حسین ارزانی؛ جواد معتمدی؛ تقی میرحاجی
دوره 25، شماره 3 ، آذر 1397، ، صفحه 657-670
چکیده
اطلاع از نیاز روزانه دام‌های چرا کننده در مرتع، یکی از ملزومات اساسی، بهمنظور محاسبه ظرفیت چرا در طرح‌های مرتعداری است. در همین راستا، نیاز انرژی متابولیسمی روزانه رده‌ای مختلف گوسفند سنگسری (میش، قوچ و بره) در مرتع بررسی شد. برای این منظور با توجه به میانگین مقادیر شاخص‌های کیفیت علوفه و سهم گونه‌ها در ترکیب گیاهی، مقدار انرژی ...
بیشتر
اطلاع از نیاز روزانه دام‌های چرا کننده در مرتع، یکی از ملزومات اساسی، بهمنظور محاسبه ظرفیت چرا در طرح‌های مرتعداری است. در همین راستا، نیاز انرژی متابولیسمی روزانه رده‌ای مختلف گوسفند سنگسری (میش، قوچ و بره) در مرتع بررسی شد. برای این منظور با توجه به میانگین مقادیر شاخص‌های کیفیت علوفه و سهم گونه‌ها در ترکیب گیاهی، مقدار انرژی متابولیسمی در یک کیلوگرم علوفه خشک در مراحل مختلف رشد مرتع، برآورد شد و با مدنظر قرار دادن نیاز انرژی متابولیسمی روزانه، مقدار علوفه تامین کننده نیاز دام، برآورد گردید. نیاز انرژی متابولیسمی روزانه، بر اساس معادله پیشنهادی MAFF (1984) در حالت نگهداری و در شرایط چرا در مرتع، با مدنظر قرار دادن خصوصیات فیزیکی مرتع، فواصل آبشخور، تراکم گیاهان و اعمال ضریب افزایشی 70 درصد محاسبه گردید. بر مبنای نتایج حاصل، مقدار علوفه لازم برای تأمین نیاز روزانه میش بالغ گوسفند سنگسری با میانگین وزن 37 کیلوگرم، در اوایل، اواسط و اواخر فصل رشد، بهترتیب 6/1، 1/2 و 3/2 کیلوگرم علوفه خشک برآورد گردید. مقادیر مذکور برای قوچ بالغ با میانگین وزن 75/48 کیلوگرم، در مراحل مختلف رشد مرتع 9/1، 5/2 و 9/2 کیلوگرم برآورد شد. نیاز روزانه بره‌ها با میانگین وزن 88/19 کیلوگرم، در هر یک از زمان‌های فصل رشد، بهترتیب 3/1، 7/1 و 9/1 برآورد گردید. نتایج نشان داد که درنظر گرفتن مقدار 5/1 کیلوگرم علوفه خشک برای تامین نیاز روزانه انواع و رده‌های مختلف دام، صحیح نمی‌باشد و ضرورت دارد، نیاز روزانه دام بر مبنای کیفیت علوفه در مراحل مختلف فصل رشد، مشخص شود. ضمن اینکه نتایج بر این موضوع تاکید دارد که جهت تطابق نیاز روزانه دام با کیفیت علوفه مرتع، ضرورت دارد مقادیر شاخص‌های کیفیت علوفه و سهم تمامی گونه‌های مورد چرای دام در ترکیب گیاهی، درنظر گرفته شود و تنها به ذکر نتایج بخشی از گونه‌های تشکیل‌دهنده رژیم غذایی، اکتفا نشود. در غیر اینصورت، همانند مطالعه حاضر، مقدار نیاز برآورد شده، بیش از توان مصرف روزانه دام خواهد بود.
حسین ارزانی؛ جواد معتمدی (ترکان)؛ علی نیکخواه؛ حسین آذرنیوند؛ مهدی قربانی
دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1391، ، صفحه 557-570
چکیده
بهمنظور محاسبه ظرفیت چرایی مرتع براساس نیازمندیهای غذایی دام، استفاده از واحد دامی مشترک به جای انواع دام ضرورت دارد. بنابراین یکی از نیازهای پایه در برنامهریزی و بهرهبرداری بهینه از مراتع و دستیابی به عملکرد دام در سطح مطلوب، تعیین وزن دام غالب در هر منطقه و ضریب تبدیل[1] آن نسبت به واحد دامی کشور[2] میباشد. در این تحقیق؛ ...
بیشتر
بهمنظور محاسبه ظرفیت چرایی مرتع براساس نیازمندیهای غذایی دام، استفاده از واحد دامی مشترک به جای انواع دام ضرورت دارد. بنابراین یکی از نیازهای پایه در برنامهریزی و بهرهبرداری بهینه از مراتع و دستیابی به عملکرد دام در سطح مطلوب، تعیین وزن دام غالب در هر منطقه و ضریب تبدیل[1] آن نسبت به واحد دامی کشور[2] میباشد. در این تحقیق؛ وزن گوسفند نژاد کبوده و ضریب تبدیل آن نسبت به واحد دامی کشور تعیین شد. بدین منظور 2 گله از میان گلههای موجود در مراتع مورد چرای این نژاد انتخاب شدند. در هر گله؛ 15 رأس میش3 ساله، 15رأس میش4 ساله، 5 رأس قوچ 3 ساله و 5 رأس قوچ 4 ساله انتخاب که در ییلاق و قشلاق وزن آنها اندازهگیری شد. در ییلاق علاوه بر این تعداد، 10 رأس بره 3 ماهه و 10 رأس بره 6 ماهه نیز وزنکشی شد. میانگین وزن میشهای بالغ (سه و چهار ساله) بهعنوان وزن گوسفند نژاد کبوده مورد توجه قرار گرفت. بر اساس نتایج بدستآمده؛ وزن گوسفند نژاد کبوده، 86/0± 66/52 کیلوگرم و معادل واحد دامی میش، قوچ، بره سه ماهه و بره شش ماهه این نژاد نسبت به واحد دامی کشور، بهترتیب 076/52عه موردی /1، 60/1، 38/0 و 51/0 محاسبه شد. میزان انرژی متابولیسمی مورد نیاز روزانه گوسفند نژاد کبوده براساس معادله پیشنهادی ماف (MAFF, 1984)[3] در حالت نگهداری و در شرایط چرا در مرتع و با مد نظر قرار دادن خصوصیات فیزیکی مراتع مورد مطالعه، فواصل آبشخور، پراکنش گیاهان و اعمال ضریب افزایشی، در هنگام چرا در مراتع قشلاقی برابر 89/9 مگاژول و در مراتع ییلاقی برابر 60/10 مگاژول محاسبه گردید. مقدار علوفه لازم برای تأمین نیاز روزانه گوسفند نژاد کبوده با توجه به کیفیت علوفه مراتع قشلاقی و ییلاقی مورد مطالعه در مرحله رشد کامل بهترتیب 98/1 و80/1 کیلوگرم علوفه خشک برآورد گردید.
1- Animal unit equivalent (AUE)
2- اندازه واحد دامی در ایران؛ میش بالغ غیر آبستن و خشک با میانگین وزن 50 کیلوگرم گزارش میشود (ارزانی، 1388؛ ارزانی و همکاران، 1386).
[3]- Ministry of Agriculture Fishers and Food (MAFF), (1984 )
