فاطمه درگاهیان؛ سمیه حیدرنژاد؛ سمانه رضوی زاده
دوره 28، شماره 3 ، مهر 1400، ، صفحه 564-577
چکیده
امروزه گرمایش جهانی و تغییر اقلیم ناشی از آن بزرگترین چالش زندگی بشر محسوب میشود که سایر چالشهای محیطزیستی را تحتالشعاع خود قرارداده است. در این پژوهش تلاش شده است از طریق پایش روند تغییرات امواج گرما و ارتباط آن با آنومالی دما به آشکارسازی پدیده تغییر اقلیم در ایستگاه سینوپتیک یزد پرداخته شود. بدین‌منظور از دادههای ...
بیشتر
امروزه گرمایش جهانی و تغییر اقلیم ناشی از آن بزرگترین چالش زندگی بشر محسوب میشود که سایر چالشهای محیطزیستی را تحتالشعاع خود قرارداده است. در این پژوهش تلاش شده است از طریق پایش روند تغییرات امواج گرما و ارتباط آن با آنومالی دما به آشکارسازی پدیده تغییر اقلیم در ایستگاه سینوپتیک یزد پرداخته شود. بدین‌منظور از دادههای روزانه دما برای بازه زمانی (2017-1960) استفاده شد. در نهایت ویژگیهای امواج گرمایی مانند تعداد رخداد امواج گرما، فراوانی روزهای همراه با امواج گرما، تداوم امواج گرم، بزرگی و شدت امواج گرما و میانگین موج گرم (گرمترین روز از گرمترین موج گرم) با استفاده از نرم‌افزار ClimPACTدر محیط برنامه‌نویسی R 2.10 محاسبه شدند. امواج گرما برآیند تغییرات افزایشی دما میباشد، ازاین‌رو آنومالی دمای ایستگاه یزد استخراج و با آنومالی دمای خشکیهای کره زمین مقایسه و رابطه شاخصهای امواج گرما با آنومالی دما بررسی شد. نتایج نشان داد بیشترین تعداد رخدادهای امواج گرمایی در سال‌های 2010 و 2016 رخ داده است. فراوانی تعداد روزهای همراه با موج گرم روند افزایش و معنیداری داشته است و تعداد آن در سال 2010 و 2016 بهترتیب 47 و 42 روز بوده است. البته روند افزایشی در تداوم و شدت امواج گرما نیز مشاهده شد. طولانیترین تداوم برای سال 2013 برابر 13 روز تخمین زده شد. یافتههای این پژوهش همچنین نشان داد که در دو دهه اخیر بزرگی موج گرما به بیش از 31 درجه سانتی‌گراد رسیده است. بررسی ارتباط بین تمام شاخصهای مربوط به موج گرما و آنومالی دمای یزد همبستگی خوبی را نشان داد و ضریب تبیین آنومالی دما و فراوانی روزهای همرا با موج گرما بیشتر از سایر شاخص‌ها و ضریب تعیین (R2) آن تقریبا 6108/0 شد. به‌طورکلی نتایج حکایت از تشدید، تداوم و شدت امواج گرما در شهرستان یزد دارد که میتواند حاکی از وقوع رخداد تغییر اقلیم بهویژه در دو دهه اخیر در این منطقه از کشور به‌عنوان نماینده مناطق خشک کشور باشد. با توجه به روند افزایش دما طی سال‌های آینده بر فراوانی و شدت و تدوام این امواج افزوده میشود. آگاهی از چگونگی روند امواج گرما میتواند مدیران و برنامهریزان را در راستای تصمیمگیری مدیریت خطر در زمینه مصرف بهینه انرژی کمک کند.
علی میرحسینی؛ یونس عصری؛ محمد ابوالقاسمی
دوره 27، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 192-203
چکیده
منطقه حفاظت شده کالمند بهادران با مساحتی حدود 255 هزار هکتار در فاصله 30 کیلومتری شهرستان یزد و در جنوب‌شرقی شهرستان مهریز با مختصات جغرافیایی ¢00 و °31 تا ¢40 و °31 عرض شمالی و ¢15 و °54 تا ¢20 و °55 طول شرقی قرار دارد. پوشش گیاهی منطقه به روش فیزیونومیک - فلوریستیک مورد بررسی قرار گرفت. برخی از خصوصیات خاک ...
