همکاری با انجمن علمی مدیریت و کنترل مناطق بیابانی ایران
مقایسه برخی عوامل بوم‌شناختی مؤثر بر پراکنش گونه‌های Prangos ferulacea و Prangos pabularia در مراتع استان اردبیل

امیر میرزایی موسی وند؛ اردوان قربانی؛ محمدعلی زارع چاهوکی؛ فرشاد کیوان بهجو؛ کیومرث سفیدی

دوره 25، شماره 2 ، مرداد 1397، صفحه 235-247

چکیده
  هدف از این تحقیق بررسی عوامل محیطی مؤثر بر پراکنش دو گونه Prangos ferulacea Lindl.و Prangos pabularia Lindl. در مراتع استان اردبیل بود. هفت رویشگاه جنس جاشیر شناسایی شد که در  سه رویشگاه آن گونه P. ferulacea و در  دو رویشگاه گونه P. pabularia حضور داشت. در هر رویشگاه، مکان­های نمونه­برداری مشخص و در طول 3 ترانسکت 100 متری در 10 پلات چهار مترمربعی تراکم گونه ثبت ...  بیشتر

بررسی و مقایسه روش‌های فازی آرتمپ و حداکثر احتمال در تهیه نقشه و پایش تغییرات کاربری اراضی (مطالعه موردی: امیدیه، استان خوزستان)

مریم ممبنی؛ محمد نصراللهی؛ کامران کریمی؛ هایده آراء

دوره 25، شماره 2 ، مرداد 1397، صفحه 248-262

چکیده
  سنجش از دور فناوری کلیدی برای ارزیابی وسعت و میزان تغییرات پوشش اراضی است که اطلاع از این تغییرات در قسمت‌های مختلف، به عنوان اطلاعات پایه برای برنامه‌ریزی‌های مختلف، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در پژوهش حاضر، هدف مقایسه دو روش حداکثر ...  بیشتر

مدل‌سازی آماری حجم پیکان‌های ماسه‌ای گونه Seidlitzia Florida (مطالعه موردی: ریگ نجارآباد)

علیرضا عرب عامری؛ خلیل رضایی؛ مجتبی یمانی؛ کوروش شیرانی

دوره 25، شماره 2 ، مرداد 1397، صفحه 263-277

چکیده
  بحران‌های محیطی و هدر رفت منابع طبیعی از عوامل اصلی ایجاد سیستم‌های مدیریت محیطی می‌باشند. مدیریت بهینه منابع طبیعی نیازمند ارزیابی و طبقه‌بندی پتانسیل‌های محیطی و اکولوژیکی می‌باشد. یکی از مهمترین ناهمواری‌های بادی ریگ نجارآباد در شمال شرقی روستای طرود پیکان ماسه‌ای است. در این پژوهش، مولفه‌های مرفومتریک و مرفولوژیک پیکان‌های ...  بیشتر

پتانسیل جذب عناصر سنگین توسط گونه های مرتعی گون و کلاه میرحسن از خاک (مطالعه موردی: مراتع اطراف کارخانه سیمان فیروزکوه)

فاطمه منتظری؛ رضا تمرتاش؛ محمدرضا ظاطیان؛ محمد حجتی

دوره 25، شماره 2 ، مرداد 1397، صفحه 278-288

چکیده
  در این تحقیق توانایی گیاهان مرتعی گون و کلاه میرحسن در جذب و تجمع فلزات سنگین مانند کادمیوم، سرب، مس، روی و کروم در اطراف کارخانه سیمان فیروزکوه بررسی شد. نمونه برداری از خاک و پوشش گیاهی در فواصل 500، 1500 و 2500 متر از مرکز کارخانه، به روش سیستماتیک تصادفی انجام شد. تعداد 2 گونه گیاهی از قبیل گون و کلاه میرحسن با 3 تکرار (جمعا 18 نمونه از گیاه ...  بیشتر

تاثیر پخش سیلاب بر خصوصیات پوشش گیاهی (مطالعه موردی: دشت سی ریزی بافق در استان یزد(

ابراهیم عطارد؛ ناصر باغستانی؛ جلال برخورداری؛ علی بمان میرجلیلی

دوره 25، شماره 2 ، مرداد 1397، صفحه 289-297

چکیده
  این مطالعه در آبخوان پخش سیلاب سی‌ریزی بافق استان یزد انجام شد، نمونه‌برداری پوشش گیاهی در داخل 4عرصه پخش سیلاب و منطقه همجوار به عنوان شاهد به صورت کاملاً تصادفی انجام شد، به منظور بررسی تغییرات پوشش گیاهی از روش ترانسکت- کوادرات استفاده و تعداد 3 ترانسکت به طول 100 متر و در روی هر ترانسکت 10 پلات 5×5 متری در هر عرصه و منطقه شاهد (اراضی ...  بیشتر

