طیبه سادات سهرابی؛ ابوالفضل رنجبر فردویی؛ عباسعلی ولی؛ سیدحجت موسوی
دوره 26، شماره 3 ، مهر 1398، ، صفحه 689-703
چکیده
کشور ایران بهعلت واقعشدن در کمربند بیابانی کرهزمین،از پدیده گرد و غبار در امان نیست.به دلیل موقعیت جغرافیایی ایران، این کشور مکررا در معرض سیستمهای گرد وغباری محلی و همدیدی قرار میگیرد. در سالهای اخیر، فراوانی طوفانهای گردوغبار و شدت آنها بطور معنیداری در ایران از جمله استان اصفهان افزایش یافتهاست .این پدیده ...
بیشتر
کشور ایران بهعلت واقعشدن در کمربند بیابانی کرهزمین،از پدیده گرد و غبار در امان نیست.به دلیل موقعیت جغرافیایی ایران، این کشور مکررا در معرض سیستمهای گرد وغباری محلی و همدیدی قرار میگیرد. در سالهای اخیر، فراوانی طوفانهای گردوغبار و شدت آنها بطور معنیداری در ایران از جمله استان اصفهان افزایش یافتهاست .این پدیده بویژه در فصل بهار و تابستان تشدید میگردد.پارامترهای اقلیمی در وقوع این طوفانها نقش مهمی دارند.در این تحقیق، تغییرات زمانی و مکانی پارامترهای اقلیمی و ارتباط آنها با پدید آمدن گرد و غبار بررسی شد.بدین منظور،دادههای اقلیمی دما،بارندگی،سرعت باد، رطوبت نسبی و فراوانی وقوع گرد و غبار از سال 1992تا 2016 ارزیابی شد.بهمنظور مدلسازی آماری تغییرات زمانی و مکانی گرد وغبار و پارامترهای اقلیمی از مدل رگرسیون پوآسن آماسیده صفراستفاده شد. براساس مدلهای بدست آمده، بین مقادیر بدستآمده و پیشبینیشده در تمام ماهها انطباق وجود دارد.همچنین نتایج نشان داد که از بین پارامترهای اقلیمی، سرعت باد بیشترین نقش را در ایجاد طوفانهای گرد و غبار داشته است و بیشترین ضریب متعلق به سرعت بادکه بهترتیب 06/1، 9/0، 3/0، 137/0 و135/0 و مربوطبه ایستگاههای کاشان،اصفهان،اردستان،خور و میمه میباشد.هچنین نتایج نشان داد که بیشترین روزهای همراه گرد وغبار مربوط به فصل بهارو سپس تابستان و مربوط به شرق استان است که مربوط به کانونهای محلی شرق استان و بادهای تابستانه است.
محمدصادق کهخاکهن؛ ابوالفضل رنجبر فردویی؛ سیدحجت موسوی؛ عباسعلی ولی
دوره 26، شماره 3 ، مهر 1398، ، صفحه 754-771
چکیده
خشکسالی و اثرات آن یکی از نگرانی‌های عمده‌ی جهان محسوب می‌شود. ایران به عنوان یکی از کشورهای واقع در کمربند خشک کره زمین، همواره با مسائل محیط زیستی و مخاطرات طبیعی ناشی از پدیده خشکسالی مواجه بوده و هست. بنابراین پژوهش حاضر سعی دارد تا با استفاده از دادههای دورسنجی و سیستم اطلاعات جغرافیایی، خشکی را در قالب ارزیابی خشکسالی در ...
بیشتر
خشکسالی و اثرات آن یکی از نگرانی‌های عمده‌ی جهان محسوب می‌شود. ایران به عنوان یکی از کشورهای واقع در کمربند خشک کره زمین، همواره با مسائل محیط زیستی و مخاطرات طبیعی ناشی از پدیده خشکسالی مواجه بوده و هست. بنابراین پژوهش حاضر سعی دارد تا با استفاده از دادههای دورسنجی و سیستم اطلاعات جغرافیایی، خشکی را در قالب ارزیابی خشکسالی در استان سیستان و بلوچستان در یک بازه 15 ساله (2015-2000) مورد پایش و روندیابی قرار دهد. در این راستا، تصاویر ماهواره‌ای MODIS از سال 2000 تا 2015 از طریق اعمال شاخص وضعیت بارش سالانه (PCI) و شاخص بارش استاندارد شده (SPI) مورد پردازش قرار گرفت. سپس با روش طبقه‌بندی نظارتی و تفاضل تصاویر، روند تغییرات خشکسالی ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که سالهای 2007 و 2001 بهترتیب با مساحت 06/157383 و 05/306 کیلومترمربع بیشترین و کمترین سطح بارش و همچنین با دارا بودن وسعت 1/49511 و 83/69233 کیلومترمربع حداقل و حداکثر سطح خشکسالی را به خود اختصاص داده‌اند. بیشترین شدت تغییرات خشکسالی از لحاظ زمانی مربوط به بازه 2002-2001 بوده و از لحاظ مکانی نیز متعلق به بخش‌هایی از خاش، ایرانشهر و سرباز است که 93/194302 کیلومترمربع از سطح استان را شامل می‌شود. در نهایت روند کلی تغییرات بارش کاهشی و خشکسالی نیز از نوع افزایشی است که نیازمند برنامه‌ریزی اساسی در زمینه حفاظت از منابع و مدیریت ریسک و بحران جهت احیای و ابقای اکوسیستم مناطق خشک میباشد.