بیشتر
منطقه حفاظت شده کالمند بهادران با مساحتی حدود 255 هزار هکتار در فاصله 30 کیلومتری شهرستان یزد و در جنوب‌شرقی شهرستان مهریز با مختصات جغرافیایی ¢00 و °31 تا ¢40 و °31 عرض شمالی و ¢15 و °54 تا ¢20 و °55 طول شرقی قرار دارد. پوشش گیاهی منطقه به روش فیزیونومیک - فلوریستیک مورد بررسی قرار گرفت. برخی از خصوصیات خاک بر اساس روشهای معمول مورد سنجش قرار گرفتند و دادههای حاصل به روش PCA آنالیز شد. نتایج نشان داد که ارتباط ویژه‌ای بین جوامع گیاهی مختلف و خصوصیات خاک وجود دارد. مهمترین عوامل در تفکیک این جوامع گیاهی هدایت الکتریکی، اسیدیته، بافت، کربن آلی و نسبت جذب سدیم میباشد. بهطور کلی هر جامعه گیاهی با توجه به شرایط زیستگاه، نیازهای اکولوژیک و دامنه بردباری متفاوتی با عوامل محیطی و مشخصات خاک دارد.
کاظم دشتکیان؛ حمیدرضا عباسی؛ محمد ابوالقاسمی
دوره 22، شماره 2 ، مرداد 1394، ، صفحه 344-355
چکیده
همواره در مناطق بیابانی این سؤال مطرح بوده که منشأ تپه‌های ماسه‌ای کجاست؟ در این زمینه نظریه‌های متعددی ارائه گردیده و روشهای مختلفی جهت یافتن منشأ تپه‌های ماسه‌ای ابداع و به‌کار گرفته شده است. با توجه به نظر مطروحه راجع به نقش کویرها به عنوان منشأ ماسه‌های بیابانی، در این پژوهش ارتباط موقعیت سطوح کویری نسبت به ماسه‌زارهای ...
بیشتر
همواره در مناطق بیابانی این سؤال مطرح بوده که منشأ تپه‌های ماسه‌ای کجاست؟ در این زمینه نظریه‌های متعددی ارائه گردیده و روشهای مختلفی جهت یافتن منشأ تپه‌های ماسه‌ای ابداع و به‌کار گرفته شده است. با توجه به نظر مطروحه راجع به نقش کویرها به عنوان منشأ ماسه‌های بیابانی، در این پژوهش ارتباط موقعیت سطوح کویری نسبت به ماسه‌زارهای استان یزد با استفاده از فنون پیشرفته GIS مورد بررسی قرار گرفته است. در ابتدا نقشه ماسه‌زارهای استان و همچنین نقشه کویرهای استان و مناطق همجوار تهیه گردید. سپس فاصله و جهت جغرافیایی نزدیکترین کویرها نسبت به واحدهای ماسه‌ای مجاور اندازهگیری و بررسی گردید. ضمناً مرکز ثقل جغرافیایی واحدهای ماسه‌ای استان و کویرهای مجاور تعیین شد. بر اساس نتایج، حدود 60 درصد از واحدهای ماسه‌ای فاصله‌ای کمتر از 10 کیلومتر تا کویرها دارند و میانگین فاصله آنها تا نزدیکترین کویر 12745 متر است. در بیش از 79 درصد از ماسه‌زارها، نزدیکترین کویر در جهت غرب تا شمال قرار دارد. متوسط زاویه جهت کویرها نسبت به ماسه‌زارها 332 درجه در امتداد شمال و جهت گردش عقربه‌های ساعت بود که با گل‌بادها و گل‌طوفان‌های عمده استان نیز مطابقت دارد. بنابراین اگر همه ماسه‌زارها و کویرهای استان به یک ماسه‌زار و یک کویر تبدیل شود آن‌گاه ماسه‌زاری با مساحت تقریبی 424567 هکتار و یک کویر مجتمع به مساحت 220506 هکتار وجود خواهد داشت. این کویر مجتمع دقیقا در شمال غربی ماسه‌زار مجتمع شده قرار خواهد گرفت. و سرانجام، با توجه به هم سویی بادهای غالب، فرضیه نقش کویرها به عنوان منشأ اصلی ماسه‌زارهای استان یزد قوت بیشتری می‌گیرد.
الهام فخیمی ابرقویی؛ سیداکبر جوادی
دوره 21، شماره 1 ، خرداد 1393، ، صفحه 109-118
چکیده
از دیدگاه بوم‌شناختی مرتع، آگاهی از اثرات چرای دام بر ساخــتار و تغییرات پوشش گیاهی و خصوصیات خاک امری لازم و ضروریست. در این تحقیق اثر سه شدت مختلف چرای سبک در فاصله صفر تا 200 متر از آبشخور، چرای متوسط در فاصله 200 تا 800 متر و چرای سنگین در فاصله 800 تا 1200 متر بر شاخصهای پوشش گیاهی و خصوصیات خاک در منطقه ندوشن استان یزد مورد بررسی قرار ...
