سیده حبیبه حسینی؛ غلامعلی حشمتی؛ مهدی میرزا؛ پرویز کرمی
دوره 26، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 447-458
چکیده
شناخت عوامل محیطی (ارتفاع و پارامترهای خاکی) مؤثر بر پوشش‌گیاهی یکی از موارد مهم در مدیریت مراتع و بهره‌برداری پایدار گیاهان دارویی میباشد. این تحقیق به منظور ارزیابی عوامل محیطی مؤثر بر خصوصیات عملکردی (بیوماس، تراکم، زادآوری، درصد پوشش، قطر و غنای گونه‌ای) گونه Ferula haussknechtii H. Wolhff ex Rehc. f. در مراتع سارال کردستان انجام شد. پس از تعیین ...
بیشتر
شناخت عوامل محیطی (ارتفاع و پارامترهای خاکی) مؤثر بر پوشش‌گیاهی یکی از موارد مهم در مدیریت مراتع و بهره‌برداری پایدار گیاهان دارویی میباشد. این تحقیق به منظور ارزیابی عوامل محیطی مؤثر بر خصوصیات عملکردی (بیوماس، تراکم، زادآوری، درصد پوشش، قطر و غنای گونه‌ای) گونه Ferula haussknechtii H. Wolhff ex Rehc. f. در مراتع سارال کردستان انجام شد. پس از تعیین سه منطقه ارتفاعی (1850، 2250 و 2650 متر) نمونه‌برداری به روش تصادفی-سیستماتیک در امتداد ترانسکت و داخل پلات‌های یک و نیم مترمربعی با برداشت بیوماس، درصد پوشش، ارتفاع، قطر، تراکم انجام شد. در داخل هر پلات نمونه خاک از عمق (0-30 سانتی‌متری) برداشت شد. ویژگی‌های بافت خاک، آهک، اسیدیته، هدایت الکتریکی، نیتروژن، پتاسیم، فسفر و سدیم در آزمایشگاه اندازه‌گیری شد. به منظور تعیین عوامل تاثیرگذار بر پراکنش پوشش‌گیاهی، از روش تجزیه مؤلفه‌های اصلی (PCA) با استفاده از نرم افزار PC-ORD استفاده شد و تجزیه واریانس دادهها با استفاده از طرح کاملاً تصادفی در نرم‌افزار R صورت گرفت، همچنین برای بررسی رابطه بین گونه و عوامل محیطی از روش آنالیز تطبیقی متعارفی (CCA) استفاده شد. نتایج نشان داد که بیوماس هوایی، درصد پوشش گیاهی، ارتفاع و تراکم این گونه با افزایش ارتفاع افزایش و قطر یقه این گونه کاهش می‌یابد. بیوماس هوایی، درصد پوشش، قطر و ارتفاع این گونه با نیتروژن، کربن، پتاسیم، سیلت و رس همبستگی مثبت و با اسیدیته، فسفر و شن همبستگی منفی دارد. همچنین نتایج نشان داد که با توجه به تاثیر این گونهٔ ارزشمند مناطق ییلاقی در تثبیت خاک، تامین علوفه و تولید مواد موثره دارویی، مؤثرترین عوامل در استقرار این گونه ارتفاع از سطح دریا، نیتروژن، کربن، رس و سیلت میباشند. از آنجایی که هر گونه گیاهی نیازهای اکولوژیکی مشخصی نسبت به خصوصیات خاک و عوامل فیزیوگرافی دارد، مطالعه و شناخت نیازهای اکولوژیکی این گونه میتواند به معرفی بهتر این گونه در مناطق مستعد و همچنین استقرار بهتر آن جهت اصلاح و احیا پوشش گیاهی کمک کند.
محسن کاظمی؛ سادات فیض نیا؛ حسن خسروی؛ حمید مصباح؛ رضا شهبازی
دوره 24، شماره 4 ، دی 1396، ، صفحه 815-828
چکیده
شناخت ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی رسوبات دریاچه‌ها و تالاب‌ها جهت بررسی‌های رسوب‌شناسی و فرسایش دارای اهمیت است. دریاچه مهارلو از مهمترین دریاچه‌های استان فارس است. رسوبات سطح دریاچه به دو بخش رسوبات تبخیری و تخریبی تقسیم می‌شود. به منظور شناخت ماهیت رسوبات تخریبی، نمونه‌هایی از رسوبات دریاچه برداشت شد و ترکیبات کربناته و تبخیری ...
