میثم آرامش؛ عباسعلی ولی؛ ابوالفضل رنجبر
دوره 29، شماره 2 ، مرداد 1401، ، صفحه 146-160
چکیده
بیابان‌زایی یک تهدید جدی اکولوژیکی، زیست‌محیطی و اجتماعی - اقتصادی برای جهان است و نیاز مبرمی به توسعه روشی منطقی و قابل تکرار برای ارزیابی آن در مقیاس‌های مختلف وجود دارد. ازاین‌رو، در این مقاله تغییرات پوشش و بیابان‌زایی منطقه کاشان، آران و بیدگل در شمال اصفهان با استفاده از داده‌های لندست TM5 و OLI8 بررسی شد. بر این ...
بیشتر
بیابان‌زایی یک تهدید جدی اکولوژیکی، زیست‌محیطی و اجتماعی - اقتصادی برای جهان است و نیاز مبرمی به توسعه روشی منطقی و قابل تکرار برای ارزیابی آن در مقیاس‌های مختلف وجود دارد. ازاین‌رو، در این مقاله تغییرات پوشش و بیابان‌زایی منطقه کاشان، آران و بیدگل در شمال اصفهان با استفاده از داده‌های لندست TM5 و OLI8 بررسی شد. بر این اساس، در این پژوهش شاخص تفاوت نرمال شده گیاهی (NDVI)، شاخص اندازه دانه سطحی خاک TGSI)) و آلبدو سطح زمین به‌عنوان شاخص‌هایی برای نمایش شرایط سطح زمین از نظر پوشش گیاهی، الگوی چشم‌انداز و انعکاس انتخاب شدند. از رویکرد درخت تصمیم (DT) برای ارزیابی تغییر پوشش زمین و بیابان‌زایی منطقه مورد مطالعه در سال‌های 1995-2020 میلادی (1374- 1399 شمسی) استفاده شد. تغییرات زمانی نشان‌دهنده افزایش روند NDVI، TGSI و آلبدو طی این دوره بود. توزیع مکانی NDVI نشان داد که مقادیر بیشتر از 5/0 تنها در بخش کوچکی از غرب و جنوب‌غرب مشاهده شد، در حالی که مقادیر بالای TGSI و آلبدو سطح وسیعی از منطقه مورد مطالعه را به خود اختصاص دادند. همچنین بین سه شاخص ذکرشده همبستگی در سطح 95% وجود داشت (R=0.99). نتایج نشان داد که بیابان‌زایی در منطقه مورد مطالعه در حال افزایش است، به‌طوری‌که شدت بیابان‌زایی سال‌های 1995 تا 2020 در کلاس‌های بدون بیابان‌زایی کم، متوسط و شدید افزایشی بود. طبقه بیابان‌زایی زیاد 75/1420 کیلومتر مربع (54/13%) کاهش داشت، در حالی که بیابان‌زایی شدید تقریباً 8/1388 کیلومتر مربع (23/13%) افزایش یافت. بیشترین مقادیر NDVI در منطقه غیربیابانی و طبقه بیابان‌زایی کم تعیین شد، در حالی که بیشترین مقادیر TGSI و آلبدو در طبقات بیابان‌زایی زیاد و شدید بود.