بیشتر
از دیدگاه بوم‌شناختی مرتع، آگاهی از اثرات چرای دام بر ساخــتار و تغییرات پوشش گیاهی و خصوصیات خاک امری لازم و ضروریست. در این تحقیق اثر سه شدت مختلف چرای سبک در فاصله صفر تا 200 متر از آبشخور، چرای متوسط در فاصله 200 تا 800 متر و چرای سنگین در فاصله 800 تا 1200 متر بر شاخصهای پوشش گیاهی و خصوصیات خاک در منطقه ندوشن استان یزد مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور نمونه‌برداری از پوشش گیاهی به صورت ثبت درصد تاج پوشش گونههای گیاهی و نمونه‌های خاک در عمق صفر تا 30 سانتیمتری در شدت‌های مختلف چرایی انجام گردید. در این تحقیق از روش تجزیه و تحلیل واریانس یکطرفه و تجزیه و تحلیل تطبیقی متعارفی جهت بررسی تغییرات پوشش گیاهی در شدت‌های مختلف چرایی استفاده شد. نتــــایج نشان داد که گونه‌هایی مانند Astragalusachrochlarus، Salsolaarbusculata و Tragopogon sp.حضور بیشتری در شدت چرای سبک داشتند. گــــونه‌های Allysumminus، Artemisiasieberi، Poasinacia، Irissongarica، Lactucaglacifoliaو Stipabarbata حضور بیشتری در شدت چرای متوسط داشتند. گونههای Eryngium sp.، Cousiniadesertii، Bromus tectorumو Peganumharmala از مهمترین گونههای مکان با شدت چرای سنگین به‌شمار می‌روند. مقادیر نیتروژن، فسفر قابل جذب، پتاسیم قابل جذب، مواد آلی، هدایت الکتریکی و اسیدیته گل اشــباع نیز اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد، با افزایش شدت چرا از میزان نیتروژن و کربن آلی کاسته میشود ولی مقدار فسفر، پتاسیم، هدایت الکتریکی و اسیدیته گل اشباع خاک افزایش مییابد. با توجه به آسیب دیدن پوشش گیاهی و برخی خصوصیات خاک در اثر فشار چرای دام، بهره‌برداری از مرتع در حد چرای متوسط توصیه می‌گردد.
اصغر مصلح آرانی؛ غلامرضا بخشی خانیکی؛ بی بی عذرا حکیمی بافقی
دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1391، ، صفحه 581-589
چکیده
پتاسیم، سدیم و پرولین نقش مهمی در سازگاری گیاهان به شرایط خشکی دارند. توزیع و پراکنش این مواد در گیاهان مناطق خشک و بیابانی به خوبی روشن نیست. در این تحقیق، تجمع این مواد در سه گونه Calligonum polygonoides، Hammada salicornia و Stipagrostis pennata که از گیاهان مهم و از رویشهای طبیعی ایرانی و تورانی میباشند، مورد بررسی قرار گرفت. 6 پایه از هر گونه در شرایط (فرم ...
بیشتر
پتاسیم، سدیم و پرولین نقش مهمی در سازگاری گیاهان به شرایط خشکی دارند. توزیع و پراکنش این مواد در گیاهان مناطق خشک و بیابانی به خوبی روشن نیست. در این تحقیق، تجمع این مواد در سه گونه Calligonum polygonoides، Hammada salicornia و Stipagrostis pennata که از گیاهان مهم و از رویشهای طبیعی ایرانی و تورانی میباشند، مورد بررسی قرار گرفت. 6 پایه از هر گونه در شرایط (فرم رویشی) مشابه، در فصل تابستان انتخاب گردید. اندازهگیری رطوبت خاک نشان داد که گیاهان در تنش خشکی قرار دارند. بهطوریکه نیمی از این گیاهان تحت تیمار آبیاری قرار گرفتند. مقدار پتاسیم، سدیم و پرولین در ساقه و ریشه این گیاهان اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که مقدار پرولین در ساقه و ریشه گیاه سبط (Stipagrostis pennata) به طور معنیداری بیشتر از دو گیاه دیگر و بیشتر از سبط تحت آبیاری بود. همچنین مقدار پتاسیم گیاه رمس (Hammada salicornia) بهطور معنیداری بیشتر از دو گیاه دیگر و بیشتر از رمس تحت آبیاری بود. مقدار پتاسیم در ریشه رمس نیز بیشتر از دو گونه دیگر، ولی مقدار آن با گیاهان تحت آبیاری اختلاف معنیداری نداشت. سدیم در رمس نیز مانند پتاسیم از مقدار بیشتری برخوردار بود، اما تفاوت معنیداری در مقدار آن بین دو تیمار تحت آبیاری و فاقد آبیاری مشاهده نشد. گیاه اسکنبیل (Calligonum polygonoides) بعد از رمس از تجمع بیشتر سدیم در ساقهی خود برخوردار بود. مشابه ساقه، ریشههای رمس و اسکنبیل نیز دارای سدیم بیشتری در مقایسه با سبط بودند. نتایج این آزمایش همچنین نشان داد که در هر سه گیاه بهویژه در سبط نسبت K/Na در ریشه گیاهان در حال تنش خشکی کمتر و در ساقه دو گیاه سبط و رمس بیشتر از پایههای آبیاری شده میباشد. بنابراین نتیجهگیری شد که هر سه این گیاهان راهبرد متفاوتی در مقابله با خشکی اتخاذ مینمایند.