بیشتر
شناخت ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی رسوبات دریاچه‌ها و تالاب‌ها جهت بررسی‌های رسوب‌شناسی و فرسایش دارای اهمیت است. دریاچه مهارلو از مهمترین دریاچه‌های استان فارس است. رسوبات سطح دریاچه به دو بخش رسوبات تبخیری و تخریبی تقسیم می‌شود. به منظور شناخت ماهیت رسوبات تخریبی، نمونه‌هایی از رسوبات دریاچه برداشت شد و ترکیبات کربناته و تبخیری شامل کلسیم کربنات، کلسیم سولفات و سدیم کلرید آن اندازه‌گیری شد. پس از حذف اجزای کربناته و تبخیری، دانه‌بندی به روش هیدرومتری صورت پذیرفته و طبقهبندی رسوبات براساس روش پتی‌جان(1975) انجام گردید. نتایج درصد مواد تخریبی و شیمیائی رسوبات سطح دریاچه نشان می‌دهند که بیشتر رسوبات از نوع رسوب تخریبی ریزدانه حاوی املاح شیمیایی است. نتایج آنالیز دانه‌بندی و هیدرومتری رسوبات تخریبی سطح دریاچه حاکی از جورشدگی ضعیف و بسیار ضعیف و درصد سیلت بیشترین درصد ذرات تشکیل دهنده رسوبات دریاچه است. چولگی رسوبات به سمت ذرات درشت است و رسوبات دارای بافت گل‌ماسه‌ای کمی گراولی هستند. بیش از90درصد کانی‌های رسوبات دریاچه را کانی‌های رسی و کمتر از 10درصد آن نیز ژیپس، کوارتز و خرده‌سنگ‌های آهکی و ماسه‌سنگ کوارتزی تشکیل می‌دهند. با توجه به نوع رسوب، کانی‌ها، املاح و درصد فراوانی ، رسوبات بستر دریاچه مهارلو مستعد فرسایش بادی و تولید گرد و غبار در منطقه است.
حسین ارزانی؛ خسرو میرآخورلو؛ سید زین‌العابدین حسینی
دوره 16، شماره 2 ، شهریور 1388، ، صفحه 150-160
چکیده
امروزه مراتع کشور، نیازمند مناسبترین و سریعترین روش تهیه اطلاعات و تلفیق آنها با یکدیگر برای برنامهریزی و مدیریت بهینه میباشد. دادههای رقومی ماهوارهای در سامانههای اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تلفیق آن با دادههای زمینی میتواند اطلاعات دقیق و بهتری را برای تصمیمگیریهای چند جانبه که عوامل مختلفی در آنها دخالت دارند، ...
بیشتر
امروزه مراتع کشور، نیازمند مناسبترین و سریعترین روش تهیه اطلاعات و تلفیق آنها با یکدیگر برای برنامهریزی و مدیریت بهینه میباشد. دادههای رقومی ماهوارهای در سامانههای اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تلفیق آن با دادههای زمینی میتواند اطلاعات دقیق و بهتری را برای تصمیمگیریهای چند جانبه که عوامل مختلفی در آنها دخالت دارند، فراهم نماید. در این طرح، شناسایی انواع کاربریها با استفاده از دادههای ماهواره لندست 7 به منظور مشخص کردن موقعیت دقیق مکانی و سطح آنها در قسمتی از حوزه آبخیز طالقان انجام شد. به این منظور از دادههای سنجنده +ETM ماهواره Landsat7 ، فریم شماره 035- 165 که در تاریخ 15 آوریل سال 2004 میلادی گرفته شده بود، مورد استفاده قرار گرفت. براساس مشاهده هیستوگرام دادهها، تجزیه و تحلیل آماری باندها و با توجه به اینکه باندهای 3 و 4 لندست دارای بیشترین بازتاب از سبزینه گیاهان میباشند، ترکیب باندی متداول 4 ، 3 و2 برای روش طبقهبندی نظارت شده در نظر گرفته شد. در بازدیدهای میدانی و برداشت اطلاعات صحرایی 86 پلات22500 مترمربعی مورد بررسی قرارگرفت. بعد از انجام مراحل پردازش، تفسیر، تجزیه و تحلیل دادههای ماهوارهای و تلفیق آن با اطلاعات مربوط به برداشتهای صحرایی، نقشه کاربری شامل 4 طبقه کاربری (کلاس) به نامهای مرتع (اراضی دارای پوشش گیاهی بیش از 5 درصد و غیر زراعی)، اراضی زراعی (زراعت سالانه و زراعت دائمی مثل باغها و غیره)، دیمزارهای رها شده و خاک لخت (اراضی صخره ای و فاقد پوشش گیاهی) استخراج گردید. براساس نتایج حاصل از ارزیابی صحت کلی نقشه (65/70 % ) و صحت طبقهبندی در طبقات مرتع، زراعت، خاک لخت و دیمزارهای رها شده به‌ترتیب 81%، 54%، 81% و 61% ارزیابی شد. در این تحقیق کارایی دادههای ماهوارهای لندست 7 برای تهیه نقشه کاربری اراضی جهت تسهیل در برنامهریزی مدیریت مراتع ازجمله طبقهبندی شایستگی مشخص گردید.
