همکاری با انجمن علمی مدیریت و کنترل مناطق بیابانی ایران
مقایسه غنای گونه ای و تنوع عملکرد FAD2 در جهت برآورد بایومس گیاهی در منطقه زاگرس مرکزی

علی گهرنژاد؛ پژمان طهماسبی؛ اسماعیل اسدی؛ جواد معتمدی

دوره 24، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 1-15

چکیده
  در تنوع عملکرد برخلاف تنوع گونه‌ای که تنها در ارتباط با فراوانی گونه‌ای می‌باشد، به جنبه‌های مختلف تنوع عملکرد در ترکیبات زیستی و نقش جمعیت‌ها در جامعه توجه می‌گردد. تنوع عملکرد به‌طور مستقیمی در ارتباط با خدمات اکوسیستم می‌باشد که بایومس‌گیاهی بسیاری از خدمات اکوسیستمی از قبیل تامین غذا، حفاظت، و گرده افشانی را شامل می‌گردد. ...  بیشتر

تعیین شدت خشکسالی با استفاده از تصمیم‌گیری چند معیاره بر مبنای TOPSIS (مطالعه موردی: ایستگاه‌های منتخب استان اصفهان)

محمد حسین پارسامهر؛ زهرا خسروانی

دوره 24، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 16-29

چکیده
  خشکسالی نشانه روشنی از نوسانات اقلیمی است و تاثیر زیادی بر جوامع بشری دارد. مطالعه وضعیت خشکسالی جهت برنامه‌ریزی و مدیریت منابع آب از اهمیت زیادی برخوردار است. شاخص‌های زیادی برای بررسی خشکسالی وجود دارد که غالبا بر مبنای یک پارامتر استوار هستند. یکی از روش‌هایی که از چندین پارامتر استفاده می‌کند، تکنیک اولویت‌بندی بر اساس شباهت ...  بیشتر

بررسی ارتباط رشد سیاه‌تاغ با خصوصیات خاک (مطالعه موردی :تاغزارهای شمال گناباد و جنوب مه‌ولات)

منیژه مهدی زاده؛ علی گلکاریان؛ کمال الدین ناصرالدین؛ علی اصغر طالبانفرد

دوره 24، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 30-38

چکیده
  ارتباط بین خاک و گیاه از زمان‌های دور مورد توجه بوده و آگاهی از چگونگی این ارتباط بیشترین منافع را برای انسان در پی داشته است لذا در این تحقیق اثر خصوصیات خاک بر استقرار گیاه سیاه‌تاغ از طریق اندازه‌گیری شاخص‌های رشد اندام هوایی بررسی شد بدین منظور در دو منطقه مجاور با خاک متفاوت در شهرستان گناباد و مه‌ولات برخی از خصوصیات فیزیکی ...  بیشتر

تحلیل شبکه تضاد ذینفعان در حفاظت و بهره‌برداری از منابع طبیعی (مطالعه موردی: حوضه‌های آبخیز دوراهان و چشمه‌علی)

مهدی قاسمی؛ اسماعیل کرمی دهکردی

دوره 24، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 39-56

چکیده
  منابع طبیعی در بیشتر موارد به عنوان کالای مشترک کنشگران ذینفع مختلف در نظر گرفته می‌شود که هریک ممکن است منافع مختلف و اغلب رقابتی با یکدیگر داشته باشند. مدیریت این تضادها جزء مهمی از مدیریت منابع طبیعی بشمار می‌رود. هدف این مقاله شناخت کنشگران، منافع و منابع آنها و ترسیم الگوی تضاد بین آنها در حوضه‌های دوراهان و چشمه‌علی در استان ...  بیشتر

بررسی ارتباط بین سطح، تعداد بهره بردار و تعداد دام با وضعیت مرتع در طرح‌های مرتعداری (مطالعه موردی: طرح‌های مرتعداری استان اصفهان)

ولی اله رئوفی راد؛ راضیه صبوحی؛ غلامرضا شجاعی؛ ستاره باقری

دوره 24، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 57-66

چکیده
  طرح‌های مرتعداری یکی از ابزار‌های اصلی مدیریت و بهره‌برداری از مراتع در ایران است و در تهیه آنها سطح مرتع، تعداد بهره‌بردار و تعداد دام از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. تحقیق حاضر در سال 1387 در سطح مراتع استان اصفهان به منظور بررسی رابطه بین سطح، تعداد بهره‌بردار و نسبت تعداد دام موجود به تعداد دام مجاز با وضعیت مرتع انجام شد. ...  بیشتر