الهام فخیمی ابرقویی؛ منصور مصداقی؛ پرویز غلامی؛ حسین نادری نصرآباد
دوره 18، شماره 3 ، آذر 1390، ، صفحه 408-419
چکیده
حفظ تنوع گونهای یکی از اهداف اصلی مدیریت اکوسیـستم است و با اندازهگیری تنوع و بررسی توزیع گونهها میتوان توصیههای مدیرتی لازم را ارائه نمود. در این تحقیق اثر شیب، ارتفاع از سطح دریا و جهت بر تنوع، غنا و یکنواختی گونههای گیاهی در مراتع اسثپی ندوشن یزد مورد بررسی قرار گرفت. روش نمـــــونهبرداری سیستماتیک-تصادفی ...
بیشتر
حفظ تنوع گونهای یکی از اهداف اصلی مدیریت اکوسیـستم است و با اندازهگیری تنوع و بررسی توزیع گونهها میتوان توصیههای مدیرتی لازم را ارائه نمود. در این تحقیق اثر شیب، ارتفاع از سطح دریا و جهت بر تنوع، غنا و یکنواختی گونههای گیاهی در مراتع اسثپی ندوشن یزد مورد بررسی قرار گرفت. روش نمـــــونهبرداری سیستماتیک-تصادفی بود و اندازه پلاتهای نمونه‌برداری براساس روش سطح حداقل تعیین گردید. براساس نتایج، ارتفاع از سطح دریا بر تنوع، غنا و یکنواختی گونههای گیاهی منطقه تأثیر معــنیداری داشت و دامنه ارتفاعی میانی (2600-2400 متر) تنوع، غنا و یکنواختی بالاتری داشتند. بهطوریکه شیب دامنه نیز تنوع و غنای گونهای را به طور معنیداری تحت تأثیر قرار داد و شیبهای زیاد (50-30 درصد) بالاترین تنوع و غنای گونهای را به خود اختصاص دادند. البته جهت دامنه تأثیر معنیداری بر شاخصهای تنوع زیستی نداشت
الهام فخیمی ابرقویی؛ منصور مصداقی؛ قاسمعلی دیانتی تیلکی
دوره 18، شماره 2 ، شهریور 1390، ، صفحه 219-230
چکیده
امروزه بهرهبرداریهای بیرویه از مراتع سبب گردیده که این منابع با ارزش از لحاظ کیفی و کمی در معرض خطر قرار گیرند. بنابراین بررسی تأثیر چرا بر فاکتورهای پوشش گیاهی لازم و ضروریست. در این تحقیق اثر سه سطح مختلف چرایی (شدید، متوسط و سبک) در راستای گرادیان چرایی بر درصد تاج پوشش، میزان تولید، تراکم، درصد لاشبرگ، درصد سنگ و سنگریزه ...
