محرم اشرف زاده؛ حمید نیک نهاد قره ماخر؛ محمدجمال سحرخیز؛ مجید قربانی نهوجی؛ غلامعلی حشمتی
دوره 26، شماره 3 ، مهر 1398، ، صفحه 629-639
چکیده
کلماتیس اصفهانی (Boiss Clematis ispahanica) گونه کمیابی از تیره آلاله (Ranunculaceae) است که دارای ارزش علوفه‌ای و دارویی می‌باشد. بذرهای این گونه گیاهی دارای خواب بوده و جوانه‌زنی بسیار کمی دارند، لذا افزایش درصد جوانه‌زنی بذرها توسط روش‌های آزمایشگاهی می‌تواند در احیای این گیاه مؤثر باشد. در این تحقیق، با توجه به اندازه ریز بذر گیاه کلماتیس، ...
بیشتر
کلماتیس اصفهانی (Boiss Clematis ispahanica) گونه کمیابی از تیره آلاله (Ranunculaceae) است که دارای ارزش علوفه‌ای و دارویی می‌باشد. بذرهای این گونه گیاهی دارای خواب بوده و جوانه‌زنی بسیار کمی دارند، لذا افزایش درصد جوانه‌زنی بذرها توسط روش‌های آزمایشگاهی می‌تواند در احیای این گیاه مؤثر باشد. در این تحقیق، با توجه به اندازه ریز بذر گیاه کلماتیس، برای شکستن خواب بذرهای این گیاه از تیمارهای اسید سولفوریک 95 % (به مدت 5، 10 و 20 ثانیه) ، آب داغ (70 و 90 درجه سانتی‌گراد به مدت 15 دقیقه)، اتانول 96% (به مدت 48 ساعت)، اسید کلریدریک (به مدت 2، 4 و 6 دقیقه)، نیترات پتاسیم 2% ( به مدت 48ساعت)، کلرید سدیم 50 میلی مولار (به مدت 48 ساعت) و خراش‌دهی با استفاده از کاغذ سمباده استفاده شد. کاشت بذر این گونه در عمق‌های مختلف (1، 5/1 و 5/2 سانتی‌متر) و تراکم‌های مختلف (30، 50 و 70 عدد بذر در متر مربع) نیز، در مزرعه انجام شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 18 و از طریق تجزیه واریانس یکطرفه (ANOVA) و آزمون دانکن انجام شد. نتایج نشان داد که تیمارهای کلرید سدیم، نیترات پتاسیم و خراش‌دهی اثرگذارترین تیمارها در بهبود درصد و سرعت جوانه‌زنی بذرهای کلماتیس اصفهانی می‌باشند. عمق کاشت اثر معنی‌داری (05/0P<) بر درصد جوانه‌زنی بذر داشت اما تراکم کاشت اثر معنی‌داری بر درصد جوانه‌زنی بذر نداشت. تیمار خراش‌دهی با استفاده از کاغذ سمباده با توجه به عدم استفاده از مواد شیمیایی در آن نسبت به تیمارهای موثر دیگر مزیت داشته و جهت شکستن خواب بذرهای این گونه گیاهی توصیه می‌شود. مقدار12/1 کیلوگرم در هکتار (معادل 30 عدد بذر در هر متر مربع) با توجه به وزن هزاردانه بذر (73/3 گرم)، در عمق 5/1 سانتی‌متری جهت کشت بذر این گونه گیاهی در منطقه مورد مطالعه پیشنهاد می‌شود.
محرم اشرف زاده؛ حمید نیک نهاد قره ماخر؛ غلامعلی حشمتی؛ محمدجمال سحرخیز؛ مجید قربانی نهوجی
دوره 26، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 432-446
چکیده
کلماتیس اصفهانی (Clematis ispahanica) از گونه‌های خوشخوراک کمیاب و در حال انقراض کشور ایران می‌باشد. در این تحقیق پراکنش این گونه در مراتع شهرستان‌های بوانات و مهریز واقع در استان‌های فارس و یزد مورد بررسی قرار گرفت. به منظور نمونه‌برداری از پوشش گیاهی، مناطق مورد مطالعه طبقه‌بندی شد و سپس با استفاده از روش تصادفی-سیستماتیک 30 پلات 2×3 ...
