سجاد امیری؛ رضا عرفانزاده؛ یحیی اسماعیل پور؛ رضا امیدی پور
دوره 23، شماره 3 ، مهر 1395، ، صفحه 645-660
چکیده
در مطالعات تنوع گونهای استفاده از روش‌هایی که بتواند تنوع هر مقیاس را تعیین نماید ضروری است. تقسیم‌بندی افزایشی روشی (تجزیه به روش جمعی) برای اندازه‌گیری و مقایسه مؤلفههای تنوع در مقیاس‌های مکانی و زمانی مختلف می‌باشد. بنابراین این تحقیق با هدف بررسی تأثیر ارتفاع و جهت بر مؤلفههای تنوع گونهای (آلفا، بتا و گاما) با روش تقسیم‌بندی ...
بیشتر
در مطالعات تنوع گونهای استفاده از روش‌هایی که بتواند تنوع هر مقیاس را تعیین نماید ضروری است. تقسیم‌بندی افزایشی روشی (تجزیه به روش جمعی) برای اندازه‌گیری و مقایسه مؤلفههای تنوع در مقیاس‌های مکانی و زمانی مختلف می‌باشد. بنابراین این تحقیق با هدف بررسی تأثیر ارتفاع و جهت بر مؤلفههای تنوع گونهای (آلفا، بتا و گاما) با روش تقسیم‌بندی افزایشی در منطقه حفاظت شده کوه گنو انجام شد. فهرست‌‌برداری از گیاهان در 9 طبقه ارتفاعی (1050-400 متر) در دو جهت جنوبی و شرقی و با تعداد 5 پلات 4 مترمربعی (در مجموع 90 پلات) در هر طبقه ارتفاعی انجام شد. کل غنای گونهای (rγ) به مؤلفههای داخل نمونهها یا پلات (1α)، بین نمونهها (1β)، بین طبقات ارتفاعی (2β) و بین جهت (3β) تقسیم‌بندی شد. تجزیه و تحلیل مؤلفههای تنوع گونهای نشان داد که مؤلفه تنوع 3β با 36/72 درصد و 1β با 19/8 درصد به ترتیب دارای بیشترین و کمترین سهم را از تنوع کل به خود اختصاص دادند. به علاوه 3β بیشتر از میزان مورد انتظار و تنوع آلفا (1α) کمتر از میزان مورد انتظار آن بود که نشان دهنده پراکنش غیر تصادفی گونههای گیاهی است. در دو جهت شرقی و جنوبی کمترین میزان درصد مشاهده‌‌ای و مورد انتظار در سطح آلفا دیده شد و از طرفی در هر دو جهت کمترین مقدار اعداد مشاهده‌‌ای در سطح آلفا ثبت گردید که مقدار آن در جهت جنوبی برابر 95/5 درصد و برای جهت شرقی 73/5 درصد بود. به طور کلی نتایج نشان داد که مؤلفههای بتا درصد بیشتری نسبت به مؤلفه آلفا داشتند و از میزان موردانتظار آنها بیشتر بود. از طرفی مؤلفه‌‌ی آلفا در دو جهت شرقی و جنوبی از میزان موردانتظار آن کمتر دیده شد. نتایج نشان داد که بیشترین تنوع شانون در طبقات ارتفاعی 1600-1200 متر و غنای گونهای در طبقات 2050-1600 متر بود که بهترتیب مقدار 72/1 و 22 را به خود اختصاص دادند. بر اساس نتایج بدست آمده از این پژوهش پیشنهاد میگردد جهت حفاظت و افزایش تنوع، مقیاس منطقه‌‌ای (کل منطقه مورد مطالعه) بایستی مد نظر قرار گیرد که، حفاظت مؤثری از تنوع کل (γ) به عمل خواهد آمد.
