عزیز ارشم؛ علی محمد آخوندعلی؛ عبدالکریم بهنیا
دوره 16، شماره 4 ، دی 1388، ، صفحه 445-455
چکیده
یکی از عوامل مؤثر در ایجاد رواناب و تولید رسوب، شرایط رطوبتی خاک قبل از شروع بارندگی است. در این مطالعه هدف تعیین اثرهای خصوصیات خاک و بارش در سطوح مختلف رطوبتی خاک بر میزان رواناب و رسوب میباشد. در این راستا سه نوع خاک با بافت سنگین، سبک و متوسط با کاربری زراعی در استان خوزستان انتخاب گردید. به طوریکه هر 3 نمونه خاک پس از انتقال ...
بیشتر
یکی از عوامل مؤثر در ایجاد رواناب و تولید رسوب، شرایط رطوبتی خاک قبل از شروع بارندگی است. در این مطالعه هدف تعیین اثرهای خصوصیات خاک و بارش در سطوح مختلف رطوبتی خاک بر میزان رواناب و رسوب میباشد. در این راستا سه نوع خاک با بافت سنگین، سبک و متوسط با کاربری زراعی در استان خوزستان انتخاب گردید. به طوریکه هر 3 نمونه خاک پس از انتقال به آزمایشگاه در چهار سطح رطوبتی هواخشک، بین هواخشک و ظرفیت زراعی، ظرفیت زراعی و نزدیک به اشباع و دو شیب 5 و 15 درصد در قالب 24 تیمار مختلف (شامل 3 نوع خاک، 4 سطح رطوبتی و 2 شیب) در معرض بارشی با شدت ثابت 80 میلیمتر بر ساعت قرار گرفتند. مقادیر رواناب و رسوب برای سه زمان 10 ، 20 و 30 دقیقه استخراج گردید. تمام آزمایشها در یک فلوم 1×1×1/0 متری و توسط باران شبیهسازیشده انجام گردید. نتایج نشان میدهد که در 10 دقیقه اول بین تیمارهای آزمایشی بیشترین اختلافات وجود دارد. بنابراین مقایسه بین ضریب رواناب تیمارهای مختلف نشان میدهد که حداکثر ضریب رواناب در هر سه تداوم نسبت به حداقل آن 2 تا 5 برابر افزایش داشته است. در حالی که در خاکهای مورد بررسی با افزایش رطوبت تا ظرفیت زراعی به ترتیب بافت سبک، متوسط و سنگین بهترتیب کمترین تا بیشترین ضریب رواناب را داشتهاند و در حالت نزدیک به اشباع، روند افزایشی رواناب در بافت سنگین کند شده و کمتر از بافت متوسط میشود. بطور کلی رسوب تولیدی نیز با روند تولید رواناب همخوانی دارد. اما خاک متوسط در رطوبتهای نزدیک به اشباع دارای رسوب تولیدی بسیار بالایی میباشد. به طوریکه مقایسه نتایج برای دو شیب 5 و 15 درصد اختلاف محسوسی را برای ضریب رواناب نشان نمیدهد. اما افزایش میزان رسوب تولیدی در شیب 15 درصد نسبت به شیب 5 درصد تفاوت چشمگیری دارد.
