نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نوراله عبدی ¹
• حسن مداح عارفی ²
• قوام الدین زاهدی امیری ³

¹ عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اراک

² استادیار پژوهشی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

³ استادیار دانشگاه تهران

چکیده

دی‌اکسیدکربن اتمسفر در دهه‌های اخیر افزایش قابل توجهی داشته است. شیوه‌های مدیریت اراضی، شرایطی را برای تعدیل افزایش غلظت ₂CO فراهم می‌آورند که طی آن کربن اضافی از طریق ذخیره شدن در بیوماس گیاهی و مواد آلی خاک ترسیب می‌گردد، این فرایند را اصطلاحاً ترسیب کربن خاکی گویند. اکوسیستم‌های مرتعی به‌‌دلیل اینکه نیمی از کل اراضی جهان را دربر گرفته‌اند، قابلیت بالایی در ترسیب کربن دارند. گون‌زارهای ایران با وسعت 17 میلیون هکتار، معادل 10 درصد کل اراضی کشور را پوشش داده‌اند و سهم بالایی در ترسیب کربن دارند. به‌منظور بررسی نقش و قابلیت گون‌زارها در ترسیب کربن، یک منطقه معرف از تیپ گیاهی Astragalus verus-Bromus tomentellus در مراتع مالمیر شهرستان شازند در استان مرکزی انتخاب شد و مقادیر کربن در بیوماس هوایی و زیرزمینی، لاشبرگ و خاک در آن محاسبه گردید. نتایج نشان داد که کل کربن ترسیب شده در واحد سطح، 95/32 تن در هکتار بود و 43/87 درصد از کل ترسیب کربن را کربن آلی خاک تشکیل می‌داد. نتایج توزیع کربن بیوماس کل نشان داد که ذخیره کربن در بیوماس اندامهای هوایی، بیش از ریشه‌ها بود. نتایج تجزیه همبستگی و رگرسیون گام‌به‌گام نشان داد که ترسیب کربن با ارتفاع و حجم بوته‌های گون‌، بیوماس هوایی، بیوماس زیرزمینی، بیوماس کل، مقدار لاشبرگ و کربن آلی خاک رابطه مثبت و معنی‌دار داشت. به‌طورکلی، می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که گون‌زارها قابلیت بالایی در ترسیب کربن دارند و خاک مهم‌ترین مخزن کربن آلی در گون‌زارهاست.
 

کلیدواژه‌ها

• ترسیب کربن
• کربن آلی خاک
• بیوماس
• لاشبرگ
• مراتع
• گون‌زار‌
• استان مرکزی

عنوان مقاله [English]

Estimation of carbon sequestration in Astragalus rangelands of Markazi province (Case study: Malmir rangeland in Shazand region)

نویسندگان [English]

• Noor ... Abdi ¹
• Hasan Madah arefi ²
• Ghava din Zahedi amiri ³

چکیده [English]

Atmospheric carbon dioxide concentrations have substantially increased in recent decades. Land management practices, however, offer opportunities to mitigate the rise in atmospheric CO2 concentration through sequestration of this additional carbon via storage in plant biomass and soil organic matter in a process termed terrestrial C sequestration. Rangelands ecosystems have a large potential to sequester C because they occupy about half of the world's land area. In Iran, the Astragalus rangelands with about 17 million hectare area have 10% of the country land area and have the important role in carbon sequestration. In order to investigation the role and potential of Astragalus rangelands in carbon sequestration, a study was carried out at a key area of Astragalus verus-Bromus tomentellus vegetation type in Malmir rangeland site, Shazand township of Markazi province and the content of aboveground and underground biomass carbon, litter carbon and soil organic carbon was determined. The results showed that the total carbon sequestration per hectare was 32.95 ton and 87.43 % of total carbon sequestration was soil organic carbon. The results of biomass carbon distribution showed that the carbon content in aerial biomass was higher than underground biomass. Correlation and stepwise regression analysis revealed that the content of carbon sequestration was positively related to Astragalus height and volume, aerial and underground biomass, total biomass, litter amount and soil organic carbon (SOC) content. It was concluded that the Astragalus rangelands have a large potential to sequester carbon and the soil is most important sink for organic carbon storage in this rangelands

کلیدواژه‌ها [English]

• Carbon sequestration
• Soil organic carbon
• biomass
• Litter
• rangeland
• Astragalus
• Markazi Province