بررسی اثرات بهینه‌سازی کاربری اراضی بر برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و شاخص فرسایش‌ پذیری آن در مراتع آوارد

زهرا جعفری؛ حمید نیک نهاد قرماخر؛ مریم قاسمی؛ عیسی جعفری

دوره 24، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 80-88

چکیده
  تبدیل جنگل‌ها و مراتع به اراضی کشاورزی، امروزه در سطح دنیا نگرانی‌های زیادی را در زمینه تخریب خاک، محیط زیست و تغییر اقلیم جهانی پدید آورده است. مطالعه تغییرات خصوصیات خاک در اثر تغییر کاربری اراضی، ضروری است و جهت شناخت مدیریت‌های پایدار در هر منطقه به‌منظور جلوگیری از تخریب خاک، ایجاد و تثبیت تولید پایدار و نیز اهداف زیست محیطی ...  بیشتر

بررسی تلفیق داده‌های بادسنجی با ژئومرفولوژی ارگ کاشان

علی اکبر نظری سامانی؛ اصغر توکلی؛ هدی قاسمیه؛ ناصر مشهدی؛ محمدرضا راهداری

دوره 24، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 67-79

چکیده
  یکی از مهمترین فرآیندهای طبیعی در مناطق نیمه خشک، خشک و فراخشک فرسایش بادی است که در نتیجه وزش بادهای فرساینده به وقوع می­پیوندد. در مطالعات مربوط به فرسایش بادی باید سرعت باد و همچنین فراوانی و تداوم وزش باد در نظر گرفته شود. ارگ کاشان یکی از معدود مجموعه­های متنوع از انواع تپه­های ماسه­ای در ایران به شمار می­آید. به منظور ...  بیشتر

مقایسه برخی خصوصیات خاک زیر اشکوب گیاه بومی Salsola yazdiana Assadi با گیاه غیربومی Atriplex lentiformis Breweri در مراتع نیمه بیابانی (مطالعه موردی: مراتع شهرستان طبس)

فاطمه رحیمی نژاد؛ محمد ساغری؛ مسلم رستم پور؛ حامد فروغی فر

دوره 24، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 89-97

چکیده
  گیاهان بوته‏ای چند ساله از طرق ریزش لاشبرگ و تاثیر ریشه‌هایشان موجب تغییر کیفیت خاک رویشگاه خود می‏‏‏شوند. با توجه به اهمیت کشت گونه‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏های گیاهی به منظور اصلاح واحیاء مراتع، این تحقیق با هدف بررسی تأثیر دو گونه مرتعی بومی و غیر بومی بر خاک زیر اشکوب خود در قسمتی ...  بیشتر

اثربخشی عملیات کنتور فارو بر ترسیب کربن خاک و بیوماس مراتع خلیفان مهاباد

ساوان شاهرخی؛ مهشید سوری؛ جواد معتمدی؛ علیرضا افتخاری

دوره 24، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 98-109

چکیده
  گرم شدن هوا اثرات مخربی بر حیات موجودات داشته و سبب تخریب اکوسیستم‌های طبیعی، وقوع سیل، خشکسالی و بر هم خوردن تعادل اقلیمی و اکولوژیکی می‌شود. تشدید اثر گاز گلخانه‌ای در جو در اثر تراکم دی اکسید کربن باعث افزایش گرمای زمین، ذوب یخ‌های قطبی، وقوع سیلاب های عظیم و نابودی جنگل ها می شود. ترسیب کربن زمینی، توانایی گیاهان و خاک برای جذب ...  بیشتر

بررسی اثرات ارتفاع، شیب و جهات جغرافیایی بر تولید علوفه گروه‌های گیاهی مراتع سبلان در استان اردبیل

اردشیر پورنعمتی؛ اردوان قربانی؛ جابر شریفی نیارق؛ فرزاد میرزایی آقچه قشلاق؛ معصومه امیرخانی؛ محمود گودرزی