بیشتر
امروزه بهرهبرداریهای بیرویه از مراتع سبب گردیده که این منابع با ارزش از لحاظ کیفی و کمی در معرض خطر قرار گیرند. بنابراین بررسی تأثیر چرا بر فاکتورهای پوشش گیاهی لازم و ضروریست. در این تحقیق اثر سه سطح مختلف چرایی (شدید، متوسط و سبک) در راستای گرادیان چرایی بر درصد تاج پوشش، میزان تولید، تراکم، درصد لاشبرگ، درصد سنگ و سنگریزه و خاک لخت مورد بررسی قرار گرفت. جهت انجام پژوهش از روش طبقهبندی- سیستماتیک- تصادفی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی استفاده شد. بهطوریکه در هر پلات2m2، درصد تاج پوشش کل، درصد تاج پوشش فرمهای رویشی مختلف، وزن خشک گونههای مورد استفاده دام، تعداد پایههای هر گیاه، درصد لاشبرگ و سنگ و سنگریزه یادداشت شد. جهت طبقهبندی محلهای نمونهگیری بر حسب گونههای شاخص از آنالیز TWINSPAN استفاده شد و بهمنظور بررسی اثر کلی تیمارهای شدت چرایی بر فاکتورهای پوشش گیاهی و رابطه تغییرات فاکتورهای پوشش با فاصله از آبشخور بهترتیب از روش آماری تجزیه واریانس یکطرفه و آنالیز همبستگی پیرسون استفاده شد. بدین ترتیب، با استفاده از آنالیز TWINSPAN3 گروه سایت چرایی در این منطقه تشخیص داده شد. نتایج حاصل از بررسی نشان داد که درصد تاج پوشش گیاهان خوشخوراک و میزان تولید از سطح چرای سبک به شدید به طور معنیداری کاهش مییابد (05/p< ). بنابراین چرای شدید از لحاظ درصد پوشش تاجی کل، درصد لاشبرگ، درصد سنگ و سنگریزه تفاوت معنیداری با سطوح چرای متوسط و سبک دارد (05/p< ). به هر حال، سه سطح چرایی از لحاظ درصد تاج پوشش گونههای غیرخوشخوراک و تراکم دارای اختلاف معنیدار نیستند (05/p> ).
علی‌محمد قائمی‌نیا؛ حمیدرضا عظیم‌زاده؛ محمد‌حسین مبین
دوره 18، شماره 1 ، خرداد 1390، ، صفحه 42-57
چکیده
دمای خاک یکی از عوامل مؤثر در استقرار پوشش گیاهی در مناطق خشک است. با توجه به آن که دمای خاک تحت تأثیر پارامترهای هواشناسی متعددی قرار دارد، بررسی اثرهای تغییر دمای هوا، ساعت آفتابی و بارش میتواند در درک چگونگی تغییرات دمای خاک مفید باشد. با شناخت تغییرات دمای خاک و سرعت انتقال دما در پروفیل سطحی میتوان میزان تبخیر از خاک، نیاز آبی ...
بیشتر
دمای خاک یکی از عوامل مؤثر در استقرار پوشش گیاهی در مناطق خشک است. با توجه به آن که دمای خاک تحت تأثیر پارامترهای هواشناسی متعددی قرار دارد، بررسی اثرهای تغییر دمای هوا، ساعت آفتابی و بارش میتواند در درک چگونگی تغییرات دمای خاک مفید باشد. با شناخت تغییرات دمای خاک و سرعت انتقال دما در پروفیل سطحی میتوان میزان تبخیر از خاک، نیاز آبی گیاهان، سرعت تجزیه مواد، فعالیت‌های بیولوژیکی و زمان کاشت بذرها را ارزیابی نمود. هدف از انجام این تحقیق بررسی نقش عوامل جوی در تعیین دمای خاک میباشد. بدین منظور با جمع‌آوری دادههای روزانه دمای خاک در اعماق 5، 10، 20، 30، 50 و100 سانتیمتری موجود در ایستگاه سینوپتیک یزد در سال 1385، اقدام به بررسی عاملهای هواشناسی تأثیرگذار و تجزیه و تحلیل آنها شد و با استفاده از الگوی تغییرات سینوسی، دمای خاک این ایستگاه در طی سال شبیه‌سازی گردید. نتیجه اولیه نشان داد که بین عاملهای جوی بارش، درجه حرارت هوا و ساعت آفتابی رابطه معنیدار وجود دارد. بهطوریکه مقایسه مقادیر اندازهگیری و پیشگویی مدل روی دستگاه مختصات نشان داد که مدل سینوسی با افزایش عمق، مقادیر را کمتر از مقدار واقعی برآورد می‌نماید. درنهایت با استفاده از مدلهای بدستآمده، منحنی تغییرات دمای خاک در هر عمق ترسیم و مورد ارزیابی قرار گرفت. بنابراین نتایج بدستآمده از محاسبه ضریب کارایی مدل ناش‌ساتکلیف در اعماق مورد بررسی نشان داد که مقادیر خروجی از مدل در اعماق 5،10، 20، 30، 50 و100 سانتیمتری بهترتیب دارای ضریب کارایی (RNS2) 92/0، 91/0، 93/0، 92/0، 94/0 و 96/0 نسبت به مقادیر اندازهگیری شده است. از آنجا که دامنه تغییرات) (RNS2در محدوده ∞- تا یک تغییر میکند و در مقدار یک مدل دارای حداکثر کارایی است، بدین ترتیب معادلات سینوسی قابلیت و بازدهی مناسب در پیشگویی تغییرات دمایی اعماق مختلف خاک را دارد.
