محمدرضا محبوبی؛ محمدرضا شهرکی؛ آمنه آورند
دوره 29، شماره 3 ، مهر 1401، ، صفحه 221-230
چکیده
این تحقیق با هدف شناخت علل عدم مشارکت مرتعداران در طرح تبدیل دیمزارهای کمبازده به مراتع دست کاشت انجام شد. تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری شامل 132 مرتعدار غیرمشارکتکننده در طرح در 17 سامان عرفی در مراتع شمالی شهرستان گنبدکاووس بود که با شیوه نمونهگیری تصادفی ساده، 98 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. جمعآوری ...
بیشتر
این تحقیق با هدف شناخت علل عدم مشارکت مرتعداران در طرح تبدیل دیمزارهای کمبازده به مراتع دست کاشت انجام شد. تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری شامل 132 مرتعدار غیرمشارکتکننده در طرح در 17 سامان عرفی در مراتع شمالی شهرستان گنبدکاووس بود که با شیوه نمونهگیری تصادفی ساده، 98 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. جمعآوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه انجام شد. روایی محتوایی و ظاهری پرسشنامه با استفاده از نظرات متخصصان ترویج و مرتع بهدست آمد. تعیین اعتبار پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ انجام شد و مقدار ضریب 926/0 به دست آمد. تجزیهوتحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS23 انجام شد. نتایج نشان داد که مهمترین علل عدم مشارکت مرتعداران در طرح، تمایل به استفاده از زمین مرتعی برای کشت محصولات کشاورزی به دلیل نیاز به درآمد کشاورزی، پایین بودن درصد سود حاصل از فروش بذر گیاهان مرتعی، عدم اعتماد مرتعداران به بیمه محصولات مرتعی، درآمد پایین مرتعداری در مقایسه با کشت محصولات زراعی با تبدیل دیمزارهای کمبازده به دست کاشت و نداشتن سرمایه کافی برای تبدیل دیمزارهای کمبازده به مراتع دست کاشت است. با استفاده از شیوه تحلیل عاملی، علل عدم مشارکت مرتعداران در طرح تبدیل دیمزارهای کمبازده به مراتع دست کاشت در 20 عامل خلاصه شدند که ماهیت فردی، اقتصادی، اجتماعی، سازمانی، حقوقی و فنی داشتند. این عوامل بیش از 76 درصد از واریانس علل عدم مشارکت مرتعداران را در طرح تبیین میکنند.
لیلا دیدار؛ محمدرضا محبوبی؛ غلامحسین عبدالله زاده
دوره 28، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 701-717
چکیده
توسعه کشت گیاهان دارویی در اراضی شیبدار مبتنی بر مشارکت مردمی، نقش مهمی در بهبود بهرهوری زمین، وضعیت اشتغال و معیشت جوامع دارد. این تحقیق با هدف بررسی موانع مشارکت جوامع محلی در پروژه کشت گیاهان دارویی در اراضی شیبدار حوزه آبخیز چهل چای شهرستان مینودشت انجام شد. پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری 350 نفر از جوامع ...
بیشتر
توسعه کشت گیاهان دارویی در اراضی شیبدار مبتنی بر مشارکت مردمی، نقش مهمی در بهبود بهرهوری زمین، وضعیت اشتغال و معیشت جوامع دارد. این تحقیق با هدف بررسی موانع مشارکت جوامع محلی در پروژه کشت گیاهان دارویی در اراضی شیبدار حوزه آبخیز چهل چای شهرستان مینودشت انجام شد. پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری 350 نفر از جوامع محلی ساکن در حوزه آبخیز بودند که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و روش نمونهگیری تصادفی با انتساب، 184 نفر از آنان بهعنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بود که روایی آن توسط کارشناسان تأیید شد و پایایی آن نیز از طریق محاسبه آلفای کرونباخ به میزان به ترتیب 74/0، 79/0 و 89/0 برای موانع اجتماعی، اقتصادی و سازمانی به دست آمد. دادهها با نرمافزار SPSS19 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج آزمون اسپیرمن نشان دهنده رابطه مثبت و معنیدار موانع سازمانی مشارکت با متغیرهای تعداد سال اشتغال به کشاورزی، ساعات گوش دادن به رادیو و تماشای تلویزیون در طول روز و رابطه منفی و معنیدار با متغیرهای تعداد مسافرت پاسخگویان به شهر در ماه، میزان ارتباط پاسخگویان با مروجان در ماه و تعداد گیاه دارویی کشت شده توسط پاسخگویان بود. همچنین نتایج آزمون فریدمن نشان دهنده اهمیت بیشتر موانع سازمانی در عدم مشارکت پاسخگویان در پروژه کشت گیاهان دارویی بود. توجه به آموزش کشت گیاهان دارویی به جوامع محلی، ارتباط و تعامل بیشتر مروجان با آنان، تاًمین نهادهها و ایجاد بازار فروش مناسب برای گیاهان دارویی پیشنهاد میگردد.