دوره 24، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 110-125

چکیده
  هدف از این تحقیق بررسی رابطه بین تولید گیاهان مرتعی در قالب تولید کل و فرم‌های رویشی علف گندمی‌ها، پهن‌برگان علفی و بوته‌ای‌ها با عوامل ارتفاع از سطح دریا، شیب و جهات جغرافیایی در مراتع سبلان در محدوده استان اردبیل بوده است. برای تعیین تولید کل سالیانه، از روش قطع و توزین در سطح پلات‌های یک متر مربعی (جمعاً 216 پلات) در محدوده‌ی ارتفاعی ...  بیشتر

پیش بینی حساسیت به فرسایش نهشته‌های بادی با استفاده از مدل‌های توزیع اندازه ذرات در بخشی از ساحل غربی دریاچه ارومیه

فرخ اسدزاده؛ مارال خدادادی؛ احسان احسان ملاحت

دوره 24، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 126-141

چکیده
  در سال‌های اخیر، بخش زیادی از عرصه آبی دریاچه ارومیه خشک و بستری از رسوبات ریزدانه‌ی شور به وجود آمده که بسیار مستعد فرسایش بادی هستند. این پژوهش به منظور بررسی قابلیت برخی مدل‌های ریاضی در تشریح توزیع اندازه ذرات نهشته‌های بادی و پیش‌بینی حساسیت به فرسایش با استفاده از توزیع اندازه ذرات در تپه‌های ماسه‌ای بخشی از سواحل غربی دریاچه ...  بیشتر

بررسی آثار شدت‌های مختلف‌ برداشت بر تولید علوفه، قدرت و شادابی گونه Aeluropus littoralis (مطالعه موردی: مراتع شورپسند تزخراب ارومیه-استان آذربایجان غربی)

فرهنگ قصریانی؛ مینا بیات؛ میرطاهر قائمی؛ حسن یگانه

دوره 24، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 142-151

چکیده
  برای مدیریت پایدار مرتع محاسبه ظرفیت مراتع و تعیین حد بهره‌برداری مجاز گونه‌های مهم و کلیدی مراتع لازم و ضروری می‌باشد. با داشتن ظرفیت واقعی مراتع و ارائه دقیق برنامه‌های مدیریتی می‌توان از نابودی پوشش گیاهی، خاک و کاهش منابع آب در اراضی مرتعی جلوگیری نمود. در این پژوهش گونه Aeluropuslittoralis از گونه‌های کلیدی و مهم مراتع تزخراب ارومیه، ...  بیشتر

بررسی نقش سطوح خشکیده تالاب گاوخونی بر تولید گرد و غبارهای داخلی با استفاده از تصاویر لندست و گل توفان (مطالعه موردی: شهر اصفهان)

زهره ابراهیمی خوسفی؛ عباسعلی ولی؛ محمد خسروشاهی؛ رضا قضاوی

دوره 24، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 152-164

چکیده
  تالاب گاوخونی یکی از تالاب های مهم ایران مرکزی است که در دهه های اخیر عوامل متعدد اقلیمی و انسانی تغییرات قابل توجهی در سطوح خشک و مرطوب آن به وجود آورده است و زمینه را برای تولید بیشتر گرد و غبار در مناطق مرکزی ایران فراهم نموده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش سطوح خشکیده تالاب گاوخونی بر تولید گرد و غبارهای داخلی ایستگاه اصفهان با ...  بیشتر

تخمین و پهنه‌بندی تولید با استفاده از تصاویر لندست 8 در مراتع سبلان

اردوان قربانی؛ اردشیر پورنعمتی؛ محسن پناهنده

دوره 24، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 165-180

چکیده
  تخمین و پهنه‌بندی تولید مراتع یکی از مسائل مهم برای مدیریت اصولی این اکوسیستم‌ها می‌باشد. هدف از این تحقیق برآورد تولید گروه­های گیاهی و تولید کل با استفاده از داده‌های ماهواره لندست 8 در مراتع کوهستانی سبلان می‌باشد. تصاویر تاریخ 28 تیر 1392 و برداشت میدانی در اردیبهشت و خردادماه 1392 با توجه به تطابق رشد حداکثری فنولوژیکی منطقه در ...  بیشتر

تاثیر تغییر کاربری اراضی بر ذخیره کربن آلی و برخی ویژگی‌های بیولوژیکی خاک در بخشی از حوزه‌ی آبخیز رکعت در استان خوزستان

