محرم اشرف زاده؛ حمید نیک نهاد قره ماخر؛ محمدجمال سحرخیز؛ مجید قربانی نهوجی؛ غلامعلی حشمتی
دوره 26، شماره 3 ، مهر 1398، ، صفحه 629-639
چکیده
کلماتیس اصفهانی (Boiss Clematis ispahanica) گونه کمیابی از تیره آلاله (Ranunculaceae) است که دارای ارزش علوفهای و دارویی میباشد. بذرهای این گونه گیاهی دارای خواب بوده و جوانهزنی بسیار کمی دارند، لذا افزایش درصد جوانهزنی بذرها توسط روشهای آزمایشگاهی میتواند در احیای این گیاه مؤثر باشد. در این تحقیق، با توجه به اندازه ریز بذر گیاه کلماتیس، ...
بیشتر
کلماتیس اصفهانی (Boiss Clematis ispahanica) گونه کمیابی از تیره آلاله (Ranunculaceae) است که دارای ارزش علوفهای و دارویی میباشد. بذرهای این گونه گیاهی دارای خواب بوده و جوانهزنی بسیار کمی دارند، لذا افزایش درصد جوانهزنی بذرها توسط روشهای آزمایشگاهی میتواند در احیای این گیاه مؤثر باشد. در این تحقیق، با توجه به اندازه ریز بذر گیاه کلماتیس، برای شکستن خواب بذرهای این گیاه از تیمارهای اسید سولفوریک 95 % (به مدت 5، 10 و 20 ثانیه) ، آب داغ (70 و 90 درجه سانتیگراد به مدت 15 دقیقه)، اتانول 96% (به مدت 48 ساعت)، اسید کلریدریک (به مدت 2، 4 و 6 دقیقه)، نیترات پتاسیم 2% ( به مدت 48ساعت)، کلرید سدیم 50 میلی مولار (به مدت 48 ساعت) و خراشدهی با استفاده از کاغذ سمباده استفاده شد. کاشت بذر این گونه در عمقهای مختلف (1، 5/1 و 5/2 سانتیمتر) و تراکمهای مختلف (30، 50 و 70 عدد بذر در متر مربع) نیز، در مزرعه انجام شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS نسخه 18 و از طریق تجزیه واریانس یکطرفه (ANOVA) و آزمون دانکن انجام شد. نتایج نشان داد که تیمارهای کلرید سدیم، نیترات پتاسیم و خراشدهی اثرگذارترین تیمارها در بهبود درصد و سرعت جوانهزنی بذرهای کلماتیس اصفهانی میباشند. عمق کاشت اثر معنیداری (05/0P<) بر درصد جوانهزنی بذر داشت اما تراکم کاشت اثر معنیداری بر درصد جوانهزنی بذر نداشت. تیمار خراشدهی با استفاده از کاغذ سمباده با توجه به عدم استفاده از مواد شیمیایی در آن نسبت به تیمارهای موثر دیگر مزیت داشته و جهت شکستن خواب بذرهای این گونه گیاهی توصیه میشود. مقدار12/1 کیلوگرم در هکتار (معادل 30 عدد بذر در هر متر مربع) با توجه به وزن هزاردانه بذر (73/3 گرم)، در عمق 5/1 سانتیمتری جهت کشت بذر این گونه گیاهی در منطقه مورد مطالعه پیشنهاد میشود.
محرم اشرف زاده؛ حمید نیک نهاد قره ماخر؛ غلامعلی حشمتی؛ محمدجمال سحرخیز؛ مجید قربانی نهوجی
دوره 26، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 432-446
چکیده
کلماتیس اصفهانی (Clematis ispahanica) از گونههای خوشخوراک کمیاب و در حال انقراض کشور ایران میباشد. در این تحقیق پراکنش این گونه در مراتع شهرستانهای بوانات و مهریز واقع در استانهای فارس و یزد مورد بررسی قرار گرفت. به منظور نمونهبرداری از پوشش گیاهی، مناطق مورد مطالعه طبقهبندی شد و سپس با استفاده از روش تصادفی-سیستماتیک 30 پلات 2×3 ...
بیشتر
کلماتیس اصفهانی (Clematis ispahanica) از گونههای خوشخوراک کمیاب و در حال انقراض کشور ایران میباشد. در این تحقیق پراکنش این گونه در مراتع شهرستانهای بوانات و مهریز واقع در استانهای فارس و یزد مورد بررسی قرار گرفت. به منظور نمونهبرداری از پوشش گیاهی، مناطق مورد مطالعه طبقهبندی شد و سپس با استفاده از روش تصادفی-سیستماتیک 30 پلات 2×3 متر مربعی در مناطق کلید مستقرگردید. نمونهبرداری به دلیل خشبی بودن سایر اندامهای گیاه، فقط از برگهای آن با 5 تکرار و ثبت گونههای همراه انجام شد. نمونههای خاک از عمق 30-0 سانتیمتری پلاتها (بر اساس عمق ریشهداونی) برداشت گردید. از آزمون t مستقل جهت مقایسه خصوصیات شیمیایی خاک دو منطقه استفاده شد. به منظور تعیین مؤثرترین مؤلفههای تأثیرگذار بر خصوصیات خاک دو منطقه از روش تجزیهٔ مؤلفههای اصلی (PCA) استفاده شد. از طرح فاکتوریل جهت بررسی اثر مرحله فنولوژیکی، منطقه و اثر متقابل منطقه×مرحلهٔ فنولوژیکی بر روی شاخصهای کیفیت علوفه (CP، DMD، ME و ADF) استفاده شد. سپس با استفاده از طرح کاملاً تصادفی چگونگی اثر متقابل منطقه × مرحلهٔ فنولوژیکی بر روی کیفیت علوفه بررسی شد. نتایج نشان داد که واقعیت انتشار و بهترین الگوی پراکنش این گونه گیاهی، دامنههای شمالی و توپوگرافی نسبتاً مسطح میباشد. این گونه گیاهی در خاکهای غیرشور (2Ec<)، بافتهای شنی- لومی، لومی- شنی و شنی، با مقدار اسیدیته 9/8-6/8، کربن آلی 7/0% -4/0%، ازت 13/0%-09/0%، فسفر1/22-9/ 13 پی پی ام، کربنات کلسیم 59%-42%، و پتاسیم 45/2-2 میلی گرم در لیتر رشد و پراکنش دارد. نتایج PCA نشان داد که کربن آلی (OC)، هدایت الکتریکی (EC) و اسیدیته خاک (pH) مؤثرترین مولفههای تأثیرگذار خاک دو منطقه بشمار میآیند. با توجه به نتایج بهدست آمده، شاخصهای کیفیت علوفه در مراحل رشد رویشی و گلدهی، در منطقهٔ بوانات بطور معناداری بیشتر از منطقه مهریز بود اما در مرحله بذردهی شاخصهای مورد مطالعه،در منطقهٔ مهریز بطور معناداری بالاتر بود. نتایج همبستگی پیرسون نشانگر آن است که بین خصوصیات شیمیایی خاک و شاخصهای کیفیت علوفه همبستگی معنیداری وجود ندارد. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که اثر اقلیم بر کیفیت علوفه بیشتر از عوامل خاکی میباشد. بطورکلی میتوان گفت که کیفیت علوفه بالای کلماتیس اصفهانی میتواند یکی از دلایل در معرض خطر انقراض بودن آن بشمار آید.