سیدجعفر سیداخلاقی؛ مائده یوسفیان؛ داود درویشی؛ داریوش قربانیان
دوره 30، شماره 3 ، دی 1402، ، صفحه 381-394
چکیده
سابقه و هدفبراساس قانون حفاظت و بهرهبرداری از جنگلها و مراتع، هرگونه بهرهبرداری از منابع طبیعی توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی باید با تصویب و مجوز سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور انجام شود. صدور پروانه مرتعداری و چرای دام از مهمترین مجوزها در بخش منابع طبیعی است که فرایند اجرایی خاص خود را دارد. شواهد نشان میدهد مسائل و مشکلات ...
بیشتر
سابقه و هدفبراساس قانون حفاظت و بهرهبرداری از جنگلها و مراتع، هرگونه بهرهبرداری از منابع طبیعی توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی باید با تصویب و مجوز سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور انجام شود. صدور پروانه مرتعداری و چرای دام از مهمترین مجوزها در بخش منابع طبیعی است که فرایند اجرایی خاص خود را دارد. شواهد نشان میدهد مسائل و مشکلات مختلفی در مسیر صدور این مجوز وجود دارد، بهطوری که برای بهبود و اصلاح فرایند مذکور، باید بررسی علمی آسیبشناسانه انجام شود. هدف این پژوهش، شناسایی و دستهبندی آسیبهای موجود در فرایند صدور و تمدید پروانه چرای دام در مرتع است. مواد و روشهااین پژوهش از نظر ماهیت، کیفی بوده و در آن از فن مصاحبه با گروههای کانونی استفاده شده است. در این پژوهش 96 بهرهبردار و 31 کارشناس از 6 استان کرمان، اصفهان، همدان، کردستان، مازندران و سمنان بهطور هدفمند انتخاب و نظرات آنها پیرامون فرایند و مسائل صدور مجوز چرای دام با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه، جمعآوری و نتایج با بهرهگیری از تکنیک تحلیل محتوا تجزیهوتحلیل شد. نتایجنتایج این بررسی منجر به شناسایی و تأیید 30 نوع آسیب و مشکل در فرایند صدور و تمدید پروانه چرای دام در قالب سه دسته اصلی (سامانهای، قانونی و ساختاری-اجرایی) گردید که در شاخه مشکلات سامانهای، مؤلفه تعدد سامانهها و فقدان یک سامانه یکپارچه و هوشمند، در شاخه موانع قانونی، مؤلفه زمانبر بودن بررسی تخلفات قانونی متقاضیان برای تمدید پروانه چرا، تقسیم پروانه چرا بین فرزندان بعداز فوت صاحب پروانه چرا و در شاخه مشکلات ساختاری، مؤلفه ضعف سیستمهای نظارت و پایش، بروزنبودن اطلاعات آماری دام و مرتع، انگیزه پایین کارشناسان ممیزی ادارات منابع طبیعی و کمبود اعتبارات استانی، بیشترین نقش را در فرایند صدور مجوز چرا داشته است. براساس نتایج این مطالعه، فرایند صدور در استانهای مورد بررسی طی 15 گام و 73 روز و فرایند تمدید پروانه چرا در 8 روز انجام میشود. نتیجهگیریدر یک جمعبندی کلی و برمبنای یافتهها و با توجه به مشکلاتی که پیش از این بیان شد، به منظور بهبود فرایند صدور و تمدید پروانه چرا نیاز به انجام اقداماتی است، به این منظور لازم است موضوع ایجاد سامانهای یکپارچه، بهینهسازی سیستم اطلاعرسانی، تمدید خودکار پروانه چرا برای دامداران خوشحساب، بهروزرسانی اطلاعات دام، مرتع و تعیین مرز دقیق مراتع و اصلاح و یا حذف قوانین و دستورالعملهای مزاحم در اولویت قرار گیرد.