پریسا حیدری؛ سعید حجتی؛ نعیمه عنایتی ضمیر؛ امیر رعیت پیشه

دوره 24، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 181-192

چکیده
  خاک اصلی‌ترین منبع کربن در اکوسیستم‌های خشکی است، اما فعالیت‌های انسان در سراسر جهان از جمله تغییر کاربری اراضی منجر به کاهش قابل توجه کربن خاک گردیده است. به نظر می‌رسد که در طول قرن گذشته تغییر گسترده کاربری اراضی موجب هدر رفت بخش عظیمی از کربن آلی خاک‌ها شده است. از اینرو این مطالعه به منظور بررسی تاثیر تغییر کاربری اراضی از مرتع ...  بیشتر

بررسی پتانسیل ذخیره کربن گونة گتگ Halocnemum strobilaceum در مراتع ساحلی جنوب استان بوشهر

فاضل امیری

دوره 24، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 193-209

چکیده
  هدف از این مطالعه، برآورد میزان ذخیره کربن و تأثیر پارامترهای محیطی بر ذخیره کربن گونه گتک در مراتع ساحلی منطقه بردخون- استان بوشهر است. به منظور انجام تحقیق، از بخش هوایی و زیرزمینی، خاک پای بوته و فاصله 5/1 متری در دو عمق (30-0 و 50-30 سانتی‌متر) در 5 سایت در محل پراکنش گونه و منطقه شاهد نمونه برداشت گردید. نمونه‌های گیاهی (برگ، شاخه و ریشه) ...  بیشتر

مدل‌سازی کمی ارتفاع و فاصله بین تپه‌های ماسه‌ای با استفاده از مطالعات ژئومرفومتریک در بیابان‌های داخلی ایران

علی اکبر نظری سامانی؛ حمیدرضا عباسی؛ حسن احمدی؛ محمدرضا راهداری

دوره 24، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 210-223

چکیده
  با توسعه و پیشرفت مطالعات علوم زمین در علم ژئومرفولوژی شاخه جدید ژئومرفومتری ایجاد شده است که به نوعی دانشی تلفیقی در زمینه علوم زمین، ریاضی و کامپیوتر است. از این دانش می‌توان برای طبقه‌بندی کمی عوارض سطح زمین برپایه تغییرات ارتفاعی استفاده کرد. در این تحقیق تلاش شده است که با مدل‌سازی کمی ارتفاع و فاصله بین تپه‌های ماسه‌ای در ...  بیشتر

بررسی تأثیر استفاده از پلیمر سوپرجاذب و صفحات جاذب‌الرطوبه پلانت بک بر میزان مصرف آب و رشد نهال تاغ به‌منظور تولید فضای سبز در مناطق بیابانی

شهرام بانج شفیعی؛ محمد خسروشاهی؛ حسن روحی پور؛ علی اشرف جعفری؛ فرهاد خاکساریان؛ لیلا کاشی زنوزی

دوره 24، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 224-237

چکیده
  با کاهش محدودیت منابع آبی و نیز کاهش نزولات جوی استفاده از راهکارهای مناسب در کاهش مصرف آب برای ایجاد پوشش گیاهی در عرصه‌های منابع طبیعی بیش از پیش مورد توجه قرار می‌گیرد. به‌این منظور در این تحقیق تأثیر بکارگیری برخی از مواد جاذب‌الرطوبه مثل پلیمر سوپرجاذب و نیز صفحات پلانت‌بک بر روی مصرف آب و رشد نهال تاغ (Haloxylon persicum) در ایستگاه ...  بیشتر

تبیین عوامل مؤثر بر مشارکت بهره‌برداران در اجرای طرح‌های مرتعداری مورد مطالعه دهستان گل‌تپه، شهرستان سقز

جلیله کریمی؛ مریم شریف زاده

دوره 24، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 238-248

چکیده
  عرصه‌های منابع طبیعی به ویژه مراتع، بستر توسعه‌ی پایدار محیط زیست محسوب می‌شود. در سال‌های اخیر، طرح‌های مرتعداری نقش مهمی در جلوگیری از تخریب مراتع و بهبود وضعیت آنها ایفا کرده‌اند. موفقیت این طرح‌ها منوط به مشارکت بهره‌برداران است. هدف پژوهش حاضر تبیین عوامل مؤثر بر مشارکت بهره‌برداران دهستان گل‌تپه، شهرستان سقز، در اجرای ...  بیشتر