حمید رضا عظیم زاده؛ محمد رضا اختصاصی؛ حسینقلی رفاهی؛ حسن روحی پور؛ منوچهر گرجی؛ حمدحسن امتحانی
دوره 16، شماره 1 ، خرداد 1388، ، صفحه 114-123
چکیده
از آنجا که کاهش طول مسیری که باد میتواند آزادانه طی نماید یکی از مهمترین روشهای کنترل فرسایش بادی است، لازم میباشد تا تغییرات میزان فرسایش با طول زمین در مسیر حرکت باد و حداکثر ظرفیت انتقال باد به طور کمی بررسی شود. معمولاً با افزایش طول مزرعه (اراضی)، مقدار مواد منتقله نیز فزونی مییابد تا میزان آن به حد اشباع ظرفیت انتقال برسد. ...
بیشتر
از آنجا که کاهش طول مسیری که باد میتواند آزادانه طی نماید یکی از مهمترین روشهای کنترل فرسایش بادی است، لازم میباشد تا تغییرات میزان فرسایش با طول زمین در مسیر حرکت باد و حداکثر ظرفیت انتقال باد به طور کمی بررسی شود. معمولاً با افزایش طول مزرعه (اراضی)، مقدار مواد منتقله نیز فزونی مییابد تا میزان آن به حد اشباع ظرفیت انتقال برسد. از آن به بعد باد با محدودیت انتقال مواجه میشود. طولی که لازم است تا باد به حداکثر ظرفیت انتقال برسد، تابعی از سرعت باد و ویژگیهای سطح خاک است. دشت یزد- اردکان به‌عنوان نمونهای از دشتهای ایران مرکزی، مناسب برای مطالعات فرسایش بادی است؛ بنابراین بخشی از اراضی آیش کشاورزی آن انتخاب و ایستگاه اندازهگیری فرسایش بادی با استفاده از تلههای رسوبگیر BSNE در آن احداث شد.از اردیبهشت ماه 1385 به مدت یکسال، 12 رخداد فرسایش بادی (طوفان) در ایستگاه ثبت و نمونه‌های رسوب رخدادها در آزمایشگاه تجزیه و با استفاده از نرمافزارهای رایانهای تحلیل شد. به منظور تعیین حداکثر ظرفیت انتقال از دو روش برازش منحنی رشد و روش انتخاب حداکثر اندازهگیری شده، استفاده شد. تجزیه واریانس و مقایسه جفت شده نتایج دو روش، اختلاف معنیداری را بین دو روش نشان نداد.
کاظم دشتکیان؛ مجتبی پاک‌پرور؛ جلال عبدالهی
دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1387، ، صفحه 139-157
چکیده
پایش و مدیریت شوری یکی از مهمترین مسائل کشاورزی خصوصا در مناطق خشک و نیمه‌خشک است. به منظور دست‌یابی به این هدف بهره‌گیری از ابزار نوین مانند سنجش از دور و GIS اجتناب‌ناپذیر است. بیشتر دانشمندان با استفاده از روش طبقهبندی با الگوریتم حداکثر درست‌نمایی نقشه شوری خاک را تهیه نموده‌اند، ولی لازمه این روش عملیات میدانی و نمونهگیری ...
بیشتر
پایش و مدیریت شوری یکی از مهمترین مسائل کشاورزی خصوصا در مناطق خشک و نیمه‌خشک است. به منظور دست‌یابی به این هدف بهره‌گیری از ابزار نوین مانند سنجش از دور و GIS اجتناب‌ناپذیر است. بیشتر دانشمندان با استفاده از روش طبقهبندی با الگوریتم حداکثر درست‌نمایی نقشه شوری خاک را تهیه نموده‌اند، ولی لازمه این روش عملیات میدانی و نمونهگیری صحرایی است. در این مطالعه از روشهای مختلف جهت تهیه نقشه شوری خاک برای منطقه مروست یزد استفاده گردید. این روشها عبارتند از: شاخصدرجهروشنایی (BI)، شاخص شوری استاندارد شده (NDSI)، شاخص شوری (SI)، شاخص شوری برای منطقه یزد (YSI)، روش حداکثر درست‌نمایی و روش میانگین رگرسیونها. پس از بررسی و مقایسه روشهای مختلف با نقشه شوری خاک حاصل از اطلاعات میدانی، مناسبترین روش جهت تهیه نقشه شوری خاک،روش میانگین رگرسیونها با باندهای استاندارد شده 2،1 و3 تشخیص داده شد و روش شاخص شوری در مرتبه دوم قرار گرفت.