بیشتر
کلماتیس اصفهانی (Clematis ispahanica) از گونه‌های خوشخوراک کمیاب و در حال انقراض کشور ایران می‌باشد. در این تحقیق پراکنش این گونه در مراتع شهرستان‌های بوانات و مهریز واقع در استان‌های فارس و یزد مورد بررسی قرار گرفت. به منظور نمونه‌برداری از پوشش گیاهی، مناطق مورد مطالعه طبقه‌بندی شد و سپس با استفاده از روش تصادفی-سیستماتیک 30 پلات 2×3 متر مربعی در مناطق کلید مستقرگردید. نمونه‌برداری به دلیل خشبی بودن سایر اندام‌های گیاه، فقط از برگ‌های آن با 5 تکرار و ثبت گونه‌های همراه انجام شد. نمونه‌های خاک از عمق 30-0 سانتی‌متری پلات‌ها (بر اساس عمق ریشه‌داونی) برداشت گردید. از آزمون t مستقل جهت مقایسه خصوصیات شیمیایی خاک دو منطقه استفاده شد. به منظور تعیین مؤثرترین مؤلفه‌های تأثیرگذار بر خصوصیات خاک دو منطقه از روش تجزیهٔ مؤلفه‌های اصلی (PCA) استفاده شد. از طرح فاکتوریل جهت بررسی اثر مرحله فنولوژیکی، منطقه و اثر متقابل منطقه×مرحلهٔ فنولوژیکی بر روی شاخص‌های کیفیت علوفه (CP، DMD، ME و ADF) استفاده شد. سپس با استفاده از طرح کاملاً تصادفی چگونگی اثر متقابل منطقه × مرحلهٔ فنولوژیکی بر روی کیفیت علوفه بررسی شد. نتایج نشان داد که واقعیت انتشار و بهترین الگوی پراکنش این گونه گیاهی، دامنه‌های شمالی و توپوگرافی نسبتاً مسطح می‌باشد. این گونه گیاهی در خاک‌های غیرشور (2Ec<)، بافت‌های شنی- لومی، لومی- شنی و شنی، با مقدار اسیدیته 9/8-6/8، کربن آلی 7/0% -4/0%، ازت 13/0%-09/0%، فسفر1/22-9/ 13 پی پی ام، کربنات کلسیم 59%-42%، و پتاسیم 45/2-2 میلی گرم در لیتر رشد و پراکنش دارد. نتایج PCA نشان داد که کربن آلی (OC)، هدایت الکتریکی (EC) و اسیدیته خاک (pH) مؤثرترین مولفه‌های تأثیرگذار خاک دو منطقه بشمار می‌آیند. با توجه به نتایج به‌دست آمده، شاخص‌های کیفیت علوفه در مراحل رشد رویشی و گلدهی، در منطقهٔ بوانات بطور معناداری بیشتر از منطقه مهریز بود اما در مرحله بذردهی شاخص‌های مورد مطالعه،در منطقهٔ مهریز بطور معناداری بالاتر بود. نتایج همبستگی پیرسون نشانگر آن است که بین خصوصیات شیمیایی خاک و شاخص‌های کیفیت علوفه همبستگی معنی‌داری وجود ندارد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که اثر اقلیم بر کیفیت علوفه بیشتر از عوامل خاکی می‌باشد. بطورکلی می‌توان گفت که کیفیت علوفه بالای کلماتیس اصفهانی می‌تواند یکی از دلایل در معرض خطر انقراض بودن آن بشمار آید.
محرم اشرف زاده؛ حمید نیک نهاد قره ماخر؛ فضل الله احمدی میرقائد؛ سمیه جعفری
دوره 23، شماره 3 ، مهر 1395، ، صفحه 636-644
چکیده
استفاده از طبیعت به گونه‌ای که کمترین زیان به محیط وارد شود و در کنار آن بهترین بهره‌وری برای انسان بدست آید، زمانی امکان‌پذیر است که تمام عوامل و پدیده‌های دخیل در محیط زیست در برنامه‌ریزی سرزمین مدنظر قرار گیرند. بدین منظور، تحقیق حاضر جهت ارزیابی توان اکولوژیکی مراتع منطقه بلوچی شهرستان لار استان فارس با استفاده از روش ...
بیشتر
استفاده از طبیعت به گونه‌ای که کمترین زیان به محیط وارد شود و در کنار آن بهترین بهره‌وری برای انسان بدست آید، زمانی امکان‌پذیر است که تمام عوامل و پدیده‌های دخیل در محیط زیست در برنامه‌ریزی سرزمین مدنظر قرار گیرند. بدین منظور، تحقیق حاضر جهت ارزیابی توان اکولوژیکی مراتع منطقه بلوچی شهرستان لار استان فارس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) بر اساس اصول آمایش سرزمین صورت پذیرفت. در ابتدا لایه‌های اطلاعاتی مورد نظر در محیط Arc GIS که شامل عوامل اکولوژیکی پوشش گیاهی، اقلیم، زمین شناسی، شکل زمین، خاک‌شناسی و فرسایش می‌باشد تهیه شدند. سپس وزن‌دهی معیارهای ارزیابی بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در محیط Expert Choice صورت گرفت. در مرحله بعد، اوزان تعیین شده معیارهای ارزیابی به لایه‌های اطلاعاتی تعمیم گردید و آنالیز آنها بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی در محیط Idrisi انجام گرفت. نتایج نشان داد که از کل مساحت منطقه، حدود 5/78، 321، 25/71، 172، 4/1445 هکتار به ترتیب، دارای توان مطلوبیت خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم و بدون توان جهت توسعه مرتعداری می‌باشد. نتایج تحقیق نشان دادکه جهت پیاده‌سازی هر گونه طرح توسعه مرتعداری در این منطقه، توجه به شرایط اقلیمی، ادافیکی و همچنین مسایل اجتماعی و اقتصادی ضروری و حائز اهمیت است.
