مسعود برزعلی؛ مژگان عظیمی؛ محمد عبدالحسینی؛ عبدالرحیم لطفی
دوره 29، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 133-144
چکیده
خدمات متنوعی که به طور مستقیم و غیرمستقیم از محیط طبیعی بهدست میآید، به عنوان خدمات زیستبوم مطرح میشوند. منظور از این خدمات، برقراری ارتباط با رفاه انسانی در چهار طبقه خدمات فراهمسازی، حمایتی، تنظیمی و فرهنگی است. این مطالعه با هدف بررسی نقش اکوسیستم مرتعی حوزه آبخیز اترک از منظر پتانسیل نگهداشت رسوب براساس کارکرد کاهش ...
بیشتر
خدمات متنوعی که به طور مستقیم و غیرمستقیم از محیط طبیعی بهدست میآید، به عنوان خدمات زیستبوم مطرح میشوند. منظور از این خدمات، برقراری ارتباط با رفاه انسانی در چهار طبقه خدمات فراهمسازی، حمایتی، تنظیمی و فرهنگی است. این مطالعه با هدف بررسی نقش اکوسیستم مرتعی حوزه آبخیز اترک از منظر پتانسیل نگهداشت رسوب براساس کارکرد کاهش میزان ازدست رفتن اراضی و حفظ حاصلخیزی خاک با استفاده از بسته نرم افزاری نگهداری رسوب در مدل InVEST انجام شد. این مدل برای محاسبه کنترل فرسایش، از معادله جهانی ویراست شده هدر رفت خاک (RUSLE) استفاده می کند و میزان نگهداری رسوب بر اساس نسبت توان حمل رسوب تخمین زده میشود. بر این اساس، اطلاعات ورودی مورد نیاز مدل شامل جدول زیست فیزیکی و نقشههای مدل رقومی ارتفاع، فرسایندگی باران، فرسایشپذیری خاک، پوشش گیاهی و کاربری اراضی با نرمافزار ArcGIS 10.4 تهیه و در قالب نقشههای رستری به مدل وارد شد. نتایج این پژوهش نشان داد که در بین کاربریهای مورد مطالعه، جنگل با 1418 تن بر کیلومترمربع و مراتع خوب با میزان 1217 تن بر کیلومترمربع، بیشترین میزان پتانسیل نگهداشت رسوب را داشتند و کمترین مقدار مربوط به زمینهای بایر، مناطق مسکونی و مراتع فقیر با میزان 52 تا 119 تن بر کیلومترمربع بود. از نظر صحت سنجی مکانیابی، نتایج این مدل با نقاط کنترل در حوزه آبخیز اترک مقایسه شد که نشان داد، بیشترین میزان حفظ نگهداشت رسوب در شرق و جنوب شرقی بوده است. همچنین در مرکز و غرب حوزه، عواملی مانند کاهش پوشش گیاهی و نوع خاک در تشدید فرسایش این حوضه نقش داشتهاند. نتایج حاصل از این تحقیق میتواند در برنامههای آمایش سرزمین و تصمیمگیری مناسب برای مدیریت مراتع مفید باشد.
محمود گودرزی؛ مژگان عظیمی؛ احسان زندی اصفهان؛ قادر کریمی؛ امرعلی شاهمرادی
دوره 22، شماره 3 ، آذر 1394، ، صفحه 552-562
چکیده
آتشسوزیهای متعددی در مراتع مناطق خشک و نیمهخشک به وقوع میپیوندد پس آمد آتشسوزیها، خسارت به علوفه مراتع و مستعدشدن خاکها نسبت به فرسایش است و در نتیجه موجب خسارات مالی و زیست محیطی زیادی میگردد. بهمنظور شناخت اثرات پدیده آتشسوزی در مراتع نیمهاستپی، مراتع آتش گرفته (تابستان 1386) بر روی گندمیان یکساله و دائمی در مراتع ...
بیشتر
آتشسوزیهای متعددی در مراتع مناطق خشک و نیمهخشک به وقوع میپیوندد پس آمد آتشسوزیها، خسارت به علوفه مراتع و مستعدشدن خاکها نسبت به فرسایش است و در نتیجه موجب خسارات مالی و زیست محیطی زیادی میگردد. بهمنظور شناخت اثرات پدیده آتشسوزی در مراتع نیمهاستپی، مراتع آتش گرفته (تابستان 1386) بر روی گندمیان یکساله و دائمی در مراتع نیمهاستپی منطقه کردان شهرستان کرج (البرز جنوبی) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح آماری بلوکهای کاملاً تصادفی بمدت زمان 3 سال (87-1389)، با 2 تیمار (مراتع شاهد و مراتع آتش گرفته) و20 تکرار (پلاتها) انجام شد. در اولین فصل بهار بعد از آتشسوزی، به فاصله هر سال یک بار و در طی 3 سال متوالی، پوشش گیاهی مراتع آتش گرفته و مراتع شاهد با استفاده از ترانسکت و کوادرات بررسی شد. در هر پلات درصد تاجپوشش اندازهگیری گردید. پس از اتمام عملیات صحرایی، تجزیه و تحلیل آماری نتایج تیمارها با طرح آزمایشی فاکتوریل و مقایسه میانگینها با آزمون دانکن بین تکرارها انجام گردید. نتایج نشان داد تاج پوشش گندمیان چند ساله در سال اول و دوم در مرتع شاهد بیش از مراتع آتشسوزی شده (بدون اثرمعنیدار) و در سال سوم در هر دو مرتع تقریباً مشابه بود. همچنین نتایج نشان داد آتشسوزی در طی زمان بر روی گندمیان یکساله اثر مثبت داشته (در سطح 1%)، و تفاوت بین سال و مرتع هر دو از لحاظ آماری معنیدار است.