غلامحسن رنجبر؛ فرهاد دهقانی؛ محمد هادی صادقی؛ محمدجواد بابایی زارچ
دوره 30، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 195-181
چکیده
سابقه و هدفبه دلیل محدودیت منابع آب با کیفیت، استفاده از منابع جدید مانند زه‌آب‌ها و آب‌دریا در تولید علوفه با شورزیست‌ها اجتناب ناپذیر می‌باشد. گونه‌های سالیکورنیا از گیاهان بسیار متحمل به شوری (شورزیست اجباری) می‌باشند که قابلیت رشد با استفاده مستقیم از آب دریا دارند. از شاخساره گیاه می‌توان در ترکیب با سـایر گیاهـان علوفه‌ای ...
بیشتر
سابقه و هدفبه دلیل محدودیت منابع آب با کیفیت، استفاده از منابع جدید مانند زه‌آب‌ها و آب‌دریا در تولید علوفه با شورزیست‌ها اجتناب ناپذیر می‌باشد. گونه‌های سالیکورنیا از گیاهان بسیار متحمل به شوری (شورزیست اجباری) می‌باشند که قابلیت رشد با استفاده مستقیم از آب دریا دارند. از شاخساره گیاه می‌توان در ترکیب با سـایر گیاهـان علوفه‌ای به منظـور تغذیـه دام استفاده نمود. دانه گیاه سالیکورنیا پس از استخراج روغن دارای 43 درصد پروتئین می‌باشد. هدف از این تحقیق انتخاب مناسب‌ترین گونه سالیکورنیا از نظر عملکرد و کیفیت علوفه در نوار ساحلی استان بوشهر بود. مواد و روش‌هابه منظور بررسی عملکرد و ارزش غذایی سالیکورنیا، این تحقیق بر روی گونه بیگلووی (Salicornia bigelovii) و چهار اکوتیپ بومی شامل بوشهر (S. sinus persica Akhani)، ارومیه، گرگان و مرکزی (S. persica Akhani subsp. persica)، در ایستگاه تحقیقات شوری استان بوشهر انجام شد. شرایط آب و هوایی منطقه گرم و مرطوب با بارش سالیانه کم (217 میلی‌متر) و متوسط درجه حرارت سالانه 24 درجه‌سانتی‌گراد بود. آزمایش به صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی و با سه تکرار بود. کاشت با بذر انجام و سپس مزرعه با آب خلیج فارس با هدایت الکتریکی 60 دسی‌زیمنس بر متر آبیاری شد. به منظور تعیین ارزش غذایی علوفه، در زمان رشد رویشی نمونه گیاهی از شاخساره گونه و اکوتیپ‌های مختلف تهیه و مقادیر درصد خاکستر، پروتئین خام، میزان نیتروژن غیر پروتئینی، الیاف نامحلول در شوینده اسیدی، الیاف نامحلول در شوینده خنثی، لیگنین قابل هضم در شوینده اسیدی و انرژی قابل متابولیسم اندازه‌گیری شد. در پایان فصل رشد به منظور تعیین وزن خشک زیست‌توده، مساحت یک متر مربع از هر واحد آزمایشی برداشت گردید. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SAS تجزیه و مقایسات میانگین با استفاده از آزمون دانکن و در سطح 5 درصد انجام شد. نتایجنتایج نشان داد که تفاوت معنی‌داری از نظر میزان زیست توده خشک بین گونه و اکوتیپ‌های مختلف سالیکورنیا وجود داشت. میزان زیست توده خشک تولیدی اکوتیپ‌های بوشهر، مرکزی، ارومیه، گرگان و گونه بیگلووی به ترتیب 29/18، 64/14، 22/4، 60/4 و 71/6 تن در هکتار بود. بیشترین و کمترین میزان خاکستر به ترتیب به میزان 54% و 46% ماده خشک مربوط به اکوتیپ بوشهر و گونه بیگلووی بود. بین گونه و اکوتیپ‌ها تفاوت معنی‌داری از نظر میزان پروتئین خام شاخساره وجود نداشت. میزان پروتئین خام شاخساره بین 9/6 در اکوتیپ مرکزی تا 6/8 در اکوتیپ بوشهر متفاوت بود. انرژی قابل متابولیسم علوفه بین 17/5 تا 74/5 مگاژول در کیلوگرم ماده خشک برآورد شد؛ کمترین و بیشترین آن به ترتیب مربوط به گونه بیگلوی و اکوتیپ ارومیه بود. بیشترین