مهشید سوری؛ طیبه علیبیگی؛ مهدی عرفانیان؛ جواد معتمدی؛ رستم خلیفه زاده
دوره 28، شماره 1 ، فروردین 1400، ، صفحه 21-33
چکیده
پایش مراتع برای تحقیق در مورد تغییرات جهانی و توسعه پایدار، مهم میباشد. تولید ناخالص اولیه یکی از عوامل کلیدی برای درک شرایط گراسلند در حال رشد است. محصولات تولید ناخالص اولیه سنجنده MODIS ماهوارههای Terra و Aqua که بر اساس مدل LUE و دادههای بازتاب سطح زمین استخراج میشوند، به پارامترهای FPAR و بازدهی مصرف نور حساسیت دارند. ...
بیشتر
پایش مراتع برای تحقیق در مورد تغییرات جهانی و توسعه پایدار، مهم میباشد. تولید ناخالص اولیه یکی از عوامل کلیدی برای درک شرایط گراسلند در حال رشد است. محصولات تولید ناخالص اولیه سنجنده MODIS ماهوارههای Terra و Aqua که بر اساس مدل LUE و دادههای بازتاب سطح زمین استخراج میشوند، به پارامترهای FPAR و بازدهی مصرف نور حساسیت دارند. هدف این مطالعه معرفی یک شاخص بهبودیافته مبتنی بر محصولات تولید ناخالص اولیه و شاخص پوشش گیاهی NDVI سنجنده MODIS میباشد. عملیات میدانی از تاریخ 19 اردیبهشت 1394 همزمان با رشد پوشش گیاهی در حوضه مطالعاتی رزین استان کرمانشاه انجام شد. در هریک از تیپها، مناطق معرف تعیین شد و در هریک از نقاط معرف 6 عدد ترانسکت 100 متری مستقر گردید. در امتداد هر یک از ترانسکتها 5 عدد پلات به فاصله 20 متر قرار داده شد و در مجموع 84 عدد ترانسکت و 420 پلات در سطح حوزه مورد استفاده قرار گرفت. اطلاعاتی مانند نوع تیپ مرتع و میزان علوفه تر واقعی (AFY, kg/ha) در حوضه رزین بررسی شد. در مجموع سه تیپ در حوزه شناسایی گردید. دادههای تولید ناخالص اولیه تغییریافته با دادههای اندازهگیری شده در حوضه رزین استان کرمانشاه محاسبه و اعتبارسنجی شد. نتایج نشان داد که در تیپ 1 با R2 معادل 77/0 شاخص Ss تولید ناخالص اولیه ndvi بهعنوان شاخص بهبودیافته، در تیپ 2 شاخص Ss تولید ناخالص اولیه ndvi با R2 73/0، تیپ 3 شاخص Ss تولید ناخالص اولیه ndvi با R2 معادل 71/0 و در نهایت کل تیپ مرتع شاخص Ss تولید ناخالص اولیه ndvi با R2 معادل51/0 تعیین گردید. دادههای تولید ناخالص اولیه تغییریافته یک شاخص قابل قبول برای پایش گراسلند است. بهطوریکه دقت برآورد تولید مراتع بر اساس شاخص Ss تولید ناخالص اولیه ndvi، 80 درصد بهدست آمد. نتایج آماری مقایسه مقادیر برآورد شده با مشاهدات صحرایی حکایت از دقت قابل قبول مدلهای آماری در برآورد تولید دارد. از آنجایی که دادههای MODIS دو بار در روز در دسترس میباشند، شاخص بهبودیافته میتواند نیاز واقعی پایش مراتع را در مقیاس منطقهای پاسخ دهد.
حسن قلیچ نیا؛ حسین ارزانی؛ محمد اکبرزاده؛ مهدی فرحپور؛ مژگانالسادات عظیمی
دوره 19، شماره 2 ، شهریور 1391، ، صفحه 203-220
چکیده
ارزیابی مراتع و شناسایی تغییرات موجود در پوشش گیاهی، تولید و عوامل مؤثر بر آنها از موارد مهم برای برنامهریزی و اعمال مدیریت صحیح بهرهبرداری است. بر این اساس ابتدا با استفاده از منابع در دسترس، رویشگاههای عمدة استان مازندران تعیین و بعد در مناطق معرف هر رویشگاه یک سایت برای آماربرداری در سال 1380 تأسیس گردید. در 10 سایت ایجاد شده، ...
بیشتر
ارزیابی مراتع و شناسایی تغییرات موجود در پوشش گیاهی، تولید و عوامل مؤثر بر آنها از موارد مهم برای برنامهریزی و اعمال مدیریت صحیح بهرهبرداری است. بر این اساس ابتدا با استفاده از منابع در دسترس، رویشگاههای عمدة استان مازندران تعیین و بعد در مناطق معرف هر رویشگاه یک سایت برای آماربرداری در سال 1380 تأسیس گردید. در 10 سایت ایجاد شده، عوامل مربوط به پوشش گیاهی (پوشش تاجی و تولید) در زمان آمادگی مرتع در طول 6 ترانسکت 200 متری در60 پلات یک مترمربعی اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار متوسط درصد پوشش گیاهی در سایتهای دهگانه، حداکثر در سال 1383 بهمیزان 22/50 (درصد) و بیشترین میزان تولید نیز 87/417 (کیلوگرم در هکتار) در سال 1383 بودهاست. حداقل درصد پوشش در سال 1381 با میانگین 38/47 درصد و میانگین تولید 46/391 و 63/391 در سالهای (1381) و (1382) بودهاست. بر این اساس مشخص گردید که درصد پوشش و تولید با بارندگی در ارتباط بوده است. بهطوریکه در بیشتر سایتهایی که میانگین بارش بخصوص بارش در اواخر زمستان و بهار در سال 1383 بیشتر از سایر سالها بوده به واسطه آن میانگین درصد پوشش و تولید در همین سال بیشتر از سایر سالهای مورد مطالعه بوده است. همچنین نحوة مدیریت چرای دام در سایتها بر میزان تولید و پوشش تأثیر داشته است. سایتهای موجود در مناطق مرتفع دارای وضعیت مطلوبتری میباشند. که آن هم بهعلت شرایط اقلیمی مدیترانهای سرد و بارندگی بیشتر و مدیریت مناسب چرای دام در مرتع، در این سایتها میباشد. در این سایتها گیاهان کلاس I و II وضعیت بهتری در مقایسه با مراتع پاییندست دارند. در سایتهای واقع در مناطق پایینتر با اقلیم نیمهخشک سرد بخصوص در درمنهزارها، وضعیت پوشش گیاهی در مرتبة پایینتر از مناطق مرتفعتر قرار دارد که آن هم بهعلت شرایط اقلیمی نیمهخشک و استفاده از مرتع در دو فصل بهار و پاییز میباشد. در این سایتها گیاهان کلاس III غلبه یافتهاند. بارندگی بر تمام شکلهای رویشی تأثیر داشته و برای گندمیان پایا هم در درصد پوشش و هم در تولید نقش داشته است. از آنجا که گیاهان بالشتکی برای محاسبه تولید در نظر گرفته نشدند، از این رو افزایش درصد پوشش در تولید نقش نداشته است. گیاهان یکساله نیز به واسطه افزایش بارندگیهای بهاره در برخی از سایتها در افزایش تولید نقش داشتهاند.
احمد احمدی؛ عباسعلی سند گل
دوره 13، شماره 1 ، خرداد 1385، ، صفحه 48-52
چکیده
با در نظر گرفتن فرسایش ژنتیکی وسیر قهقرایی پوشش گیاهی استفاده از روشهای احیا و اصلاح مرتع از جمله کپه کاری برای افزایش تولید علوفه مراتع امری ضروری است. ارزیابی مراتع گل آدم سلماس نشان دادکه بر اثر چرای سنگین و یکسره بسیاری از گونههای خوشخوراک در حال انقراض بوده و با بنیه و شادابی کم دیده میشوند. و برعکس گیاهان غیر خوشخوراک و ...
بیشتر
با در نظر گرفتن فرسایش ژنتیکی وسیر قهقرایی پوشش گیاهی استفاده از روشهای احیا و اصلاح مرتع از جمله کپه کاری برای افزایش تولید علوفه مراتع امری ضروری است. ارزیابی مراتع گل آدم سلماس نشان دادکه بر اثر چرای سنگین و یکسره بسیاری از گونههای خوشخوراک در حال انقراض بوده و با بنیه و شادابی کم دیده میشوند. و برعکس گیاهان غیر خوشخوراک و مهاجم به مقدار زیاد در مرتع دیده میشوند. در استان آذربایجان غربی حدود 3/2 میلیون واحد دامی مازاد بر تولید مراتع وجود دارد بنابراین استفاده ازعملیاتی که موجب افزایش علوفه گردد کاری ضروری است.به منظور بررسی اثر عملیات کپه کاری در بهبود وضعیت و تولید مرتع، ایستگاه گل آدم سلماس واقع در منطقة نیمه خشک سرد با متوسط بارندگی سالانه 8/325 میلیمتر انتخاب شد. برای تعیین وضعیت، ظرفیت و گرایش مراتع به ترتیب از روش چهار عاملی، قطع و توزین و ترازوی گرایش استفاده شد.در مراتع گل آدم سلماس از سال 1379تا سال 1383 عملیات کپه کاری با گونههای Agropyron cristatum، Agropyron desertorum ، Agropyron elongatum، Onobrychis sativa و Medicago sativa انجام گرفت. نتایج حاصل نشان داد که در محل عملیات کپه کاری وضعیت مراتع از خیلی ضعیف به ضعیف رسید و تولید از 78.4کیلوگرم در هکتار به 172.6 کیلوگرم در هکتار افزایش یافت، میانگین پوشش گیاهی و درصد حفاظت خاک نیز از 20 درصد و 76 درصد در سال 1379 به ترتیب به 28 درصد و 86 درصد در سال 1383 رسید که اختلاف آنها معنی دار ( (P<0.05.بود.
حسین ارزانی؛ حمیدرضا میرداودی؛ مهدی فرحپور؛ مژگان السادات عظیمی؛ سیدحسن کابلی؛ عباسعلی سندگل؛ مرتضی اکبرزاده؛ ولی الله مظفریان
دوره 12، شماره 4 ، بهمن 1384، ، صفحه 409-436