علی اصغر نقی پور برج؛ سینا نبی زاده؛ جواد پوررضایی
دوره 26، شماره 3 ، مهر 1398، ، صفحه 587-598
چکیده
یکی از عوامل مهم در تعیین ساختار و ترکیب جوامع گیاهی به ویژه در مراتع خشک و نیمه‌خشک، آتش‌سوزی می‌باشد. این مطالعه با هدف بررسی اثر آتش‌سوزی بر پویایی پوشش‌گیاهی در مراتع نیمه‌استپی زاگرس مرکزی انجام شد. نمونه‌برداری پوشش‌گیاهی به روش تصادفی طبقه‌بندی شده و در 6 سایت حریق شامل آتش‌سوزی یکساله و 5 ساله انجام شد. در هر سایت مرتعی، ...
بیشتر
یکی از عوامل مهم در تعیین ساختار و ترکیب جوامع گیاهی به ویژه در مراتع خشک و نیمه‌خشک، آتش‌سوزی می‌باشد. این مطالعه با هدف بررسی اثر آتش‌سوزی بر پویایی پوشش‌گیاهی در مراتع نیمه‌استپی زاگرس مرکزی انجام شد. نمونه‌برداری پوشش‌گیاهی به روش تصادفی طبقه‌بندی شده و در 6 سایت حریق شامل آتش‌سوزی یکساله و 5 ساله انجام شد. در هر سایت مرتعی، تعداد 20 پلات 4 متر مربعی مستقر شد که 10 پلات در منطقه حریق و 10 پلات در منطقه شاهد اجرا شد. گونههای موجود در داخل هر پلات و درصد تاج‌پوشش هر یک از این گونه‌ها به طور دقیق ثبت گردید. جهت مقایسه هر کدام از متغیرهای مربوط به پوشش‌گیاهی از تجزیه واریانس یک‌طرفه و آزمون توکی استفاده شد. نتایج نشان داد که آتش‌سوزی باعث کاهش پوشش‌گیاهی، لاشبرگ و افزایش معنی‌دار سطح خاک لخت در منطقه گردید. ترکیب گونه‌ای پوشش‌گیاهی با گذشت یک دوره 5 ساله از آتش‌سوزی به منطقه شاهد (نسوخته) نزدیک شد. آتش‌سوزی باعث کاهش درصد سهم شکل رویشی بوته‌ای و افزایش سهم اشکال رویشی گراس چندساله، گراس یکساله و پهن‌برگ یکساله در منطقه شد. در اثر آتش‌سوزی، سهم شکل زیستی کامفیت افزایش، و شکل‌های زیستی همی‌کریپتوفیت‌ها، تروفیت‌ها و ژئوفیت‌ها کاهش یافت. همچنین آتش‌سوزی باعث افزایش سهم گونههای با خوشخوراکی زیاد و متوسط (کلاس I و II) و کاهش سهم گیاهان کلاس III گردید. بر اساس نتایج این مطالعه می‌توان نتیجه‌گیری نمود که آتش‌سوزی باعث کاهش لاشبرگ و افزایش خاک لخت شده و در پی آن فرسایش خاک تشدید یافته و این نکته در مدیریت مرتع باید مد نظر قرار گیرد.
علی گهرنژاد؛ پژمان طهماسبی؛ اسماعیل اسدی؛ جواد معتمدی
دوره 24، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 1-15
چکیده
در تنوع عملکرد برخلاف تنوع گونه‌ای که تنها در ارتباط با فراوانی گونه‌ای می‌باشد، به جنبه‌های مختلف تنوع عملکرد در ترکیبات زیستی و نقش جمعیت‌ها در جامعه توجه می‌گردد. تنوع عملکرد به‌طور مستقیمی در ارتباط با خدمات اکوسیستم می‌باشد که بایومس‌گیاهی بسیاری از خدمات اکوسیستمی از قبیل تامین غذا، حفاظت، و گرده افشانی را شامل می‌گردد. ...
بیشتر
در تنوع عملکرد برخلاف تنوع گونه‌ای که تنها در ارتباط با فراوانی گونه‌ای می‌باشد، به جنبه‌های مختلف تنوع عملکرد در ترکیبات زیستی و نقش جمعیت‌ها در جامعه توجه می‌گردد. تنوع عملکرد به‌طور مستقیمی در ارتباط با خدمات اکوسیستم می‌باشد که بایومس‌گیاهی بسیاری از خدمات اکوسیستمی از قبیل تامین غذا، حفاظت، و گرده افشانی را شامل می‌گردد. در این مطالعه اقدام به آزمون چندین فرض می‌گردد(الف) آزمون وجود رابطه نزدیک بین غنای گونه ای با بایومس گیاهی (ب) آزمون وجود رابطه نزدیک بین تنوع عملکرد FAD2 با بایومس گیاهی (ج) توجیه درصد قایل توجهی از تغییرات بایومس گیاهی بوسیله پارامترهای محیطی و ویژگیهای گیاهی. نتایج مطالعه نشان داد که غنای گونه ای جهت پیش بینی بایومس گیاهی با مقدار ضریب همبستگی برابر03/0 به‌عنوان شاخصی مناسب به‌حساب نمی‌آید. مقادیرضریب همبستگی شاخص تنوع عملکرد FAD2 با بایومس گیاهی واحدهای نمونه برداری در حدود 4/0 گردید که به‌سبب توجیه درصد قابل توجهی از تغییرات بایومس گیاهی می‌تواند شاخصی نسبتا مناسب در برآورد بایومس گیاهی به‌حساب آید. در نهایت، بهمنظور آزمون فرضیه سوم اقدام به ایجاد مدل‌های فرضی بر مبنای پارامترهای محیطی و ویژگیهای گیاهی و شاخص تنوع عملکرد FAD2 گردید و مشاهده شد که تلفیق فاکتورهای غیرزنده، ویژگیهای گیاهی و تنوع عملکردی (FAD2) که شامل پارامترهای بارش، طول برگ، ارتفاع گیاه و شاخص FAD2 می‌گردد، حدود 75 درصد تغییرات تنوع عملکرد بایومس گیاهی را توجیه می‌کند و به‌عنوان مناسبترین مدل پیش‌بینی بایومس گیاهی به‌شمار می‌آید.
