همکاری با انجمن علمی مدیریت و کنترل مناطق بیابانی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مرتعداری، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

2 استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده

آگاهی از الگوی پراکنش گیاهان در هر منطقه از مقدمات اندازه‌گیری پوشش گیاهی است. با تعیین الگوی پراکنش می‌توان روش‌های مناسبی را برای اندازه‌گیری خصوصیات کمی گیاهان مانند تراکم و فراوانی انتخاب کرد. به منظور بررسی الگوی پراکنش 3 گونه بوته‌ای، بخشی از مراتع استان کردستان به عنوان منطقه مطالعاتی انتخاب شد. نمونه‌برداری در منطقه مورد مطالعه، به صورت تصادفی-سیستماتیک در امتداد 4 ترانسکت 300 متری انجام شد. نقطه ابتدایی ترانسکت به صورت تصادفی و بقیه آنها (14 نقطه) در امتداد هر کدام از ترانسکت‌ها با فواصل 20 متر از یکدیگر انتخاب شدند. در هر تیپ گیاهی معیارهایی مانند تراکم و فراوانی در داخل پلات‌ها اندازه‌گیری شد و در طول ترانسکت‌ها نیز فاصله یک نقطه تصادفی تا نزدیک‌ترین گیاه و نزدیکترین همسایه تعیین شد، همچنین با استفاده از شاخص‌های فاصله‌ای (ابرهارت، هاپکینز، جانسون و زیمر) و شاخص‌های کوادراتی (گرین، موریسیتا، استاندارد موریسیتا، کپه‌ای لوید) الگوی پراکنش گونه‌هایAcantholimonbracteatum،  AstragalusgossypinusوAcanthophyllummucronatum تعیینشد. نتایج تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که شاخص‌های فاصله‌ای نسبت به شاخص‌های کوادراتی از دقت بیشتر و عملکرد یکسانی برخوردار هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparing distance and quadrate indices in determining the distribution pattern of three shrub species (Case study: suburban rangeland of Kurdistan)

نویسندگان [English]

  • kosar vahidi 1
  • Bahram Gholinejad 2
  • Parviz karami 2

1 university of kurdistan

چکیده [English]

Knowledge of species distribution patterns in each area is the basis of vegetation measurement. Determining the species distribution pattern helps us select the appropriate methods for measuring quantitative properties such as species density and abundance. In order to study the distribution pattern of three shrub specie, a part of Kurdistan rangelands was selected as the study area. A random systematic sampling method was used along four transects of 300 meters. The first point on each transect was randomly selected and the rest (14 points) were selected along each of the transects with 20-meter intervals from each other. In each vegetation type, criteria such as density and abundance were measured in plots, and the distance from a random point to the nearest plant and to the nearest neighbors was determined along the transects. In addition, the distribution pattern of Acantholimon bracteatum, Astragalus gossypinus  and Acanthophyllum mucronatum was determined using distance indices (Eberhardt, Hopkins, Johnson and Zimmer) and the quadrate indices (Green, Morisitas index, Morisitas standard, and Lioyd). The results of analysis showed that the distance indices had more accuracy than quadrate indices with the same performance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Distribution pattern
  • distance index
  • quadrate index
  • rangelands of Kurdistan
برهانی،م.،بصیری،م.و ارزانی،ح.، 1380 .الگوهای توزیع گیاهی و نقش آنها در کارایی روش‌های برآورد تراکم درمنه زارها منطقه استپی اصفهان. مجموعه مقالات دومین سمینار ملی مرتع و مرتع‌داری در ایران، صفحه 622-650.
برهانی،م.، بصیری، م.، وارزانی، ح.، 1383.مقایسه روش های برآورد تراکم گونه درمنه دشتی در مراتع استپی استان اصفهان.مجموعه مقالات سومین همایش ملی مرتع و مرتعداری ایران، 663-674.
بصیری،م.و موسایی سنجره‌ای، م.، 1380. کاربرد و تحلیل شاخص های تعیین الگوهای پراکنش در درمنه زارهای استان یزد. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 11(40): 483 –492.
زارع چاهوکی، م.ع. و طویلی،ع.،1387.ارزیابی کارایی شاخص‌های فاصله‌ای و کوادراتی تعیین الگوی پراکنش چند گونه مرتعی مناطق خشک (مطالعه موردی:مرتع جنوب منطقه نیراستان یزد). مرتع،2(2):101-112.
مقدم ،م.ر.،1380.اکولوژی توصیفی و آماری پوشش گیاهی. انتشارات دانشگاه تهران ،285ص.
Diggle, P. J.,1983.Statistical analysis of spatial point patterns. Academic Press, London.195p.
Dale,M. R. T.,1999. Spatial pattern Analysis in plant Ecology. Cambridgeuniversity Press.622p.
Frelich, L. E., Calcite, R. R., Davis, M. B. and Pastor, J., 1993.Path for mation and maintenance in an old –growth hem-lock hard wood. Journal of  Forest Ecology, 74:513-527.
Gilbert, S., Hubbell, S. P.and forest, R. B.,1994. Density  and  distance to adult effects of a canker disease of trees. In moist tropical forest oncologic, 98:100-108.
Green, R. H.,1966. Measurement of non randomness in spatial distributions. RespopulEcology,8:1-7.
Gilles, H. and Duchesne, M., 1999.The Spatial pattern of a juniperus communities var.depressa population on a continental dune in subarctic quetec Canada.Canadian Journal of forest ,29 (4) :446-450.
Getzin, S., 2006. Spatial patterns and competition of tree species in a douglas- fir chronose on Vancouver Island. Journal Ecography, 29:671-682.
Peter,H.,pugnaire,F. I., Clark, S. C. and Incoll, I. D., 1996. Spatial patterns in a two tiered semi-arid shrub land in south eastern spain. Journal of Vegetation Science,7:527-534.
Johnson, R. B. and Zimmer, W. J., 1985. A more powerful test for dispersion using distance measuremeats .Journal of Ecology, 66:1084-1085.
Ludwing, J. A. and Reynolds, J. F., 1988. Statistical ecology. Wiely –Interscience.,USA, 337p.
Malhado, A. C. and Petrere, J. M., 2004. Behavior of dispersion indices in pattern detection of a population of Angico, Andenathera peregrine. Brazil. Journal of Biology, 64(2):234-249.