حسین ارزانی؛ سمیه عالی خانی؛ سید اکبر جوادی؛ بردیا نوریان
دوره 16، شماره 4 ، دی 1388، ، صفحه 431-444
چکیده
اولین گام در یک مدیریت اصولی مرتع آگاهی از نیازهای غذایی دام، مقدار علوفه در دسترس و کیفیت علوفه مراتع میباشد. با توجه به اینکه در ایران دام غالب استفادهکننده از مراتع گوسفند است و بیش از 27 نژاد مختلف گوسفندی در کشور وجود دارد و هر نژاد دارای وزن زنده و شرایط فیزیولوژیکی خاص که در شرایط آب و هوایی و توپوگرافی متفاوت چرا میکند ...
بیشتر
اولین گام در یک مدیریت اصولی مرتع آگاهی از نیازهای غذایی دام، مقدار علوفه در دسترس و کیفیت علوفه مراتع میباشد. با توجه به اینکه در ایران دام غالب استفادهکننده از مراتع گوسفند است و بیش از 27 نژاد مختلف گوسفندی در کشور وجود دارد و هر نژاد دارای وزن زنده و شرایط فیزیولوژیکی خاص که در شرایط آب و هوایی و توپوگرافی متفاوت چرا میکند و در نتیجه دارای نیازهای غذایی متفاوت میباشند؛ باید برای نژاد غالب هر منطقه به طور جداگانه کیفیت علوفه را تعیین کرد تا بتوان براساس آن نیاز روزانه دام را تعیین نمود. این تحقیق بر مبنای مقایسه کیفیت علوفه 11 گونه از مراتع کلیبر در استان آذربایجانشرقی برای تعیین کیفیت علوفه و نیاز روزانه دام برای گوسفند نژاد مغانی در دو منطقه ییلاق و قشلاق انجام شد. نمونهگیری گیاهی برای بار اول در زمان گلدهی و برای بار دوم در زمان رشد کامل انجام شد. تعیین کیفیت علوفه بر مبنای ترکیبات شیمیایی ( پروتئین خام(CP) ، دیواره سلولزی منهای همی سلولز(ADF)، قابلیت هضم ماده خشک (DMD)و انرژی متابولیسمی(ME)) انجام شد. به منظور مقایسه از تجزیه واریانس یک طرفهANOVA استفاده گردید و به منظور مشاهده منابع تغییرات درون گروهی و مقایسه گونهها و نیز مراحل فنولوژی و نوع منطقه با یکدیگر از آزمون دانکن با سطح احتمال 1% استفاده شد. در این تحقیق اختلاف معنیداری بین محتویDMD ،CP و ME در بین گونههای مختلف و مراحل فنولوژی متفاوت و مناطق مختلف وجود دارد. بالاترین کیفیت علوفه به گونه Festuca ovina و پایینترین آن به گونه Hordeum glavum اختصاص دارد. در بین دو مرحله فنولوژی رشد کامل و مرحله گلدهی بالاترین درصد CP, DMDو میزان ME گونهها به مرحله گلدهی و پایینترین درصد آنها به مرحله رشد کامل اختصاص دارد. بالاترین درصد ADF در مرحله رشد کامل و پایینترین درصد آن به مرحله گلدهی اختصاص دارد. بنابراین اختلاف معنیداری در سطح 1% بین درصد CP، ADF و میزان ME گونهها وجود دارد و همچنین اختلاف معنیداری بین مراحل مختلف فنولوژی و مناطق مختلف نیز یافت میشود. نیاز روزانه واحد دامی نژاد مغانی با استفاده از معادله ماف و با در نظر گرفتن کیفیت علوفه و همچنین شرایط منطقه مورد نظر، در دو مرحله فنولوژیکی برای شرایط نگهداری دام با اعمال ضریب 40% نیاز اضافی 39/1 کیلوگرم در مرحله گلدهی و 14/2 کیلوگرم علوفه در مرحله رشد کامل تعیین شد. به طور کلی با در نظر گرفتن متوسط انرژی متابولیسمی گونهها، مقدار علوفه مورد نیاز دام در ییلاق 53/1 کیلوگرم و در قشلاق 95/1 کیلوگرم در روز خواهد بود.