محمد جنگجو برزل آباد؛ مهدیه توکلی
دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1387، ، صفحه 215-226
چکیده
نظر به اهمیت روزافزون بهرهبرداریهای چندگانه از منابع طبیعی، در این تحقیق روشهای بهبود درصد جوانهزنی10 گونه گیاه مرتعی و بیابانی دارای ارزش زینتی و یا دارویی مورد توجه قرار گرفت. 9 تیمار جوانهزنی در قالب طرح کاملا تصادفی بر بذرهای هر یک از گونهها اعمال و سپس جوانهزنی آنها در داخل انکوباتور و دمای 22 درجه سانتی‌گراد بررسی ...
بیشتر
نظر به اهمیت روزافزون بهرهبرداریهای چندگانه از منابع طبیعی، در این تحقیق روشهای بهبود درصد جوانهزنی10 گونه گیاه مرتعی و بیابانی دارای ارزش زینتی و یا دارویی مورد توجه قرار گرفت. 9 تیمار جوانهزنی در قالب طرح کاملا تصادفی بر بذرهای هر یک از گونهها اعمال و سپس جوانهزنی آنها در داخل انکوباتور و دمای 22 درجه سانتی‌گراد بررسی شد. از بین تیمارهای اعمال شده هورمون جیبرلیک اسید بدلیل داشتن تأثیر معنیدار بر جوانهزنی 5 گونه بیشترین تأثیرگذاری را داشت؛ تیمارهای سرمادهی، نیترات پتاسیم و گرمادهی با تاثیر گذاری بر 3 گونه، تیمار خراشدهی با اسید بر 2 و خیساندن در آب بر 1 گونه در ردیفهای بعدی قرار گرفتند. تیمار پروپیلن گلیکول و شنهای مرطوب کمترین تأثیر را بر جوانهزنی گونههای تحت مطالعه داشته و یا سبب کاهش جوانهزنی شدند. تیمارهای آزمایشی سبب افزایش قابل قبول درصد جوانهزنی در گونههای سنبلهای ارغوانی، پرند، کور و شببوی بیابانی شدند. از اینرو نتایج می توانند به عنوان راهکاری جهت شکستن خواب این گونهها بکار روند. گونههای کاروانکش، اسکمبیل هفت بندی، اسکمبیل شندوست، وسمه تالشی، شقایق لوب تیز و زنبق صحرایی واکنش ضعیفی به تیمارهای اعمال شده داشتند، بنابراین نتایج آنها برای انجام پژوهشهای آینده قابل استفاده بوده ولی ممکن است جنبه کاربردی نداشته باشد. از دیگر نتایج قابل توجه این آزمایش وجود ارتباط منطقی بین تیمار موفق جوانهزنی ، فنولوژی و شرایط رویشگاهی برخی گونههای تحت مطالعه بود.
ناصر باغستانی میبدی؛ محمد تقی زارع؛ محمد ابو القاسمی
دوره 14، شماره 4 ، دی 1386، ، صفحه 478-489
چکیده
پژمردگی و خشکیدگی بروز یافته در جنگلهای دست کاشت تاغ استان یزد پدیده‌ای است که همواره مورد توجه دست‌اندرکاران منابع طبیعی استان بوده است. چگونگی گسترش ابعاد و شادابی درختچه‌های تاغ 12ساله این منطقه با اجرای شیوه‌های مختلف هرس (کف‌بر، 35 سانتیمتری، 70 سانتیمتری و بدون هرس) در دو سطح تراکم 125 و 250 اصله در هکتار قبلاً در زمستان 1373 تحت ...