و کمترین میزان شاخص‌های دیواره سلولی شامل الیاف نامحلول در شوینده خنثی (NDF)، الیاف نامحلول در شوینده اسیدی (ADF) و لیگنین قابل هضم در شوینده اسیدی (ADL) به ترتیب مربوط به اکوتیپ‌های گرگان و بوشهر بود. در مقایسه با یونجه، روند تولید گاز در ساعات مختلف نمونه علوفه گونه و اکوتیپ‌های مختلف سالیکورنیا به میزان چشمگیری کمتر بود. در بین گونه و اکوتیپ‌های مختلف سالیکورنیا، بیشترین و کمترین میزان تولید گاز به ترتیب مربوط گونه بیگلووی و اکوتیپ ارومیه بود. نتیجه‌گیریبطور کلی با در نظر گرفتن مقادیر ارزش غذایی و با توجه به عملکرد بیشتر و سازگاری بهتر به منطقه، اکوتیپ بوشهر (Salicornia sinus persica Akhani) برای کاشت در سواحل استان به منظور تأمین بخشی از علوفه مورد نیاز دام پیشنهاد می‌گردد. اگرچه به‌خاطر خاکستر نسبتاً زیاد گیاه، تنها بخشی از جیره دام می‌تواند توسط علوفه این گیاه تأمین گردد. بنابراین به منظور استفاده صحیح از علوفه این گیاه در تغذیه دام، ضرورت دارد میزان مصرف روزانه علوفه در جیره تعیین گردد.
فهیمه محمدقاسمی؛ سیدحمید متین خواه
دوره 24، شماره 4 ، دی 1396، ، صفحه 805-814
چکیده
پوشش گیاهی برخصوصیات خاک تاثیر بسزایی دارد و می‌تواند از طریق مکانیسم‌های مختلف باعث تغییر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک شود. به‌علاوه گیاهان تثبیت کننده نیتروژن با افزودن نیتروژن به خاک موجب حاصلخیزی آن شده و نیاز خود و گیاهان همراهشان به این عنصر را تامین می‌کنند. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر حضور Astragalus cyclophyllon بر برخی از خصوصیات ...
بیشتر
پوشش گیاهی برخصوصیات خاک تاثیر بسزایی دارد و می‌تواند از طریق مکانیسم‌های مختلف باعث تغییر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک شود. به‌علاوه گیاهان تثبیت کننده نیتروژن با افزودن نیتروژن به خاک موجب حاصلخیزی آن شده و نیاز خود و گیاهان همراهشان به این عنصر را تامین می‌کنند. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر حضور Astragalus cyclophyllon بر برخی از خصوصیات شیمیایی خاک انجام شد. به این منظور نمونه برداری از خاک تحت تسلط تاج پوشش Astragalus cyclophyllon وگونه Bromus tomentellus به‌عنوان گیاه شاهد (گیاه غیر لگوم) و همچنین خاک شاهد (جایی که هیچ گیاهی در آن حضور نداشته) در دو عمق 30-0 و 60-30 سانتی‌متر در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. سپس خصوصیات شیمیایی خاک از جمله درصد آهک، EC، pH، درصدکربن آلی، نیتروژن معدنی و نیتروژن کل خاک اندازه‌گیری شد. همچنین آنالیز گیاه محک به‌منظور بررسی اثر گیاه مورد مطالعه بر درصد نیتروژن، پروتئین و تولید گیاهان زیر اشکوب در مقیاس آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که مقادیر نیتروژن معدنی، درصد نیتروژن کل و درصد کربن آلی خاک در عمق 30-0 سانتی مترتفاوت معنی‌داری با دیگر تیمارها دارد (05/0P<). همین وضعیت در ارتباط با تولید، درصد نیتروژن و پروتئین گیاه محک کشت شده درخاک نمونه‌برداری شده از از عمق 30-0 سانتی‌متری تحت تاج پوشش Astragalus cyclophyllon نیز دیده شد. بعلاوه مقدار این فاکتورها رابطه معکوس با عمق دارد. مقادیر EC و pH درخاک تحت تاج پوشش Astragalus cyclophyllon کمتر از خاک بدون پوشش گیاهی است.
