علی‌اکبر جمالی؛ پروانه عشوری؛ صدیقه زارع کیا
دوره 17، شماره 1 ، خرداد 1389، ، صفحه 106-114
چکیده
در مناطق خشک و نیمهخشک، اگر خشکسالی رخ دهد، اهمیت پخش سیلاب[1]ها و استفاده بهینه از آنها دو‌چندان می‌گردد. هدف، تعیین پهنه‌های مناسب پخش سیلاب برای تقویت آب قنات‌ها، چاه‌ها و چشمه‌ها در مناطق خشک با فنون ارزیابی چند‌معیاره‌مکانی[2] GIS برای مقابله با بحران خشکی و خشکسالی است. از این‌رو، حوزه‌ی آبخیز میانکوه در جنوب یزد با ...
بیشتر
در مناطق خشک و نیمهخشک، اگر خشکسالی رخ دهد، اهمیت پخش سیلاب[1]ها و استفاده بهینه از آنها دو‌چندان می‌گردد. هدف، تعیین پهنه‌های مناسب پخش سیلاب برای تقویت آب قنات‌ها، چاه‌ها و چشمه‌ها در مناطق خشک با فنون ارزیابی چند‌معیاره‌مکانی[2] GIS برای مقابله با بحران خشکی و خشکسالی است. از این‌رو، حوزه‌ی آبخیز میانکوه در جنوب یزد با مساحت 618 کیلومتر‌مربع، انتخاب شد. در این مطالعه عوامل مکانی اقتصادی همچون نزدیکی به جاده، روستا، قنات، چاه و چشمه در‌نظر گرفته شد. همچنین عوامل و محدودیتهای مکانی طبیعی مثل تراکم پوشش‌گیاهی، زمین‌ریخت‌شناسی[3]، کاربری اراضی و درجه شیب نیز دخالت داده شد. به طوری که در روش ارزیابی چند معیاره مکانی، عوامل با استفاده از روابط مربوط استانداردسازی بولین و فازی شدند. وزن عوامل نیز با روش رتبه‌بندی مشخص گردید. در مرحله‌ی بعد تلفیق لایه‌ها با طراحی درخت‌واره و زبان برنامه‌نویسی ویژوال در محیط GIS انجام شد که نتیجه‌ی آن، نقشه‌ی شاخص مرکب با ارزش‌های فازی (از صفر تا یک) بود. در نتیجه، منطقه‌ی مناسب پخش سیلاب با ارزش‌های نزدیکتر به یک، مساحتی معادل 02/15 کیلومتر‌مربع و هر سه اولویت 43/2 درصد از مساحت حوزه را شامل می‌شوند. این منطقه هم‌پوشانی مناسبی با منطقه‌ی اجراشده‌ی طرح پخش سیلاب داشت؛ بنابراین کاربرد روش مزبور در تشخیص سریع و دقیق پخش سیلاب برای مناطق مشابه در کشور توصیه می‌گردد. [1]- Flood spreading [2]- Spatial Multi-Criteria Evaluation (SMCE) [3]- Geomorphology
علی اکبر جمالی؛ جمال قدوسی؛ مهدی فرحپور
دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1386، ، صفحه 261-270
چکیده
تلفیق عوامل و محدودیتهای متعدد و در نظر گرفتن آنها به طور یکجا و اتخاذ تصمیم درست در مراتع که پیچیدگی زیادی دارد به شدت نیازمند استفاده از قابلیت رایانه و سامانه های تصمیم یارمکانی (SDSS) است. الگوی ترکیب عوامل مکانی مناسب طبیعی (رسوبدهی، شیب، بارش، عوامل مرتعی: تولید مرتع یا واحد دامی در ماه، گرایش مرتع، وضعیت مرتع)، اقتصادی (نزدیکی ...
بیشتر
تلفیق عوامل و محدودیتهای متعدد و در نظر گرفتن آنها به طور یکجا و اتخاذ تصمیم درست در مراتع که پیچیدگی زیادی دارد به شدت نیازمند استفاده از قابلیت رایانه و سامانه های تصمیم یارمکانی (SDSS) است. الگوی ترکیب عوامل مکانی مناسب طبیعی (رسوبدهی، شیب، بارش، عوامل مرتعی: تولید مرتع یا واحد دامی در ماه، گرایش مرتع، وضعیت مرتع)، اقتصادی (نزدیکی به جاده، روستا، رودخانه، چاه و چشمه) و محدودیتهای مکانی (شیب، رخساره ژئومرفولوژی، جاده، رودخانه، روستا، کاربری زمین، بارش) برای ارائه یک برنامه بیولوژیک مناسب حفاظت خاک طراحی شد. عوامل و محدودیت ها به صورت نقشه های رستری آماده شد. استاندارد کردن آنها در محدوده ارزشی صفر تا یک انجام شد و سپس وزن عوامل با تحلیل سلسله مراتبی (AHP) مشخص گردید. تلفیق این لایه ها به صورت ارزیابی چند معیاره مکانی (SMCE) در ILWIS انجام شد. نقشه شاخص ترکیبی در محدوده ارزشی صفر تا یک استخراج شد. طبق این نقشه و هیستوگرام آن، اولویت‌بندی کنترل بیولوژیکِ فرسایش خاک (کودپاشی، بذرپاشی همراه کودپاشی، نهال کاری و قرق) برای حوضه آبخیز پیشنهاد شد.