بیشتر
پژمردگی و خشکیدگی بروز یافته در جنگلهای دست کاشت تاغ استان یزد پدیده‌ای است که همواره مورد توجه دست‌اندرکاران منابع طبیعی استان بوده است. چگونگی گسترش ابعاد و شادابی درختچه‌های تاغ 12ساله این منطقه با اجرای شیوه‌های مختلف هرس (کف‌بر، 35 سانتیمتری، 70 سانتیمتری و بدون هرس) در دو سطح تراکم 125 و 250 اصله در هکتار قبلاً در زمستان 1373 تحت بررسی قرار گرفته بود. نتایج بررسیهای 6 ساله منتهی به سال 1379 در آن پژوهش، حکایت از اثر مثبت هرس بر جوان‌سازی و افزایش شادابی درختچه‌های یاد شده بوده است و برش از ارتفاع 35 سانتیمتری برتر از دیگر برشها معرفی شده بود. در پایان فصل رویش سال 1384، در حالی که درختچه‌های همان محل قبلی، 11 فصل رویش پس از هرس‌شدن را سپری کرده‌اند، در پژوهش حاضر تحت بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که در درختچه‌های شاهد 23 ساله خشکیدگی سرشاخه‌ها و پژمردگی به شدت توسعه یافته است، در حالی که بر روی درختچه‌های هرس‌شده چنین حالتی مشاهده نمی‌گردد. در 5 ساله 84-1379 افزایش معنیداری بین قطر تاج و ارتفاع گیاهان هرس شده حاصل نگردید، حتی کاهش معنیدار نیز بر روی قطر تاج و ارتفاع درختچه‌های شاهد نیز بروز نمود(05/0 p<). درختچه‌های برش داده شده در ارتفاع 35 سانتیمتری دارای قطر تاج 262سانتیمتر با ارتفاع 164 سانتیمتر میباشند. این درختچه‌ها در برخورد با هجوم ماسه‌های روان مقاومت خوبی از خود نشان داده‌اند.
ناصر باغستانی‌میبدی؛ محمد تقی زارع؛ جلال عبدالهی
دوره 13، شماره 4 ، اسفند 1385، ، صفحه 337-346
چکیده
مطالعه تغییرات پوشش گیاهی تحت شرایط چرای مداوم و حفاظت از چرا در مدیریت آتی رویشگاههای مرتعی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به همین انگیزه اثرات قرق دو دهه گذشته (83-1365) بر پوشش گیاهی مراتع واقع در محدوده ایستگاه تحقیقات مرتع نیر به عنوان الگویی از مراتع استپی استان یزد مطالعه گردید. سه قطعه آزمایشی نسبتاً یکنواخت، هر یک به مساحت 5/7 ...
بیشتر
مطالعه تغییرات پوشش گیاهی تحت شرایط چرای مداوم و حفاظت از چرا در مدیریت آتی رویشگاههای مرتعی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به همین انگیزه اثرات قرق دو دهه گذشته (83-1365) بر پوشش گیاهی مراتع واقع در محدوده ایستگاه تحقیقات مرتع نیر به عنوان الگویی از مراتع استپی استان یزد مطالعه گردید. سه قطعه آزمایشی نسبتاً یکنواخت، هر یک به مساحت 5/7 هکتار در محدوده اراضی قرق شده ایستگاه انتخاب شد. این اراضی از سال 1365 تا زمان آماربرداری در 1383 قرق کامل بوده‌اند. در حاشیه این اراضی نیز قطعات سه گانه مشابه، ولی تحت چرای مرسوم منطقه مشخص گردید. آماربرداری از درصد پوشش و تراکم گیاهان با شیوه اندازهگیری سطح پلات و برآورد تولید با روش قطع و توزین صورت گرفت و جهت مقایسه‌های دادههای درون و خارج قرق از آزمون تی استفاده شد. نتایج نشان داد که قرق بر درصد پوشش و تولید کل گیاهان عرصه تاثیر معنیدار می‌گذارد(p<0.01). تحت تاثیر قرق، دو گونه خوشخوراک Salsola rigida و Stipa barbata در عرصه توسعه بیشتری یافته است. درصد پوشش، تراکم و تولید گونه Artemisia sieberi در محدوده قرق و خارج از آن فاقد تفاوت معنیدار بوده است(p>0.05). در عرصه چرا شده، میزان درصد پوشش، تراکم و تولید علوفه گونههای نامرغوب Scariola orientalis و acanthodes Launaea و Noaea mucronata بیشتر از قرق بود، ولی تفاوت آنها فقط در تولید گونه اول، تراکم گونه دوم و پوشش و تراکم گونه سوم معنیدار شده است(p<0.05). نتایج دو دهه قرق نشان داد که روند تغییرات پوشش گیاهی در مراتع مناطق خشک کند میباشد.
عباس زارع زاده؛ اسماعیل رهبر؛ محمد ابوالقاسمی
دوره 11، شماره 2 ، شهریور 1383، ، صفحه 179-190
