتند و عملکرد بذر و علوفه‌ی آنها اندازه‌گیری شد. با استفاده از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی بر روی شاخص های مقاومت به تنش خشکی شامل میانگین حسابیMP، شاخص تحمل TOL، شاخص حساسیت به تنش SSI، شاخص تحمل به تنش STI و میانگین هندسیGMP و عملکرد گیاهان در آزمایش آبی (Yn) و دیم (Ys)، ژنوتیپ ها در دیاگرام بای پلات پراکنش داده شدند. در نمودار بای پلات ژنوتیپ های 631P5، 747M، 747P11 و 213P11 (با عملکرد 503- 430 کیلوگرم بذر در هکتار) و ژنوتیپ های 3974M ، 742P4، 747M و 341M (با تولید2260-2060 کیلوگرم علوفه در هکتار) متحمل به خشکی شناخته شدند و برای کشت در مراتع مناطق خشک معرفی شدند. ژنوتیپ های742P5، 1369P6، 3477P4، 287P8 و 341M از لحاظ تولید بذر و ژنوتیپ‌های 3477M، 341P11، 3965P15، 4036M و 631P2 از لحاظ تولید علوفه، عملکرد بالایی در هر دو محیط آبی و دیم داشتند و برای کشت در مراتع نیمه خشک معرفی شدند. بطور کلی از لحاظ تولید همزمان بذر و علوفه، ژنوتیپ‌های 631P5 (قزوین)، 747M (قزوین) و 341M برای مناطق خشک و ژنوتیپ های 3477P4 و 3477M، 341P11 ، 287P8 (همدان)، 1369P6 (همدان) برای مناطق نیمه خشک استان مرکزی معرفی شدند.

بررسی اثر میزانهای مختلف بذر کشت شده بر عملکرد علوفه گونه یونجه‌یکساله Medicago rigidula در کردستان

فرهنگ قصریانی؛ بایزید یوسفی

دوره 13، شماره 4 ، اسفند 1385، ، صفحه 394-401

چکیده

استفاده از یونجه‌های یکساله به‌جای آیش در دیمزارها ضمن افزایش تولید علوفه، موجب حفظ آب و خاک، بهبود وضعیت خاک و بهره‌وری پایدار از زمین می‌گردد، لذا انجام تحقیقات گسترده‌تر در مناطق مختلف اکولوژیکی کشور، بویژه مناطق مستعد رشد وپراکنش گونه‌های مقاوم به سرما از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در همین راستا آزمایش بررسی اثر مقادیر ... بیشتر استفاده از یونجه‌های یکساله به‌جای آیش در دیمزارها ضمن افزایش تولید علوفه، موجب حفظ آب و خاک، بهبود وضعیت خاک و بهره‌وری پایدار از زمین می‌گردد، لذا انجام تحقیقات گسترده‌تر در مناطق مختلف اکولوژیکی کشور، بویژه مناطق مستعد رشد وپراکنش گونه‌های مقاوم به سرما از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در همین راستا آزمایش بررسی اثر مقادیر مختلف بذر کشت شده بر عملکرد گونه یونجه یکساله Medicago rigidula در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی، شامل مقادیر مختلف بذر با 5 سطح شامل مقادیر 6، 8، 10، 12 و 14 کیلوگرم بذر در هکتار درچهار تکرار در طی سالهای زراعی 71 و 72 در ایستگاه تحقیقات زاله سنندج با ارتفاع 1340متر از سطح دریا و متوسط بارندگی سالانه462 میلیمتر اجرا شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفت عملکرد علوفه خشک قابل برداشت سطوح متفاوت مقدار بذر کاشت شده نشان داد که در هر دو سال زراعی مورد بررسی، اختلاف معنی داری از لحاظ آماری میان عملکرد علوفه سطوح مختلف بذری وجود نداشت. ترتیب تولیدی عملکرد علوفه خشک سطوح مختلف بذری در هر دو سال زراعی مورد بررسی یکسان بود، به گونه ای که سطح اول (6 کیلوگرم بذر در هکتار) در هر دو سال کمترین (متوسط 560 کیلوگرم در هکتار) و سطح پنجم (14 کیلوگرم بذر در هکتار) بیشترین عملکرد علوفه ( متوسط 963 کیلوگرم در هکتار) را داشتند. میزان عملکرد علوفه به ازای افزایش مقدار بذر کشت شده نشان داد که با وجود غیر معنی‌دار شدن اختلاف عملکرد علوفه بین سطوح مختلف بذر، اعمال 14 کیلوگرم بذر در هکتار در آزمایش با توجه به میزان تغییر عملکرد علوفه ای که ایجاد نموده و موازنه اقتصادی میان میزان افزایش بذر و مقدار علوفه تولید شده اضافی و بهره‌گیری از حداکثر توان تولیدی زمین نسبت به سطوح دیگر از اولویت بیشتری برخوردار است.