سید علی موسوی؛ ابوالفضل رنجبر فردویی؛ سیدحجت موسوی؛ سیدجواد ساداتی نژاد
دوره 24، شماره 3 ، مهر 1396، ، صفحه 658-675
چکیده
فرسایش خاک متاثر از عوامل فرسایش‌پذیر و فرساینده است و مدلسازی منطقه‌ای فرسایش‌پذیری می‌تواند معیاری برای برآورد میزان هدررفت خاک و تخریب اراضی محسوب شود. هدف از این پژوهش مدلسازی فرسایش‌پذیری در منطقه خوروبیابانک با استفاده از مؤلفه‌های فیزیکی خاک، فیزیونومی زمین و پوشش گیاهی از طریق روش‌های تحلیل آماری است. بدین منظور ...
بیشتر
فرسایش خاک متاثر از عوامل فرسایش‌پذیر و فرساینده است و مدلسازی منطقه‌ای فرسایش‌پذیری می‌تواند معیاری برای برآورد میزان هدررفت خاک و تخریب اراضی محسوب شود. هدف از این پژوهش مدلسازی فرسایش‌پذیری در منطقه خوروبیابانک با استفاده از مؤلفه‌های فیزیکی خاک، فیزیونومی زمین و پوشش گیاهی از طریق روش‌های تحلیل آماری است. بدین منظور ابتدا تعداد 33 نمونه خاک در امتداد سه ترانسکت از واحدهای پلایا تا کوهستان از عمق 0تا50 سانتیمتر برداشت گردید. سپس از طریق تجزیه و تحلیل‌های آزمایشگاهی مقادیر عناصر ماسه، رس، سیلت، کربن و ماده آلی اندازه‌گیری شد و مقادیر عامل فرسایش‌پذیری (K) و شاخص فرسایش‌پذیری خاک (SEI) محاسبه گردید. علاوه براین در این نقاط پارامترهای فیزیونومی زمین نظیر مقادیر شیب، ارتفاع و جهت شیب، و همچنین پوشش گیاهی برآورد شد. نهایتاً با استفاده از رگرسیون ساده و چند متغیره مبادرت به رابطه‌سنجی بین مولفه‌های مذکور گردید و از بین آنها مناسبترین روابط با بالاترین ارزش رجحانی انتخاب شد. نتایج مدلسازی حاکی از حداکثر ارتباط معنی‌دار خطی SEI با عناصر سیلت، رس و ماسه به ترتیب با ضریب تبیین 868/0، 847/0 و 830/0، و K با مولفه‌های ماسه، رس و سیلت بترتیب با ضریب تبیین 984/0، 981/0 و 866/0 میباشد. نتایج رگرسیون چندگانه نیز بیانگر بیشترین ارتباط معنی‌دار SEI و K با مجموعه پارامترهای فیزیکی خاک، فیزیونومی زمین و پوشش گیاهی بترتیب با ضریب تبیین 959/0 و 992/0 و خطای برآورد 0007/0 و 001/0 در سطح معنیداری 99% میباشد. بنابراین نتایج امکـان تخمین سـریع و نسبتاً دقیـق فرسایش‌پذیری را در قالب محاسبه SEI و K از طریق مؤلفـه‌هـای فیزیکی خاک، فیزیونومی زمین و پوشش گیاهی با بهره‌گیری از مدلهای آماری تک متغیره و چندمتغیره فراهم می‌آورد. بدیهی است در صورت دستیابی به مؤلفه‌های مذکور می‌توان میزان فرسایش‌پذیری خاک را در حوضه خوروبیابانک با استفاده از مدلهای خطی و غیرخطی برآورد نمود.
