علی اکبر نظری سامانی؛ لیلا بیابانی؛ حمیدرضا عباسی؛ حسن خسروی
دوره 25، شماره 3 ، آذر 1397، ، صفحه 594-612
چکیده
باد به عنوان عامل اصلی در تخریب و فرسایش مناطق خشک و نیمه‌خشک می باشد که برای جلوگیری از اثرات تخریبی آن باید شناخت کافی از ویژگی بادهای منطقه حاصل گردد. هدف اصلی این تحقیق، وضعیت فرسایندگی باد و میزان حمل‌ماسه در منطقه مورد مطالعه میباشد. جهت بررسی از دادههای بادسنجی 8 ایستگاه سینوپتیک حاشیه دریاچه ارومیه با دوره آماری ...
بیشتر
باد به عنوان عامل اصلی در تخریب و فرسایش مناطق خشک و نیمه‌خشک می باشد که برای جلوگیری از اثرات تخریبی آن باید شناخت کافی از ویژگی بادهای منطقه حاصل گردد. هدف اصلی این تحقیق، وضعیت فرسایندگی باد و میزان حمل‌ماسه در منطقه مورد مطالعه میباشد. جهت بررسی از دادههای بادسنجی 8 ایستگاه سینوپتیک حاشیه دریاچه ارومیه با دوره آماری موجود مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. گلبادهای سالانه منطقه نشان داد که بهرغم تغییرات زمانی و مکانی بسیار‌زیاد باد در حاشیه این دریاچه، عمده بادهای غالب از سمت شرق و سپس از غرب میوزد. گلتوفانهای سالانه نشان داد که بادهای فرساینده عمدتاً دارای جهات جنوب و جنوب غربی است که این بادها در فصول تابستان و بهار به صورت یکطرفه و در فصول پاییز و زمستان به صورت چندجهته میوزند. به منظور محاسبه توان حمل ماسه با استفاده از رابطه فرای‌برگر و دین، منطقه مورد مطالعه از نظر قدرت فرسایش باد در کلاس کم تا متوسط قرار گرفته است و جهت نهایی حمل ماسه عمدتاً به‌سمت شمال‌شرقی است که براساس معادله لتو-لتو دبی (شار) حمل ماسه بین 05/0 تا 73/2 تن بر متر درسال محاسبه شد. همچنین با استفاده از معادله تسوار، شاخص تحرک تپههای ماسهای برای تمام ایستگاهها کمتر از 1 شد که نشان‌دهندة غیر فعال بودن اشکال تراکمی ماسه است. ولی چون پوشش گیاهی بسیار کمی بر روی آنها مستقر شده است میتوان نقش عامل انسانی (بویژه چرای دام و لگد کوبی احشام) و شوری بیش از حد تپه ها را در آن مهم دانست.