مقایسه عملکرد بذر و علوفه اکوتیپ‌های چاودار کوهی (Guss Secale montanum) در منطقه معتدل سرد شمال لرستان در شرایط دیم و فاریاب

ابراهیم رحمانی؛ علی اشرف جعفری؛ پویا هدایتی

دوره 13، شماره 3 ، آذر 1385، ، صفحه 172-185

چکیده

چاودار کوهی Secale montanum یکی از گرامینه‌های مهم و با ارزش مرتعی برای ایجاد چراگاه و تولید علوفه است. این گونه معمولا“ در دامنه‌های کوهستانی کشور می‌روید. به منظور بررسی عملکرد علوفه خشک، عملکرد بذر و سایر صفات وابسته به آنها، 10 اکوتیپ در دو شرایط مطلوب (آبیاری نرمال) و تنش (شرایط دیم) در دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی ... بیشتر

مقایسه عملکرد علوفه پنج گونه یونجه یکساله در منطقه گرگان

عباسعلی سندگل؛ محمد رضا چایی چی؛ انیس بیانی کلاگری

دوره 13، شماره 1 ، خرداد 1385، ، صفحه 62-68

چکیده

جهت انتخاب یونجه‌های یکساله پرمحصول برای کشت پاییزه در منطقه دشت گرگان سه گونه یونجه یکساله خارجی شامل Mdicago scutellata ، Medicago truncatula، Medicago littoralis و دوگونه یونجه بومی Medicago orbicularis و Medicago polymorpha در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار برای مدت سه سال در ایستگاه عراقی محله گرگان مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که بسته ... بیشتر

بررسی مقدار بذر و فاصله کاشت در عملکرد علوفه پوتریم ( Sanguisorba minor Scop.).

عباسعلی سندگل

دوره 12، شماره 1 ، خرداد 1384، ، صفحه 73-80

چکیده

بیشتر

مقایسه عملکرد علوفه برخی گونه ها و ارقام شبدر در شرایط فاریاب آب و هوایی کرج

محمد زمانیان

دوره 11، شماره 2 ، شهریور 1383، ، صفحه 213-228

چکیده

بیشتر

بررسی تاثیر میزان بذر و کود فسفر بر عملکرد علوفه اسپرس

تقی میرحاجی؛ مرتضی اکبرزاده

دوره 10، شماره 2 ، شهریور 1382، ، صفحه 193-214

چکیده

بیشتر

دوره 32 (1404)

دوره 31 (1403)

دوره 30 (1402)

دوره 29 (1401)

دوره 28 (1400)

دوره 27 (1399)

دوره 26 (1398)

دوره 25 (1397)

دوره 24 (1396)

دوره 23 (1395)

دوره 22 (1394)

دوره 21 (1393)

دوره 20 (1392)

دوره 19 (1391)

دوره 18 (1390)

دوره 17 (1389)

دوره 16 (1388)

دوره 15 (1387)

دوره 14 (1386)

دوره 13 (1385)

دوره 12 (1384)

دوره 11 (1383)

دوره 10 (1382)

دوره 9 (1381)

دوره 8 (1380)

دوره 7 (1379)

دوره 6 (1378)

کلیدواژه‌ها = عملکرد علوفه

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده