نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسین آذرنیوند ¹
• علی طویلی ¹
• سیدعلی صادقی سنگدهی ²
• محمد جعفری ¹
• محمد علی زارع چاهوکی ³

¹ دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

² کارشناس ارشد بیابان‌زدایی دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم شهر

³ دانشیار دانشگاه تهران

چکیده

آگاهی از نیازهای اکولوژیک و بوم­شناختی گونه­های مرتعی می­تواند در جهت برنامه­ریزی و مدیریت جوامع گیاهی و حفظ، احیاء و بهره­برداری از اکوسیستم­های مرتعی بسیار حائز اهمیت باشد. مطالعه پیش­رو به بررسی خصوصیات اکولوژیک و رویشگاهی گونه نتر (Astragalus squarrosus) در رویشگاههای کاشان پرداخته است. از این رو، در هریک از مناطق مورد مطالعه نمونه­برداری از خاک در طول چهار ترانسکت و در دو عمق30-0 و60-30 سانتی­متری و نمونه­برداری از گونه گیاهی نیز در سه مرحله رشد رویشی، گلدهی و بذردهی انجام شد. بررسی خاک رویشگاههای نتر نشان داد که این گونه اغلب در خاکهای شنی لومی تا لومی شنی رویش داشته و در دامنه هدایت­الکتریکی 4/0 تا 2/4 دسی­زیمنس بر متر و pH 49/7 تا 17/8 توانایی ادامه حیات دارد. نتایج مطالعات پوشش گیاهی نشان داد که در رویشگاههای این گونه میانگین تولید سال جاری 3/78 کیلوگرم در هکتار و میانگین تراکم گونهA. squarrosus  9/1322 پایه در هکتار بوده است. نتایج بررسیهای انجام شده بر روی خصوصیات کیفی علوفه در گونه A. squarrosus در سه مرحله رشد رویشی، گلدهی و بذردهی نشان داد که با پیشرفت مرحله رویشی 6/3 درصد از میزان پروتئین خام و 82/0 درصد از میزان کربن آلی گیاه کاسته شده است. همچنین با کاهش ماده خشک قابل هضم (DMD) و انرژی متابولیسمی (ME) و افزایش 1/4 درصدی میزان دیواره سلولی بدون همی­سلولز (ADF)‏ در مرحله بذردهی، از ارزش غذایی گونه نتر بطور چشمگیری کاسته شده و کیفیت علوفه این گونه بشدت کاهش یافته است.
 

کلیدواژه‌ها

• بوم‌شناسی
• آت‌اکولوژی
• فنولوژی
• نتر
• Astragalus squarrosus
• کاشان

عنوان مقاله [English]

Investigation on ecological characteristics of Astragalus squarrosus in Kashan rangelands

نویسندگان [English]

• Hosein Azarnivand ¹
• Ali Tavili ¹
• Ali Sadeghi Sangdehi ²
• Mohammad Jafari ¹
• Mohamad ali Zare Chahouki ³

چکیده [English]

Understanding ecological needs of range species is of utmost importance for range managers in conservation and utilization of rangeland ecosystems. The current research was conducted to find out ecological characteristics of Astragalus squarrosus in Kashan. In each study area, soil sampling was performed at depths of 0-30 and 30-60 cm along four transects. Vegetation sampling was done in three phonological stages of vegetative growth, flowering and seed ripening. Soil studies of the mentioned species showed that it mainly grew in soils with sandy loam to loamy sand textures, EC of 0/4 -4/2 ds/m and pH of 7/49 -8/17. According to the results of the vegetation studies, average of the current yield was 78/3 kg/ha and 1322/9 species per hectare was estimated as average of the density of A. squarrosus. Forage quality analysis at three phonological stages of vegetative growth, flowering and seed ripening showed that the amount of CP and OC were reduced up to 3.6% and 0/82 respectively. Decrease of DMD and ME and increase of ADF values at seed ripening stage was associated with a considerable decrease in palatability and subsequently forage quality.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Autecology
• phenology
• Astragalus squarrosus
• Kashan