محمد مهدی فتاحی؛ محمد درویش؛ حمیدرضا جاویدکیا؛ سید مهدی ادنانی
دوره 17، شماره 4 ، دی 1389، ، صفحه 575-588
چکیده
بیابانزایی، به کاهش استعداد زیستتوده و اضمحلال منابع محیطی و اکوسیستم‌ها اطلاق می‌شود که عوارض منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای آن سطوح و جنبههای زندگی انسان را متأثر می‌سازد. این تحقیق با هدف ارزیابی و تهیه نقشه بیابانزایی در حوزه آبخیز دریاچه نمک (زیرحوزه قمرود) به وسعت 1614176 هکتار انجام شد. جنبههای بیابانی‌شدن از فرایندهای زوال ...
بیشتر
بیابانزایی، به کاهش استعداد زیستتوده و اضمحلال منابع محیطی و اکوسیستم‌ها اطلاق می‌شود که عوارض منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای آن سطوح و جنبههای زندگی انسان را متأثر می‌سازد. این تحقیق با هدف ارزیابی و تهیه نقشه بیابانزایی در حوزه آبخیز دریاچه نمک (زیرحوزه قمرود) به وسعت 1614176 هکتار انجام شد. جنبههای بیابانی‌شدن از فرایندهای زوال پوشش گیاهی، فرسایش آبی، فرسایش بادی، اُفت کمّی و کیفی منابع آب و شورشدنِ خاک، به روش فائو- یونپ تعیین شد. با تلفیق و ادغام لایههای اطلاعاتی بدستآمده با میانگیری از وزن هر یک از جنبههای دوگانه بیابانزایی (وضعیت موجود و استعداد طبیعی)، اقدام به طبقهبندی بیابانزایی گردید و نقشههای مزبور در محیط GIS تهیه شد. فرایندهای غالب بیابانزایی نیز از منظر جنبههای وضعیت موجود و استعداد طبیعی، مورد بررسی قرار گرفت و مشخص گردید که از منظر وضعیت موجود، بیشترین سطح را در منطقه مطالعاتی، فرایند زوال پوشش گیاهی با 25/23 درصد و درجه بیابانزایی بسیار شدید را شامل می‌شود. در فرایندهای غالب بیابانزایی از منظر استعداد طبیعی، بیشترین سطح را در منطقه مطالعاتی، فرایند تخریب منابع آب با 63/59 درصد و درجه‌های بیابانزایی شدید و بسیار شدید را شامل می‌شود. طبقهبندی خطر کل بیابانزایی و تهیه نقشه آن نیز با دخالت وضعیت موجود، استعداد طبیعی و فشار انسان انجام گردید و نتایج نشان داد که 51/23 درصد مساحت حوضه در طبقه متوسط، 47/76 درصد در طبقه شدید و 02/0 درصد در طبقه خیلی شدید واقع شده است.