مدل‌سازی پراکنش تیپ‌های گیاهی با استفاده از روش آنتروپی حداکثر (مطاالعه موردی: مراتع غرب شهرک صنعتی اشتهارد)

محمدعلی زارع چاهوکی؛ نرگس ناصری حصار؛ محمد جعفری

دوره 25، شماره 2 ، مرداد 1397، صفحه 298-309

چکیده
  این پژوهش با هدف مدل‌سازی پراکنش تیپ‌های گیاهی مراتع غرب شهرک صنعتی اشتهارد با روش آنتروپی حداکثر و تعیین عوامل موثر بر حضور هر تیپ انجام شد. اطلاعات پوشش گیاهی و عوامل محیطی شامل خاک و توپوگرافی جمع‌آوری و سپس نقشه تیپ‌بندی اولیه با استفاده از نقشه‌های شیب و جهت و ارتفاع در مقیاس 1:25000و تصاویر ماهواره‌ای تهیه شد. در هر سایت، سه ترانسکت ...  بیشتر

تعیین ظرفیت ترسیب کربن در روش‌های مختلف مرتع‌کاری در مناطق مختلف جغرافیایی کشور

یحیی پرویزی؛ محمد قیطوری؛ رضا بیات؛ علیرضا شادمانی؛ افشین پرتوی

دوره 25، شماره 2 ، مرداد 1397، صفحه 310-323

چکیده
  ترسیب کربن از اتمسفر در اکوسیستم‌های زمینی رهیافتی پایدار جهت مقابله و سازگاری با تهدید تغییرات اقلیمی در عصر حاضر تلقی می‌شود. این پژوهش با هدف بررسی ظرفیت روش‌های مختلف مرتع‌کاری در مناطق مختلف اقلیمی و جغرافیایی کشور در ترسیب کربن اتمسفری انجام شد. برای این کار، در استان‌های لرستان، فارس، کرمانشاه، خراسان رضوی، مازندران، کردستان، ...  بیشتر

بررسی و مقایسه روش‌های مختلف زمین‌آمار در تهیه نقشه شوری خاک (مطالعه موردی در دشت میامی)

علیرضا ارزانی؛ زرین تاج علی پور؛ فرهاد تقی پور؛ احمد اخیانی

دوره 25، شماره 2 ، مرداد 1397، صفحه 324-334

چکیده
  شور شدن اراضی از معضلات مهم و مخرب در بخش کشاورزی است که بایستی با تدبیر و مدیریت صحیح علمی این روند کنترل شود. اولین گام در این راه، شناسایی و تهیه نقشه مناطق شور است. در چند ‌دهه گذشته ‌استفاده ‌از ‌روش‌های ‌زمین‌آمار‌ و‌ سنجش‌ از ‌دور ‌برای‌ تهیه نقشه شوری خاک و پایش ‌تغییرات ‌آن‌ توسعه ‌پیدا کرده است. هدف از این مطالعه ...  بیشتر

ارزیابی درصد استقرار جمعیت‌های مهم‌ترین بوته‌ای‌های علوفه‌ای چندساله در مناطق مختلف رویشی استان کرمان

علی محبی؛ ناصر عریزاده؛ علی اشرف جعفری؛ احسان زندی اصفهان؛ علیرضا افتخاری

دوره 25، شماره 2 ، مرداد 1397، صفحه 335-343

چکیده
  سطح‌ قابل توجهی از مراتع کشور در اثر عوامل مختلف از جمله بهره برداری‌های بی‌رویه، تغییرات اقلیمی و دیگر عوامل دچار تخریب شده و بخش مهمی از گیاهان مرتعی در معرض خطر قرار گرفته‌اند و یا جمعیت آنها به شدت کاهش یافته است. برای ایجاد پایداری در این گونه مراتع، اصلاح و احیاء آنها از طریق انتخاب گونه‌های مناسب و تعیین جمعیت‌های مقاوم در ...  بیشتر

تحلیل ارتباط بین سطوح مختلف اعتماد با مشارکت مرتعداران در اصلاح و احیای مراتع (مورد مطالعه: مرتعداران چقاکدو در استان کرمانشاه)

