نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سمانه محمدی ¹
• حسین بارانی ²

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد علوم مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

² دانشیار، گروه مرتع، آبخیزداری و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

چکیده

هدف از این تحقیق ارزیابی اثرات اقتصادی-اجتماعی طرح‌های مرتعداری درحوزه شهرستان مشهد است. به این منظور طرح‌های مرتعداری که از سال 1372 تا 1391 به تصویب رسیده اند، 16 طرح مرتعداری در قالب طرح‌های اجرا شده، طرح‌های اجرا نشده و طرح‌های در حال اجرا بررسی شدند. به منظور رسیدن به این هدف پرسشنامه‌هایی تهیه شد و با توجه به 15 سامان عرفی، 48 نمونه به طور تصادفی انتخاب شد. پرسشنامه‌ها در سفرهایی که به مناطق هدف صورت گرفت توسط بهره‌برداران پاسخ داده شدند و اطلاعات بدست آمده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که مرتعداران اجرای این طرح‌ها را اثربخش می‌‌‌دانند اما در این میان با مشکلات زیادی نیز مواجه هستند. در مناطق طرح‌های اجرا نشده، بهره‌برداران معتقدند این طرح‌ها نمی‌توانند بسیاری از مشکلات آنان را مرتفع سازند اما با وجود تمامی این مشکلات، امید دارند که اجرای این طرح‌ها از مسائل مربوط به مرتع از جمله مالکیت مرتع خواهد کاست و سندی که بعد از تصویب طرح برای مرتع آنها منظور می گردد آنها را صاحب امتیاز خواهد کرد. در نهایت با توجه به پاسخ بهره‌برداران و مصاحبه‌های زیادی که انجام شد، طرح‌های مرتعداری از دیدگاه اقتصادی-اجتماعی، مثبت ارزیابی می‌شود

کلیدواژه‌ها

• اصلاح و احیاء مراتع
• بهره‌برداران
• طرح‌های مرتعداری
• سامان‌های عرفی

عنوان مقاله [English]

Assessment of socio-economic impacts of range management plans in the Mashhad County

نویسندگان [English]

• Samaneh Mohammadi ¹
• Hossein Barani ²

¹ Ph.D. Student of Rangeland Science, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran

² Associate Professor, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Iran

چکیده [English]

    The purpose of this study was to evaluate the socio-economic impacts of range management plans in the Mashhad County. Accordingly, 16 range management plans, approved during 1993 to 2012, were studied in three categories including executed, unexecuted and under execution plans. To achieve this purpose, some questionnaires were prepared with respect to the number of the beneficiaries in 15 range allotments and 48 samples were selected at random. The questionnaires were answered by the beneficiaries and the data were analyzed by descriptive and inferential statistics in the SPSS software. The results showed that the beneficiaries considered the implementation of these plans to be effective; however, they also face a lot of problems. In areas where range management plans are not implemented, beneficiaries believe that these plans cannot solve many of their problems. However, despite all these problems, they hope that the implementation of these plans will reduce the problems of rangelands, including rangeland ownership. Finally, according to the beneficiaries' responses and many interviews conducted, range management plans are evaluated positively from a socio-economic point of view.

کلیدواژه‌ها [English]

• Rangeland improvement
• beneficiaries
• range management plans
• range allotments