TY - JOUR ID - 13225 TI - بررسی صفات گیاهی مقاوم، سازگار و حساس به آتش‌سوزی‌های دوره ای در یک مرتع نیمه‌خشک JO - تحقیقات مرتع و بیابان ایران JA - IJRDR LA - fa SN - 1735-0875 AU - رفیعی, فهیمه AU - جنگجو, محمد AU - اجتهادی, حمید AD - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران AD - استادیار، گروه مرتع وآبخیز داری دانشکده منابع طببعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران AD - استاد، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران Y1 - 2015 PY - 2015 VL - 22 IS - 1 SP - 73 EP - 85 KW - صفات گیاهی KW - آتش‌سوزی KW - مرتع KW - توالی ثانویه KW - جوزک DO - 10.22092/ijrdr.2015.13225 N2 - از صفات گیاهی می‌توان برای آگاهی از چگونگی پاسخ پوشش‌های گیاهی به عوامل مخرب محیطی استفاده نمود. هدف این تحقیق بررسی تغییرات صفات گیاهان در دو دوره زمانی شش و دوساله پس از وقوع آتش‌سوزی طبیعی در یک مرتع نیمه‌خشک بود. سه سایت مجاور هم (شاهد، و آتش‌سوزی شده در سال‌های 1383 و 1387) در مرتع جوزک در استان خراسان شمالی انتخاب و اندازه گیری‌ها در بهار و تابستان 1389 انجام شد. در هر سایت فهرست گونه‌های گیاهی ثبت و 58 صفت مورفولوژیکی، فنولوژیکی و تولید مثلی برای گونه‌ها اندازه‌گیری شد. نتایج نشان‌دهنده 4 نوع عکس‌العمل متفاوت صفات گیاهی نسبت به آتش‌سوزی در طی زمان بود. نوع اول، 37 صفت تحت تاثیر آتش‌سوزی قرار نگرفتند، نوع دوم،صفات سازگار: فراوانی گیاهانی که دارای صفت یکساله بودند با گذشت زمان افزایش یافت نوع سوم، صفات مقاوم: فراوانی گیاهانی که دارای 13 صفت خارداری، کرک‌داری، تاج پوشش خوابیده، برگ قاعده‌ای و برگ ساقه و برگ قاعده، انشعاب‌داری، انتشار توسط بذر، تولید مثل رویشی، روش تکثیر توسط بذر و ریزوم و فنولوژی برگ سه ماه و بیشتر از سه ماه، ابتدا افزایش و سپس کاهش نشان داد. نوع چهارم، صفات حساس: فراوانی گیاهان گندمی چند ساله، بوته‌ای‌ها، نیمه‌خزنده، چندساله، بدون خار، برگ گوشتی‌ها و برگ ساقه‌ای‌ها با گذشت زمان کاهش نشان داد. نتیجه‌گیری، صفات گیاهی نقش مهمی در تعیین پاسخ گونه‌های گیاهی به عوامل مخرب محیطی دارند و از این‌رو می‌توانند بر مسیر توالی ثانویه مرتع پس از آتش‌سوزی تاثیرگذار باشند. UR - https://ijrdr.areeo.ac.ir/article_13225.html L1 - https://ijrdr.areeo.ac.ir/article_13225_a94fdfb2a45a9495a11f19cb9a1d13ad.pdf ER -