روناک احمدی؛ قدرت اله حیدری؛ غلامرضا خوش فر

دوره 25، شماره 2 ، مرداد 1397، صفحه 344-354

چکیده
  با توجه به اهمیت مراتع در حفظ اکوسیستم طبیعی، بررسی عوامل مؤثر در اصلاح و احیای مراتع در راستای اهداف توسعه پایدار بسیار حائز اهمیت می‌باشد. در این راستا راهکارهای مختلفی برای توسعه پایدار منابع طبیعی بخصوص مراتع مطرح شده است که در این میان مشارکت مردم بیش از پیش مورد تأکید قرار گرفت. در این تحقیق رابطه بین سطوح مختلف اعتماد شامل اعتماد ...  بیشتر

بررسی روند تغییرات زمانی و مکانی شاخص‌های کیفی آب زیرزمینی دشت جیرفت

سعید برخوری؛ رسول مهدوی؛ غلامرضا زهتابیان؛ حمید غلامی

دوره 25، شماره 2 ، مرداد 1397، صفحه 355-365

چکیده
  با توجه به رشد روزافزون جمعیت، آب زیرزمینی یکی از منابع مهم تامین آب آشامیدنی در بسیاری از مناطق جهان از جمله ایران به شمار می‌آید. این منابع در نقاط مختلف به صورت طبیعی یا از طریق فعالیت‌های انسانی دچار تغییر کیفیت شده و آلوده می‌شوند. به همین جهت مدیریت منابع آب دارای اهمیت زیادی شده است.  هدف از این تحقیق، بررسی روند تغییرات زمانی ...  بیشتر

ارزیابی الگوی زمانی و مکانی خشکسالی هواشناسی و هیدروژئولوژی در مناطق خشک و کویری (مطالعه موردی دشت بم)

طیبه مصباح زاده؛ فرشاد سلیمانی ساردو

دوره 25، شماره 2 ، مرداد 1397، صفحه 366-377

چکیده
  تغییرات الگوی زمانی و مکانی خشکسالی‌ها همیشه رکن اساسی در برنامه‌یزی منابع آب می‌باشد و راهکار‌های لازم در جهت سیاست‌گذاری و مدیریت یکپارچه منابع آب حتماً بایستی با در نظر داشتن این مهم باشد. خشکسالی به عنوان یک پدیده خزنده محیطی مناطق تحت تاثیر خود را تخریب کرده و موجب صدمات گاهاً جبران ناپذیری را وارد می‌کند. در این تحقیق به ...  بیشتر

تحلیل سرمایة اجتماعی درون‌گروهی در راستای مدیریت مشارکتی مناطق خشک

مهدی قربانی؛ لیلا عوض پور؛ مجید رحیمی؛ هما موسوی؛ بهناز اسماعیلی

دوره 25، شماره 2 ، مرداد 1397، صفحه 378-387

چکیده
  سرمایة اجتماعی یکی از ارکان اصلی درمدیریت مشارکتی و توسعة پایدار محلی محسوب می‌گردد. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی سرمایة اجتماعی درون‌گروهی در دو بازة زمانی قبل و بعد از اجرای پروژة مشارکتی با عنوان پروژة بین‌المللی احیای اراضی جنگلی و تخریب یافته در مناطق خشک­­RFLDL­، در روستای ده‌رضا از توابع شهرستان ریگان استان کرمان ...  بیشتر

ارزیابی مدل AquaCrop برای دو گونه مرتعی جو و یونجه خودرو در منطقه حفاظت شده شیمبار، استان خوزستان

مهری دیناروند؛ سید بهرام اندرزیان؛ حمید اجتهادی؛ محمد فرزام

دوره 25، شماره 2 ، مرداد 1397، صفحه 388-398

چکیده
  مدل‌سازی مراحل رشد گونه‌های گیاهی وارتباط آن با عوامل محیطی بخصوص تغییرات اقلیمی و خاکی، می‌تواند هدایت‌گر برنامه‌های مدیریتی و حفاظتی مناسب جهت احیا و اصلاح مراتع باشد. در این تحقیق هدف ارزیابی مدل AquaCrop برای گونه‌های جو خودرو (Hordeum murinum subsp. glaucum (Staud.)Tzvelev)  و یونجه (Medicago polymorpha L.)  در منطقه حفاظت شده شیمبار بود. بنابراین براساس ...  بیشتر

شناسایی و تحلیل مهم‌ترین عوامل موثر بر کوچ زودهنگام و بهنگام در عشایر طایفه شش بلوکی

