نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• صادق پورمرادی ¹
• علی اشرف جعفری ²

¹ مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران

² دانشیار، بخش بانک ژن، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور

چکیده

با هدف افزایش عملکرد و بررسی کیفیت علوفه، 7 رقم شبدر سفید در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با 3 تکرار در مراتع ییلاقی استان مازندران به مدت سه سال (4-1382) مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق دوام سطح پوشش و عملکرد علوفه خشک ارقام بررسی شدند. صفات کیفی نمونه­ها شامل درصد ماده­ی خشک قابل هضم، درصد کربوهیدرات­های محلول در آب، درصد پروتئین خام، درصد دیواره‌سلولی (‍NDF)، درصد دیواره سلولی بدون همی‌سلولز (‍ADF) و درصد خاکستر با استفاده از تکنولوژی طیف­سنج مادون قرمز نزدیک NIR اندازه­گیری گردید و براساس حاصل­ضرب عملکرد علوفه با درصد صفات کیفی، عملکرد پروتئین خام، ماده­ی خشک قابل هضم و عملکرد کربوهیدرات­ها محاسبه شد. در سال اول (سال استقرار) هیچ­گونه برداشتی صورت نگرفت. در سال­های دوم و سوم پس از تجزیه واریانس، مقایسه میانگین­ها به روش دانکن انجام شد. نتایج نشان داد که رقم Chiftan در طول سال­های مورد مطالعه دارای بیشترین دوام سطح پوشش گیاهی بود و ارقام Tahora، Aran، Avoca و Tara به­ترتیب در مراتب بعدی قرار گرفتند. ارقام Aran، Grasslands، Tara و Chiftan بیشترین عملکرد پروتئین خام، ماده­ی خشک قابل هضم و عملکرد کربوهیدرات­ها را داشتند و باهم در یک گروه جای­گرفتند. مقایسه میانگین عملکرد علوفه­ی خشک نشان داد، که ارقام Aran، Grasslands و Tara به­ترتیب با 2324، 2005 و 1909 کیلوگرم ماده خشک در هکتار بیشتر از سایرین علوفه تولید نمودند و باهم در یک گروه قرار گرفتند. با ملاحظه همزمان دوام سطح پوشش و عملکرد علوفه، پروتئین خام، ماده­ی خشک قابل هضم و کربوهیدرات‌های محلول درآب، ارقام Aran و Tara به­عنوان ارقام برتر تحقیق برای علوفه­کاری در مراتع ییلاقی استان مازندران شناخته شدند.
 

کلیدواژه‌ها

• شبدر سفید (Trifolium repens L.)
• عملکرد علوفه
• صفات کیفیت علوفه

عنوان مقاله [English]

Evaluation of forage yield and quality traits in 7 varieties of white clover grown in rangelands of Mazandaran province, Iran

نویسندگان [English]

• Sadegh pourmoradi ¹
• Aliashraf Jafari ²

چکیده [English]

7 accessions of white clover (Trifolium repense L.) were evaluated in view of forage yield and quality traits in rangelands of Mazandaran province. A randomized complete blocks design with three replications was applied in three consecutive years (2003-2005). The data were collected for persistency (based on gerund cover) and dry matter yield. Six quality Traits as: crude protein (CP), dry matter digestibility (DMD), water soluble carbohydrates (WSC), crude fiber (CF), neutral detergent fiber (NDF), acid detergent fiber (ADF) and total ash were measured using Near Infrared Reflectance (NIR) technology. DMD-yield, WSC-yield and CP- yield were also calculated based on the equations. In the first year (establishment), no harvest was made, but in the second year the forage yield was harvested. In the third year, the varieties had not enough growth and therefore no harvest was made. Data were analyzed and the means of treatments were compared using Duncan¢s multiple range test. According to the results the most vegetation cover persistency was recorded for Chiftan and Tahora, Aran, Avoca, and Tara were placed in next orders respectively. The highest CP-Yield, DMD-Yield and WSC-yield, were also recorded for the varieties of Aran, Grassland, Tara and Chiftan respectively. Mean comparison of dry matter yield also showed that the varieties of Aran, Grassland, and Tara with an average of 2324, 2005 and 1909 kg ha^-1 were classified in similar group and had the highest forage yield.  Considering all studied factors together (persistency and forage dry matter, CP, DMD and WSC yield), Aran and Tara were identified as the superior accessions for forage production in summer rangelands of Mazandaran province.

کلیدواژه‌ها [English]

• White clover (Trifolium repens L.)
• forage yield
• quality traits