پیمان حسیببی؛ زینب نوروز نژاد
دوره 23، شماره 4 ، اسفند 1395، ، صفحه 864-875
چکیده
آزمایش حاضر به منظور مطالعه خصوصیات کیفی علوفه حاصل از برخی گونه‌های بومی باریک برگ و پهن‌برگ سازگار با اقلیم استپی گرم خوزستان با هدف استفاده به عنوان منابع تولید علوفه در استان خوزستان در سال زراعی 1391-1390 با استفاده از تجزیه واریانس یک‌طرفه و سه تکرار به اجرا درآمد. در این آزمایش 14 گونه‌ی بومی رایج در منطقه از پنج خانواده گیاهی ...
بیشتر
آزمایش حاضر به منظور مطالعه خصوصیات کیفی علوفه حاصل از برخی گونه‌های بومی باریک برگ و پهن‌برگ سازگار با اقلیم استپی گرم خوزستان با هدف استفاده به عنوان منابع تولید علوفه در استان خوزستان در سال زراعی 1391-1390 با استفاده از تجزیه واریانس یک‌طرفه و سه تکرار به اجرا درآمد. در این آزمایش 14 گونه‌ی بومی رایج در منطقه از پنج خانواده گیاهی انتخاب و صفاتی هم‌چون درصد ماده خشک، درصد خاکستر (با استفاده از کوره الکتریکی)، درصد ماده آلی، میزان پروتئین (به روش کجلدال)، میزان فیبر خام (بوسیله دستگاه فایبرتیک)، میزان انرژی خام (به وسیله بمب کالریمتر)، میزان کربوهیدرات‌های محلول و نشاسته (با استفاده از ماده خشک، فنل و اسید سولفوریک) آنها در اواخر مرحله گلدهی مورد بررسی قرار گرفت. بررسی خصوصیات کیفی نشان داد که گیاهان خانواده بقولات بالاترین درصد پروتئین و گیاهان خانواده گندمیان بالاترین درصد فیبر را به‌خود اختصاص دادند. همچنین همبستگی منفی و معنی‌دار بین درصد پروتئین و درصد فیبر (**565/0-r=) مشاهده شد. شاه افسر (Melilotus officinalis) از خانواده بقولات دارای بیشترین انرژی خام بود که البته با برخی از گونه‌های خانواده گندمیان فاقد اختلاف معنی‌دار می‌باشد. پنیرک (Malva parviflora) که دارای بالاترین درصد خاکستر بود، کمترین میزان انرژی خام را به‌خود اختصاص داد. گونه یولاف وحشی (Avenaludoviciana) و جو وحشی (Hordeummurinum) از خانواده گندمیان به ترتیب بیشترین و کمترین میزان کربوهیدرات‌های محلول را داشتند. به‌طور کلی، چنانچه برخی از گونه‌های بومی سازگار با اقلیم منطقه که علی‌رغم دارا بودن صفات کیفی مناسب جهت تعلیف دام، غالباً به عنوان علف هرز مزارع و باغات استان شناخته می‌شوند، در مراتع و یا زمین‌های بایر تحت عوامل زراعی کشت شوند، می‌توان علاوه بر احیای پوشش گیاهی مراتع تخریب شده، تولید ماده خشک در واحد سطح مراتع را به‌طور قابل توجهی افزایش داده و مقادیر معتنابهی علوفه دارای کیفیت مناسب جهت توسعه دامپروری در منطقه بدست آورد.