سید محمد رضا حبیبیان؛ حسین بارانی؛ احمد عابدی سروستانی؛ عادل سپهری

دوره 25، شماره 2 ، مرداد 1397، صفحه 399-416

چکیده
  به منظور شناسایی و تحلیل مهم‌ترین عوامل موثر بر کوچ زودهنگام و بهنگام به مراتع ییلاقی در زیست‌بوم عشایر قشقایی (طایفه شش بلوکی) در سال 1394، اقدام به نمونه آماری به تعداد 405 خانوار از گروه بهره‌برداران عشایری و نیز 45 نفر از گروه کارشناسان مطلع و خبره در زمینه کوچ و مدیریت چرای دام در استان‌های فارس و بوشهر شد. روش تحقیق، پیمایش توصیفی ...  بیشتر

تخصیص عناصر غذایی در اندام‌های هوایی و زیرزمینی گونه Artemisia aucheri در شدت‌های مختلف چرای دام (مطالعه موردی: مراتع دامنه جنوب شرقی سبلان)

مریم اسدی؛ کیومرث سفیدی؛ مهدی معمری

دوره 25، شماره 2 ، مرداد 1397، صفحه 417-426

چکیده
  چرای دام عمومی‌ترین نوع کاربری مراتع بوده و می‌تواند بر ترکیب پوشش گیاهی مرتع، تولید خالص اولیه، نسبت اندام‎‌ هوایی به ریشه و چرخه عناصر غذایی موثر باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر شدت‌های مختلف چرای دام بر تخصیص عناصر غذایی فسفر، کلسیم، سدیم و پتاسیم در اندام‌های هوایی و زیرزمینی Artemisia aucheri در مراتع ییلاقی دامنه جنوب شرقی ...  بیشتر

بررسی تأثیر عوامل بوم‌شناختی بر درصد تاج پوشش Astragalus gossypinus در بخشی از مراتع نیمه استپی استان کردستان

آیدین فرجی؛ حامد جنیدی؛ بهرام قلی نژاد

دوره 25، شماره 2 ، مرداد 1397، صفحه 427-437

چکیده
  این پژوهش به منظور بررسی مهمترین عوامل بوم‌شناختی مؤثر بر درصد تاج پوشش گون سفید (Astragalus gossypinus) در بخشی از مراتع نیمه‌خشک استان کردستان صورت گرفت. با پیمایش صحرایی سه ناحیه شامل دزلی، نران و گردنه مروارید به عنوان محدوده مطالعاتی انتخاب شدند. تعداد پلات‌ها با توجه به ویژگی‌های پوشش‌ گیاهی و سایر عوامل محیطی، در منطقه دزلی 6 نقطه معرف ...  بیشتر

درک و سازگاری عشایر نسبت به تغییر پارامترهای اقلیمی منطقه سمیرم (مطالعه موردی: عشایر قشقایی)

راضیه صبوحی؛ حسین بارانی؛ مرتضی خداقلی؛ احمد عابدی سروستانی؛ اصغر طهماسبی

دوره 25، شماره 2 ، مرداد 1397، صفحه 438-453

چکیده
  بدون تردید جوامع عشایری از مهمترین و تاثیرپذیرترین جوامع بشری نسبت به تغییر اقلیم هستند که در عین حال دانش بومی آن‌ها نقش نافذی در مدیریت مرتع و دام دارد. بدین منظور درک و دانش بهره­برداران مراتع ییلاقی سمیرم استان اصفهان نسبت به تغییر اقلیم بررسی شد. جامعه مورد مطالعه، عشایر مراتع ییلاقی سمیرم می­باشد که در حدود 7700 بهره­بردار ...  بیشتر

بررسی تاثیر عملیات اصلاحی مختلف بر شاخص‌های اکولوژیک سلامت مرتع با استفاده از روش LFA (مطالعه موردی: مراتع چاه شیرین بهبهان)

عالم چراغیان؛ سمیه دهداری؛ محمد فرجی؛ علی آریاپور

دوره 25، شماره 2 ، مرداد 1397، صفحه 454-464

چکیده
  مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر عملیات اصلاحی مختلف بر شاخص‌های اکولوژیکی سلامت مرتع با استفاده از روش LFA در مراتع چاه شیرین بهبهان انجام شد. برای این منظور سه سایت عملیات اصلاحی کاشت درخت کهور (Prosopis juliflora) عملیات احداث کنتور فارو و عملیات کشت درخت اوکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh) که در سال 1379 اجرا شده است، همراه با سه منطقه شاهد در کنار ...  بیشتر