محمدعلی علیزاده؛ علی اشرف جعفری؛ فرید نورمند موید؛ سعید دوارده امامی؛ کرم سپهوند؛ بهروز محمدی
دوره 31، شماره 3 ، مهر 1403، ، صفحه 219-231
چکیده
خلاصه:سابقه و هدفاسپرس از گیاهان مهم علوفه ای است که دارای ارزش تغذیه دام و سازگاری با شرایط کشت دیم و آبی است. تغذیه دام ها از علوفه آلوده سفیدک اسپرس موجب بیماری دام ها می گردد. سفیدک پودری اسپرس ناشی از قارچ Leveillula taurica می‌باشد که نسوج برگ را در زیر لکه‌ها و پوشش قارچ به حالت نکروز در می آورد. آلودگی گیاه به این بیماری بخصوص در حالت ...
بیشتر
خلاصه:سابقه و هدفاسپرس از گیاهان مهم علوفه ای است که دارای ارزش تغذیه دام و سازگاری با شرایط کشت دیم و آبی است. تغذیه دام ها از علوفه آلوده سفیدک اسپرس موجب بیماری دام ها می گردد. سفیدک پودری اسپرس ناشی از قارچ Leveillula taurica می‌باشد که نسوج برگ را در زیر لکه‌ها و پوشش قارچ به حالت نکروز در می آورد. آلودگی گیاه به این بیماری بخصوص در حالت شدید آن باعث کندی رشد گیاه و کوچک ماندن گل آذین و باعث کاهش محصول می‌شود. مرحله اصلی خسارت آن در چین های دوم و سوم می‌باشد. هدف این پروژه به منظور ارزیابی عملکرد علوفه و تحمل پذیری به سفیدک دو جمعیت 15353 و 3001 در مقایسه با واریته‌های بومی در ده مکان آزمایش در سطح کشور بود.مواد و روش‌هاپروژه تحقیقی ترویجی به مدت 3 سال (1399-1397) در مزارع کشاورزان در استان زنجان، تبریز، اصفهان، البرز و لرستان به اجرا در آمد. بذر جمعیت‌های متحمل به بیماری سفیدک اسپرس 3001 و 15353 و جمعیت بومی (حساس به سفیدک) در 10 مکان آزمایشی در استان اصفهان (فریدن)، استان آذربایجان شرقی (مزارع سراب، بستان‌آباد، ورزقان و هریس)، استان زنجان (مزارع روستای سارمساقلو و روستای نیک پی)، استان لرستان (مرکز خدمات ده پیر خرم آباد) و استان البرز (ایستگاه تحقیقات البرز کرج و روستای سوهان- طالقان) به صورت آبی کشت شدند. داده های مربوط به عملکرد علوفه، ارتفاع گیاه و شاخص شدت بیماری در سال دوم و سوم جمع آوری شدند. ارزیابی عملکرد علوفه، ارتفاع گیاه در سه چین در دو سال انجام شد. از آنجایی مرحله خسارت سفیدک سطحی در چین سوم بوده لذا ارزیابی شاخص شدت بیماری برای چین سوم برای دو سال انجام گرفت.نتایجمیانگین شاخص شدت بیماری دو جمعیت 3001 و 15353 در 10 مکان مورد مطالعه در طول دو سال، به ترتیب 74/4، 45/4 درصد بود و متحمل بودن این جمعیت ها به سفیدک سطحی محرز گردید. این در حالی بود که میانگین شاخص شدت بیماری جمعیت های شاهد بومی، 18/48 درصد بود و در گروه خیلی حساس به سفیدک دسته بندی شدند نتایج نشان داد که میانگین کل عملکرد علوفه خشک دو جمعیت 3001 و 15353 به میزان 7/7، 4/7 تن در هکتار نسبت به جمعیت بومی (به میزان 4/6 تن در هکتار)، به ترتیب دارای افزایش عملکرد به میزان 15 و 10 درصد بودند.نتیجه‌گیریجمعیت های 3001 و 15353 به دلیل متحمل بودن به سفیدک سطحی و برتری و پایداری عملکرد علوفه خشک به میزان 1 تن بیشتر از شاهد (جمعیت بومی) در همه مراحل توسط کارشناسان موسسه تحقیقات ثبت، کنترل و گواهی بذر کرج مورد بازدید قرار گرفتند و در جلسه کمیته معرفی رقم به عنوان دو رقم جدید به نام بردبار1 و بردبار2 جهت کشت آبی و دیم معرفی شدند.