سیدعلیرضا موسوی؛ مهدی فرح‌پور؛ مریم شکری؛ کریم سلیمانی؛ محمود گودرزی
دوره 13، شماره 3 ، آذر 1385، ، صفحه 186-200
چکیده
به منظور بررسی قابلیت دادههای ماهوارهای در تهیه نقشه طبقات پوشش گیاهی و نیز مطالعه روند تغییرات پوشـش در محـدوده‌ای به وسعــت 6/26858 هکتـار در حوضه سـد لار، از دادههای رقومی سنجنده ETM+ ماهواره لندست 7 مربوط به سال 1381 و نقشه پوشش گیاهی سال 1356 استفاده شد. پس از اعمال تصحیحات و انجام پردازشهای اولیه، نمونه‌های تعلیمی مورد نیاز تعیین ...
بیشتر
به منظور بررسی قابلیت دادههای ماهوارهای در تهیه نقشه طبقات پوشش گیاهی و نیز مطالعه روند تغییرات پوشـش در محـدوده‌ای به وسعــت 6/26858 هکتـار در حوضه سـد لار، از دادههای رقومی سنجنده ETM+ ماهواره لندست 7 مربوط به سال 1381 و نقشه پوشش گیاهی سال 1356 استفاده شد. پس از اعمال تصحیحات و انجام پردازشهای اولیه، نمونه‌های تعلیمی مورد نیاز تعیین گردید. ترکیبهای باندی مناسب با توجه به عامل شاخص بهینه، ماتریس همبستگی، تحلیل مؤلفه‌های اصلی و تجزیه و تحلیل نمودار دوبعدی دادهها انتخاب شد. این ترکیبها با الگوریتمهای بیشینه درست نمایی، حداقل فاصله از میانگین و جعبهای طبقهبندی شده و سپس از فیلتر اکثریت استفاده شد. صحت نقشه‌های حاصل، مورد ارزیابی قرار گرفته و ضرایب صحت کلی و کاپا محاسبه شد. با توجه به این معیارها، نقشه حاصل از طبقه بندی ترکیب باندی (7و5و4و3و2و1) با روش حداکثر احتمال و اِعمال فیلتر اکثریت، به عنوان نقشه طبقات پوشش گیاهی سال 1382 انتخاب شد. به منظور تهیه نقشه طبقات درصد پوشش در سال 1356، از نقشه تیپهای پوشش گیاهی آن سال استفاده شد. در پایان تغییرات ایجاد شده در هر کدام از طبقات مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به تراکم طبقات تعریف شده، طبقات نزدیک در هم ادغام شده و 4 طبقه کلی ایجاد شد. با درنظر گرفتن این طبقات، صحت کلی نقشه نهایی و نیز ضریب کاپا ارتقاء یافت. پس از ایجاد طبقات کلی در نقشه‌های سالهای 1356 و 1382، تغییرات ایجاد شده بین این دو نقشه نیز بررسی شد. نتایج نشان داد که در فاصله سالهای 56 تا 82، 55/28 درصد کل مساحت اراضی پوشیده شده توسط پوشش گیاهی مرتعی بدون تغییر باقی مانده است. 03/14 درصد اراضی نیز به طبقاتی با درصد پوشش کمتر و 42/57 درصد به طبقاتی با درصد پوشش بیشتر تغییر یافته‌اند. در پایان نقشه تغییرات درصد پوشش تهیه شد.