اصغر فرج اللهی؛ حمیدرضا عسگری؛ مجید اونق؛ محمدرضا محبوبی؛ عبدالرسول سلمان ماهینی
دوره 27، شماره 4 ، دی 1399، ، صفحه 682-691
چکیده
در مدیریت عرصههای منابع طبیعی، شناخت عوامل اقتصادی-اجتماعی موثر بر تغییر کاربری اراضی به منظوردستیابی به توسعه پایدار و آمایش سرزمین ضروری است. در این تحقیق به بررسی و تعیین عوامل اقتصادی- اجتماعی موثر بر تغییرات کاربری اراضی منطقه مراوهتپه در استان گلستان اقدام شد. این منطقه در سالهای اخیر با معضل تغییر کاربری اراضی روبرو ...
بیشتر
در مدیریت عرصههای منابع طبیعی، شناخت عوامل اقتصادی-اجتماعی موثر بر تغییر کاربری اراضی به منظوردستیابی به توسعه پایدار و آمایش سرزمین ضروری است. در این تحقیق به بررسی و تعیین عوامل اقتصادی- اجتماعی موثر بر تغییرات کاربری اراضی منطقه مراوهتپه در استان گلستان اقدام شد. این منطقه در سالهای اخیر با معضل تغییر کاربری اراضی روبرو بوده است به طوری که عرصه های مرتعی و جنگلی در طی دوره مطالعاتی (93-1365) کاهش یافته و کاربری کشاورزی با میزان افزایش سالانه حدود 132 هکتار مساحت در سال 1393 به 97/10332 هکتار رسیده است. این تحقیق توصیفی- تحلیلی در 16 روستای منطقه مورد مطالعه به روش پیمایشی اجرا گردید. ابزار جمعآوری دادهها، پرسشنامه بود. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 310 نفر با روش نمونهگیری خوشهای و چند مرحلهای تعیین گردید. روایی ابزار تحقیق با استفاده از نظرات متخصصان منابع طبیعی، جامعه شناسی و ترویج و پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ تعیین شد که مقدار ضریب 75/0 به دست آمد. در این تحقیق از روش تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. برای تحلیل عاملی از روش مولفههای اصلی با استفاده از چرخش متعامد و نوع واریماکس استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که هشت عامل عدم صرفه اقتصادی دامداری، افزایش جمعیت کشاورز، بیکاری روستاییان، کم بودن درآمد و هزینههای بالای زندگی، افزایش قیمت نهادهها، نیاز به مسکن و فقدان آگاهی، کسب اعتبار اجتماعی و مالکیت زمین از جمله عوامل اقتصادی- اجتماعی موثر بر تغییر کاربری مراتع منطقه مراوهتپه به شمار میآیند که در مجموع 80/63 درصد واریانس کل را تبیین میکنند. با توجه به یافتههای تحقیق، توجه به مسائل اقتصادی و مالی و وضعیت اشتغال ساکنین روستاهای منطقه مراوهتپه و همچنین ساماندهی دامداری، تولیدات دامی و عرضه نهادههای دامی به منظور کاهش تغییر کاربری اراضی جنگلی و مرتعی و حفاظت عرصههای منابع طبیعی پیشنهاد شده است.
