نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• رضا تمرتاش

استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

 با توجه به اهمیت تعیین وضعیت مرتع در مدیریت صحیح اکوسیستم­های مرتعی و همچنین ارتباط تنوع گیاهی، درصد تاج پوشش و درجه اهمیت گونه غالب با وضعیت و سلامت مرتع، تحقیق حاضر به مقایسه سه روش ارزش مرتع، شش فاکتوری و چهار فاکتوری، جهت تعیین مناسب­ترین روش تعیین وضعیت، در مراتع ییلاقی لاسم هراز پرداخته است. به این منظور ابتدا تفکیک واحدهای پوشش گیاهی منطقه با استفاده از عکس­های هوایی (مقیاس 1:20000) و کنترل زمینی، بر روی نقشه توپوگرافی با مقیاس 1:50000 انجام شد. با تعیین نقاط معرف در هر واحد، نمونه­برداری، به روش تصادفی- سیستماتیک و با استفاده از ترانسکت و پلات صورت گرفت. در این نقاط شاخصهای تنوع شانون و سیمسون، درجه اهمیت گونه غالب و درصد تاج پوشش گیاهی و امتیازات مربوط به روشهای تعیین وضعیت شامل شش فاکتوری، چهار فاکتوری و ارزش مرتع جهت تعیین ارتباط آنها با یکدیگر، محاسبه گردید. به این منظور آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی و آنالیز واریانس داده­های مورد ارزیابی با نرم­افزار Minitab13.3 انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که شاخص تنوع شانون با روشهای چهار فاکتوری، شش فاکتوری و ارزش مرتع رابطه معنی­داری برقرار کرده است، ولی میزان این ارتباط با روش شش فاکتوری بیشتر از سایر روشها بوده است در حالی­که شاخص تنوع سیمسون با آنها همبستگی نشان نداده است.مقایسه شاخص تاج پوشش و درجه اهمیت نیز نشان می دهد که دو روش ارزش مرتع و چهار فاکتوری ارتباط معنی­داری با آنها نداشته­اند؛ در حالی­که روش شش فاکتوری همبستگی بالایی با هر دو شاخص فوق داشته است. بنابراین در این تحقیق، مناسب­ترین روش تعیین وضعیت براساس شاخصهای گیاهی مورد مطالعه، روش شش فاکتوری تشخیص داده شد.
 

کلیدواژه‌ها

• تعیین وضعیت
• تنوع
• سلامت مرتع
• لاسم

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Rangeland Condition based on Plant indices in Summer Rangelands of Lasem, Haraz

نویسنده [English]

• Reza Tamartash

چکیده [English]

With attention to importance of range condition for correct management of range ecosystems and relationship among biodiversity, canopy cover percentage and the importance degree of dominant species with range condition and health, this research was conducted with comparison of three methods including pastoral value, six factors and four factors methods in summer rangelands of Lasem, Haraz. Plant types was separated with use of aerial photos (1:20000) and field control on topographic maps (1:50000).The sampling was done by quadrat and transects using random-systematic method in key areas. In this points Shanon, Sympson indices, importance degree of dominant species, canopy cover percent and scores of range condition methods has calculated for determination of relation among them. In order to Pearson correlation test, liner regression and analysis of variance were run with Mini tab 13.3. The results showed that Shanon diversity index had significant relation with six factors, four factors and pastoral value but rate of this relationship to six factors was more than other methods. Sympson index had not correlation with them. The comparison of canopy cover index and importance degree showed that these factors had not significant relation to pastoral value and four factors methods while six factors method had high correlation with them. Thus in this research, the best suitable method of range condition is recognized six factors method.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Rangeland condition
• Biodiversity
• rangeland health
• Lasem