نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد جنگجو برزل آباد ¹
• مهدیه توکلی ²

¹ استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه فردوسی مشهد

² دانش آموخته، کارشناس ارشد مرتع داری

چکیده

نظر به اهمیت روزافزون بهره‏برداریهای چندگانه از منابع طبیعی، در این تحقیق روشهای بهبود درصد جوانه‏زنی10 گونه گیاه مرتعی و بیابانی دارای ارزش زینتی و یا دارویی مورد توجه قرار گرفت. 9 تیمار جوانه‏زنی در قالب طرح کاملا تصادفی بر بذرهای هر یک از گونه‏ها اعمال و سپس جوانه‏زنی آنها در داخل انکوباتور و دمای 22 درجه سانتی‏گراد بررسی شد. از بین تیمارهای اعمال شده هورمون جیبرلیک اسید بدلیل داشتن تأثیر‏ معنی‏دار بر جوانه‏زنی 5 گونه بیشترین تأثیر‏گذاری را داشت؛ تیمارهای سرمادهی، نیترات پتاسیم و گرمادهی با تاثیر گذاری بر 3 گونه، تیمار خراشدهی با اسید بر 2 و خیساندن در آب بر 1 گونه در ردیفهای بعدی قرار گرفتند. تیمار پروپیلن گلیکول و شنهای مرطوب کمترین تأثیر را بر جوانه‏زنی گونه‏های تحت مطالعه داشته و یا سبب کاهش جوانه‏زنی شدند. تیمارهای آزمایشی سبب افزایش قابل قبول درصد جوانه‏زنی در گونه‏های سنبله‏ای ارغوانی، پرند، کور و شب‏بوی بیابانی شدند. از این‏رو نتایج می توانند به عنوان راهکاری جهت شکستن خواب این گونه‏ها بکار روند. گونه‏های کاروانکش، اسکمبیل هفت بندی، اسکمبیل شندوست، وسمه تالشی، شقایق لوب تیز و زنبق صحرایی واکنش ضعیفی به تیمارهای اعمال شده داشتند، بنابراین نتایج آنها برای انجام پژوهشهای آینده قابل استفاده بوده ولی ممکن است جنبه کاربردی نداشته باشد. از دیگر نتایج قابل توجه این آزمایش وجود ارتباط منطقی بین تیمار موفق جوانه‏زنی ، فنولوژی و شرایط رویشگاهی برخی گونه‏های تحت مطالعه بود.   
 

کلیدواژه‌ها

• جوانه‏زنی
• گیاهان مرتعی
• خواب بذر
• یزد

عنوان مقاله [English]

Investigating seed germination of 10 arid-land plant species

نویسندگان [English]

• Mohammad Jankju-Borzelabad ¹
• Mahdeyeh Tavakkoli ²

چکیده [English]

Due to the increasing attentions on multiple uses from rangelands, methods of improving seed germination rates were investigated on 10 arid rangeland species, which have ornamental and/or pharmacological values.  9 dormancy breaking treatments were applied, in a completely randomized design. Seeds were then located in an incubator and daily germination rates were recorded. Between treatments, gibberlic acid caused the greatest influence, on germination of 5 out of 10 species. Low temperature, potassium nitrate, high temperature, sulphuric acid, and water imbibitions also increased germination rates of 3, 3, 3, 2, and 1 species respectively. Lowest effect was found for polyethylene glycol and wet sand treatments. The applied treatments led to high increases in germination rates of Stachys inflata, Pteropyrum aucheri, Capparis spinosa and Fortynia bungei. However, the results for Atraphaxis spinosa, Calligonum polygonoides, Calligonum bungei, Isatis cappadocica, Glaicium oxylobum, and Iris songarica may not be applicable for field workers, because of low (0-5 %) germination rate of these species, while they are valuable for researchers. Further interesting results of this experiment was a logical relationship between treatment that caused the highest increase in germination rate, and phenology stages, habitat conditions of some species.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• germination
• rangeland species
• Seed dormancy
• Yazd