اسفندیار جهانتاب؛ یاسر قاسمی آریان؛ عادل سپهری؛ بهاره حنفی؛ عنایت الله یزدان پناه
دوره 19، شماره 3 ، آذر 1391، ، صفحه 482-489
چکیده
آگاهی از الگوی پراکنش مکانی گیاهان در هر منطقه از مقدمات و ضروریات اندازهگیری و بررسی پوشش گیاهیست که در تعیین روش مدیریت نقش بهسزایی دارد. بهمنظور تعیین الگوی پراکنش 3 گونهArtemisia aucheri، Kelussia odoratissima و Prangos ferulaceae از گونههای غالب منطقه دیشموک در شمال غرب استان کهگیلویه و بویر احمد، 100 پلات 2*2 مترمربعی در امتداد 6 ترانسکت 100 متری ...
بیشتر
آگاهی از الگوی پراکنش مکانی گیاهان در هر منطقه از مقدمات و ضروریات اندازهگیری و بررسی پوشش گیاهیست که در تعیین روش مدیریت نقش بهسزایی دارد. بهمنظور تعیین الگوی پراکنش 3 گونهArtemisia aucheri، Kelussia odoratissima و Prangos ferulaceae از گونههای غالب منطقه دیشموک در شمال غرب استان کهگیلویه و بویر احمد، 100 پلات 2*2 مترمربعی در امتداد 6 ترانسکت 100 متری به طور تصادفی مستقر شد و تعداد پایههای گیاهی مورد نظر در هر پلات شمارش گردید. با استفاده از این اطلاعات، مناسبترین و دقیقترین شاخصهای کوادراتی پراکنش (شاخص گرین و شاخص موریسیتای استاندارد) محاسبه شدند. نتایج نشان داد که الگوی پراکنش گونههای Kelussia odoratissima وPrangos ferulaceae تصادفی با گرایش به حالت کپهای خفیف تا متراکم است و الگوی پراکنش گونه Artemisia aucheri بهصورت یکنواخت تا تصادفی با گرایش کپهای بسیار خفیف است.
اسفندیار جهانتاب؛ عادل سپهری؛ بهاره حنفی؛ سیده زهره میردیلمی
دوره 17، شماره 2 ، شهریور 1389، ، صفحه 292-300
چکیده
مطالعات اختلاف تنوع پوشش گیاهی مراتع تحت شرایط قرق و چرا در بهبود وضعیت مدیریتی رویشگاههای مرتعی از اهمیت ویژهای برخوردار است. بههمینمنظور در این مطالعه بررسی تأثیر قرق در تغییرات تنوع پوشش گیاهی مرتع تحت شرایط چرا و حفاظت از چرا در منطقه دیشموک (کوههای دلافروز) در استان کهگیلویه و بویراحمد مورد توجه قرار گرفت. بطوریکه ...
بیشتر
مطالعات اختلاف تنوع پوشش گیاهی مراتع تحت شرایط قرق و چرا در بهبود وضعیت مدیریتی رویشگاههای مرتعی از اهمیت ویژهای برخوردار است. بههمینمنظور در این مطالعه بررسی تأثیر قرق در تغییرات تنوع پوشش گیاهی مرتع تحت شرایط چرا و حفاظت از چرا در منطقه دیشموک (کوههای دلافروز) در استان کهگیلویه و بویراحمد مورد توجه قرار گرفت. بطوریکه نمونه‌برداری در دو منطقه قرق و چرا به طور تصادفی سیستماتیک با استقرار 6 ترانسکت انجام گردید. 220 پلات 2*2 متر مربعی (هر 10 متر یک پلات) در امتداد آن در هر یک از مناطق برداشت شد. درصد پوشش تاجی گیاهی به تفکیک گونه و کل برآورد گردید. میزان تنوع، غنا و یکنواختی در مناطق قرقشده و خارج از قرق با استفاده از شاخصهای تنوع شانون- وینر، سیمپسون، برگر پارکر و مک اینتاش محاسبه گردید. نتایج بدستآمده از تجزیه و تحلیل دادههای فراوانی گونه‌ها در دو عرصه، نشان داد که عرصه قرق در تمامی شاخصهای عددی از نظر غنا، یکنواختی و تنوع گونه‌ای بیشتر از عرصه تحتچرا بود. همچنین نتایج آزمون آماری معنی‌دار بودن تفاوت در دو عرصه را براساس شاخص شانون نشان داد.
